AFAD Ankara 2015

8 KAYA DÜŞMESİ
ANALİZLERİ
kot, z (metre)
Şekil 8.12. Enerji çizgi geometrik açı doğrusu ve yamaç profiline bağlı olarak kaya bloğunun potansiyel en büyük hızının hesaplanması
(Dorren ve Berger, 2003’den düzenlenmiştir).
b
x
topografik profil
z EÇA
h max
z profil
b
yatay mesafe, x (metre)
h max
=z EÇA
-z profil
v=f v
2gh max
Enerji çizgisi
Enerji çizgi açısı kavramının basitliği ve daha önce düşen
kaya bloklarının istatistiksel değerlendirilmesi ile
birlikte kullanılması, bu yaklaşımın risk yönetimine temel
oluşturabilecek bölgesel ölçekte kaya düşmesi duyarlılık
haritalarının hazırlanmasında sıklıkla tercih edilmesini de
beraberinde getirmektedir. Ancak, özellikle aktif kaynak
alanların eğim aşağı kesimlerinde ağaçlık alanların varlığı
düşen kaya bloklarının önünde bariyer oluşturabileceği
için ağaçlık (ormanlık) alanlar bu tür sahalarda menzil
mesafelerinin azalması yönünde faydalı olmakta ve bir
önleme yaklaşımı olarak da dikkat çekmektedir.
Bölgesel ölçekteki haritalamalarda aktif kaynak alandan
serbest kalan kaya bloğunun eğim aşağı ulaşabileceği
en uzak noktanın, diğer bir ifadeyle menzil mesafesinin
belirlenmesi için gerekli olan enerji çizgi açısının alabileceği
değerler için pek çok araştırmacı çok sayıda açısal
değer aralığı önermişlerdir (Çizelge 8.3).
Çizelge 8.3. Literatürde enerji çizgi açısı için önerilen değerler (Larcher, 2012).
Yazar/ Kaynak
Enerji çizgi açısı
Minimum veya aralık değerler
Ortalama değerler
Shreve (1968) (26.57 0 -38.66 0 ) ---
Hsü (1975) 31 0 (32 0 ) ---
Onofri&Candian (1978) 28.34 0 -40.73 0 (28.84 0 -41.73 0 ) ---
Grunder (1984) 32.6 0 - 33.4 0 (33.1 0 - 34.4 0 ) ---
Moser (1986) 330- 42 0 (34 0 - 43 0 ) ---
Domaas (1985 in Toppe 1987) 32 0 (33 0 ) ---
Mac ewen (1989) 30.96 0 ~ (31 0 ) ---
Gerber (1994) 33 0 - 37 0 (33.5 0 - 38 0 ) ---
Meissl (1998) 29 0 - 47.5 0 38 0 (38 0 )
Heinimann vd. (1998) (29.5 0 - 48.5 0 ) 33 0 - 37 0 (33.5 0 - 38 0 ) ---
Focardi & Iotti (2001) 27 0 - 29 0 (27.5 0 - 30 0 ) ---
Ayala –carcedo vd. (2001) (29.1 0 - 38.9 0 ) (31.9 0 )
Jaboyedoff& Labouise (2003) 32 0 (33 0 ) ---
Jaboyedoff& Labouise (2011) (32.6 0 - 35.6 0 ) 34 0
Corominas vd. (2003) 26 0 - 54 0 (27 0 - 55 0 ) ---
Dorren & Berger (2005, 2006) 31.3 0 - 37 0 (31.9 0 - 38 0 ) ---
Copons vd. (2009) alan a (36.87 0 - 56.3 0 ) ---
Copons vd. (2009) alan b (28.81 0 - 42.0 0 ) ---
Hutter vd. (2005) ölçek azaltma deneyi (30 0 - 37 0 ) ---
Scheidegger (1973) (29.68 0 -39.69 0 ) ---
Marquinez vd. (2002) alan 1 (32.5 0 - 40.9 0 )
Marquinez vd. (2002) alan 2 (29.4 0 - 38.5 0 )
(31.5 0 - 40.2 0 )
Antoniou & Lekkas (2009) (35 0 ) ---
Deparis vd. (2008) (31.61 0 - 47.20 0 ) ---
Hyndman & Hyndman (2009) (33 0 ) ---
Berger vd. (2009) ormanlık (27.67 0 - 33.88 0 ) ---
Berger vd. (2009) ormansız (31.32 0 - 37.86 0 ) ---
Berger vd. (2009) ölçek azaltma deneyi (32.57 0 - 48.99 0 ) ---
120
Bütünleşik Tehlike Haritalarının Hazırlanması
HEYELAN-KAYA DÜŞMESİ
TEMEL KILAVUZ