AFAD Ankara 2015
184-2015070617353-kutle-hareketleri-temel-kilavuz_tr
184-2015070617353-kutle-hareketleri-temel-kilavuz_tr
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Potansiyel aktif kaynak alanların sınır (alabileceği<br />
en düşük) eğimi SYM’nin çözünürlüğe bağlı olarak<br />
aşağıdaki eşitlikten belirlenebilir (Dorren ve<br />
Seijmonsbergen 2003; Troisi, Berger ve Dorren 2008).<br />
α=55xRES -0.075<br />
Eş. 8.1.<br />
Burada α (derece) potansiyel aktif kaynak alanlar<br />
için sınır eğim değeri, RES ise sayısal arazi modelinin<br />
çözünürlüğüdür. Çizelge 8.1’de sayısal arazi modelinin<br />
1x1, 5x5, 10x10 ve 25x25 metre çözünürlükleri için<br />
yukarıdaki eşitlikten hesaplanan aktif kaynak alanların<br />
sahip olabileceği sınır eğim değerleri görülmektedir.<br />
Kaya düşmesi sahalarındaki kaynak alanların<br />
genellikle, düşey serbest yüzeye sahip olduğu<br />
görülmektedir(bkz. Şekil 1). Sayısal arazi modelinde<br />
her bir grid hücresi(piksel) için hesaplanan eğim değeri<br />
topoğrafyada gözlenebilecek düşey serbest düşme<br />
yüksekliğine göre farklı geometrik ilişkiler sunabilir<br />
(Şekil 8.3).<br />
Çizelge 8.1. Farklı çözünürlüklere (1x1, 5x5, 10x10 ve 25x25 metre) sahip sayısal<br />
arazi modelleri için aktif kaynak alanların sahip olabileceği hesaplanan sınır eğim<br />
değerleri (Larcher, 2012).<br />
Sayısal Arazi Modelinin (SYM)<br />
çözünürlüğü (metre)<br />
Sınır eğim değeri (derece)<br />
1x1 55<br />
5x5 49<br />
10x10 46<br />
25x25 43<br />
Şekil 8.3’den de görüleceği üzere üç durumda da<br />
25x25 metre çözünürlükteki grid hücresinin eğim haritasındaki<br />
değeri 43 0 ’dir. Ancak, düşey serbest düşme<br />
yüksekliğinin olmadığı durum için hücre içindeki eğim<br />
de 43 0 olurken, düşey serbest düşme yüksekliğinin 9.05<br />
metre olması durumunda hücre içindeki eğim 30 0 ’ye<br />
düşmekte, 25 metre hücre genişliği ve 43 0 eğim için<br />
olası en uç değer olan düşey serbest düşme yüksekliğinin<br />
23.3 metre olması durumunda ise hücre içinde<br />
eğim sıfır olmaktadır. Kaya düşmesi olayının sahada<br />
dik bir topoğrafik yüzeyden kaya bloğunun eğim aşağı<br />
hareketi olarak değerlendirilmesi gerektiği dikkate<br />
alındığında, Çizelge 8.1’deki çözünürlük değerlerine<br />
bağlı olarak seçilebilecek sınır eğim değerlerinin, tecrübeye<br />
ve düşey serbest düşme yüksekliğine yönelik<br />
saha izlenimlerine bağlı olarak daha düşük değerlere<br />
de çekilebilmesi mümkündür. Ancak bu durumda, gerçekte<br />
aktif kaynak alan olmayan alanların da hatalı bir<br />
şekilde aktif kaynak alan olarak belirlenmesinin mümkün<br />
olacağı unutulmamalıdır.<br />
Saha gözlemleri ile aktif kaynak bölge için düşey serbest<br />
düşme yüksekliğinin belirlenmesi veya öngörülmesi<br />
durumunda (Eş. 8.1.) veya sayısal arazi modelinin<br />
(SYM) çözünürlüğüne bağlı olarak Çizelge 8.1’den<br />
seçilebilecek sınır açı değerinden daha düşük sınır açı<br />
değeri ( ), Şekil 8.4’deki geometrik yaklaşımla veya<br />
SYM’nin çözünürlüğe bağlı olarak Çizelge 8.2’den seçilebilir.<br />
Şekil 8.4. Düşey serbest düşme yüksekliği ile α eğimine sahip grid hücresinin<br />
(piksel) içindeki eğiminin (ß) geometrik çözümü (Larcher, 2012).<br />
Şekil 8.3. 43 0 eğime sahip 25x25 metre grid hücresi (piksel) üzerinde düşey serbest<br />
düşme yüksekliğinin etkisi (Larcher, 2012).<br />
23.3 m<br />
23.3 m<br />
9.05m<br />
14.25m<br />
43 0 300 43 0<br />
h<br />
25 m<br />
25 m<br />
ß<br />
α<br />
23.3 m<br />
43 0 tan(b)=(h-VRH)/x<br />
25 m<br />
Bütünleşik Tehlike Haritalarının Hazırlanması<br />
HEYELAN-KAYA DÜŞMESİ<br />
TEMEL KILAVUZ<br />
113
Change language