AFAD Ankara 2015
184-2015070617353-kutle-hareketleri-temel-kilavuz_tr
184-2015070617353-kutle-hareketleri-temel-kilavuz_tr
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
5.4.2. Şiddetli Yağış 5.4.3. İnsan Etkisi<br />
Ülkemizde meydana gelen heyelanlar için yağışlar<br />
da çok önemli tetikleyici parametrelerden biridir. Yağış<br />
analizlerinin günümüzde gelişen teknolojiyle birlikte<br />
daha sağlıklı bir şekilde yapılıyor olması, heyelan analizleri<br />
için kolaylaştırıcı yönde bir etkiye sahip olsa da,<br />
uygulamalarda çoğu kez göz ardı edilmesi düşündürücüdür.<br />
Bunula birlikte, heyelanlarla yağış arasında bir<br />
ilişkinin kurulması her zaman kolay bir işlem değildir.<br />
Ayrıca, yağış analizleri son derece karmaşık işlemleri<br />
gerektirmekte ve deprem konusunda da değinildiği<br />
üzere, eğer yağış tarafından tetiklenen bir heyelan<br />
varsa, bunların kayıt altına alınması gerekmektedir.<br />
Bölgesel heyelan değerlendirmelerinde ve tehlike/risk<br />
analizlerinde yağış etkisinin irdelenebilmesi, ancak<br />
yağış tarafından tetiklendiği bilinen heyelanlar varsa<br />
mümkün olabilmektedir.<br />
Heyelanlarda insan etkisi, herhangi bir analiz yöntemi<br />
ile değerlendirilememektedir. Tetikleyici bir faktör<br />
olmasına karşın, insan etkisi çoğunlukla ormanlık<br />
alanların tahrip edilmesi, yol yarmalarının açılması gibi<br />
konularda ön plana çıkmakta, tekrarlayıcı bir özelliği<br />
olmadığı için de heyelan tehlike ve risk değerlendirmelerinde<br />
doğrudan dikkate alınmamaktadır. Bununla<br />
birlikte bu parametre, özellikle heyelan duyarlılık, tehlike<br />
ve risk değerlendirmelerinde, heyelan oluşumunda<br />
“insan etkisi’nden çok, bu olayların “insana etkisi” şeklinde<br />
değerlendirmeye alınmaktadır.<br />
Sonuç olarak, kılavuzun bu bölümü için bir değerlendirme<br />
yapılacak olursa, heyelan değerlendirmelerine<br />
altlık teşkil eden heyelan envanter ve parametre haritalarının<br />
sağlıklı bir şekilde hazırlanması, hazırlayıcı<br />
ve tetikleyici parametrelerin doğru analizleri ön plana<br />
çıkmaktadır. Buradaki temel gerekçe, üretilecek herhangi<br />
bir sonuç haritasının (duyarlılık, tehlike ve risk)<br />
doğrudan bu parametreler ve envanter haritasından<br />
etkileniyor olmasıdır. Dikkate alınacak hazırlayıcı parametre<br />
gruplarından (jeolojik, topoğrafik, çevresel) en<br />
az birer adet veri grubu duyarlılık analizlerinde kullanılmalıdır.<br />
Bu parametreler, yapılan analizlere göre, yamaç<br />
eğimi, litoloji, arazi kullanımı veya bitki özellikleri,<br />
bakı ve topoğrafik yükseklik olarak değerlendirilebilir.<br />
Ayrıca, eğer deprem veya yağış tarafından tetiklenen<br />
bir heyelan varsa, bunların tetikleyici parametre (deprem<br />
veya yağış) analizleri de yapılmalı ve bu heyelanlar<br />
zaman, yer gibi özellikler de gözetilerek mutlaka kayıt<br />
altına alınmalıdır.<br />
Bu bölümle ilgili bir başka husus da, dikkate alınan<br />
parametrelerin bir CBS platformunda kullanılabilecek<br />
nitelikte olması veya bu formata dönüştürülmesidir.<br />
Bu nedenle, ön plana çıkan parametreler için önerilen,<br />
çalışılan alana ilişkin 1/25.000 ölçekli jeolojik ve topoğrafik<br />
haritalarının veya bunların sayısal formattaki<br />
halleri temin edilmelidir. Ayrıca, arazi kullanımı veya<br />
bitkilere ilişkin özellikler uzaktan algılama ürünleri<br />
ile elde edilebileceği gibi, meşcere haritalarının (basılı<br />
veya sayısal) kullanımıyla da mümkün olabilmektedir.<br />
Sözü edilen tüm parametreler, basılı haldelerse sayısallaştırarak<br />
herhangi bir CBS platformuna aktarılmalı<br />
ve analizlere hazır hale getirilmelidir.<br />
Gümüşhane Şehir Geçişi Heyelen<br />
Bütünleşik Tehlike Haritalarının Hazırlanması<br />
HEYELAN-KAYA DÜŞMESİ<br />
TEMEL KILAVUZ<br />
85
Change language