AFAD Ankara 2015

More documents

Recommendations

Info

3 HEYELAN ENVANTERİ 3.3.3. Jeolojik/Yapısal Veriler Morfolojik veriler ve bitki örtüsündeki değişikliklerin dışında jeolojik/yapısal veriler de, değişik tipteki olası kütle hareketlerinin arazide tespit edilmesini kolaylaştırmakta olup,bu özellikler şu şekilde özetlenebilir: • Kalın tabakalı, eklemli ve geçirimli malzeme ile geçirimsiz malzeme ardalanmasının olduğu bir bölgede topoğrafik yüzey ile yapısal yüzeyin çakışması. Böyle bir yamacın topuğu doğal yoldan aşındığı (dalga, akarsu gibi) veya insan eli ile kazılması sonucunda, aşırı yağışlı dönemde geçirimli ve dayanımlı malzemenin eklemler boyunca koparak geçirimsiz, kaygan malzeme üzerinde kayması. • Kalın regolit örtüsünün bulunduğu yamaçlar. Böyle bir yamaçta, doğal yığın açısı (angle of repose) aşıldığında malzemenin kayması/akması. • Yoğun eklemli/kırıklı kayalı orta-yüksek eğimli yamaçlar. Böyle bir yamaçta dairesel kayma olasılığı mevcuttur. • Düşey/düşeye yakın eğimli ortogonal eklem sistemli masif/kalın tabakalı kaya kütlesinin yer aldığı orta-yüksek eğimli yamaç (kaya düşmesi veya devrilme). • Kesişen süreksizlik düzlemli (eşlenik eklem sistemli) masif/kalın tabakalı kaya kütlesinin yer aldığı orta-yüksek eğimli yamaç (kama tipi kayma). • Eğimi oldukça dik süreksizlikler tarafından kolonlar halinde ayrılan sert kayalardan oluşan yamaç (devrilme) • Plastik özellikli bir zemin üzerinde yer alan ortogonal/eşlenik eklem sistemli kaya kütlesi (önü kazıldığında yanal yayılma olasılığı). Bayburt-İspir Laleli Köyü Heyelan 48 Bütünleşik Tehlike Haritalarının Hazırlanması HEYELAN-KAYA DÜŞMESİ TEMEL KILAVUZ
3.4. Heyelan Yerlerinin Hava Fotoğrafları ile Tanımlanması Hava fotoğraflarından üç boyutlu stereoskopik görüntü elde edilebildiği için heyelanların sahada tespiti için kullanılan morfolojik veriler ve bitki örtüsündeki değişiklikler hava fotoğrafları için aynı şekilde yapılacak görsel yorumlamalar olarak kullanılabilir. 3.5. Heyelan Yerlerinin Uydu Görüntüleri ile Tanımlanması Uydu görüntüleri kullanılarak heyelanların haritalanması veya heyelan yer ve envanterlerinin çıkartılması çalışmaları 1970’li yıllara dayanmasına karşın, 1990’lı yıllarda özellikle bilgisayar teknolojisi ve Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) kullanımının yaygınlaşmasıyla, uydu teknolojilerinin ve görüntülerinin heyelan envanter ve haritalanmalarında kullanılmasında önemli artış söz konusu olmuştur (Mantovanivd.i 1996; Malamud vd., 2004 a ve b; Nichol vd., 2006; Booth vd., 2009; Alkevli ve Ercanoglu, 2011). Günümüzde gelişen teknolojik yeniliklere de koşut olarak, heyelan yerlerinin belirlenmesinde, en azından görsel yorumlamaya olanak sağlayacak verilerin (örneğin Google Earth gibi) ulaşılabilirliği yüksek olduğundan, bu tür verilerin heyelan değerlendirmelerinde kullanımı kaçınılmazdır. Heyelan oluştuktan sonra, yüzey örtüsünde (bitki örtüsü veya litoloji) değişimlerin olmasından ötürü, hava fotoğraflarına benzer şekilde, uydu görüntüleri ile bu alanlar algılanabilir bir hale gelmektedirler. Uydu görüntülerinin çalışma prensibi dikkate alındığında, spektral yansıma değerlerindeki farklılaşma, özellikle yüksek çözünürlüklü uydu görüntüleri kullanımıyla net bir şekilde ortaya konulabilir. Bununla birlikte, literatürde heyelanlar ve türlerine ilişkin salt bir spektral tanılama yapılmadığı da bilinen bir gerçektir (Guzzetti vd., 2012). Örneğin, uzaktan algılama çalışmalarında bir kil minerali (illit, kaolinit gibi) için spektral tanılar belirli iken, heyelanlı bir alan için bu şekilde bir tanımlama yapmak, son derece güç bir işlemdir. Bununla birlikte, heyelanların oluştukları diğer koşullarda (morfolojik, jeolojik vb.) göz önünde bulundurulduğunda, uydu görüntüleri kullanılarak heyelan envanter haritalamaları büyük bir başarıyla yapılabilmektedir (Martha vd., 2010; Aksoy ve Ercanoglu 2012). Bu kapsamda ele alındığında uydu görüntüleri kullanılarak heyelan yerlerinin belirlenmesinde ileri düzey uzaktan algılama uygulamaları (filtreleme, bölütleme, fusion analizi vb.) ile görsel yorumlamalar şeklinde kullanımlar bulunmakta, bunlardan en fazla kullanılan yöntem, görsel yorumlamalar şeklinde değerlendirilmektedir (Guzzetti vd., 2012). Uydu görüntüleri kullanılarak heyelan yerlerine ilişkin yorumlamaların yapılabilmesi ve bilgilerin toplanabilmesi, mevcut uydu görüntülerinin heyelana ilişkin ne derece ayırt edici bilgi ve özellik sunmasına bağlıdır. Diğer bir deyişle, heyelanlarla ilgili yapılabilecek görsel yorumlar, tamamıyla uydu görüntüsünün sunduğu görüntü özellikleri ile ilgilidir. Bu özelliklerinde kontrast, heyelan yerlerinin belirlenmesinde en çok fayda getiren özellik olup, heyelanlı alanların, çevresinden farklı özellikler sergilemesinden ötürü, farklı kontrast yaratması nedeniyle görsel açıdan yorumlamaya olanak tanımaktadır. Ayrıca, spektral ve konumsal değişiklikler de, heyelan yeri açısından kullanıcı tarafından ayırt edilebilecek özellikler sunmaktadır. Bu tür yorumlarda bir başka önemli husus da, heyelanın meydana geldiği zaman ile görüntüsünün alındığı tarihin uyumlu olmasıdır. Örneğin, heyelan meydana geldikten hemen sonra alınacak bir görüntüde, heyelan yerine ilişkin özellikler çok daha net belli olmaktayken, zaman içinde gelişecek erozyon süreçleri ve bitki örtüsündeki değişimler, heyelan yerlerinin belirlenmesinde önemli güçlüklere yol açabilmektedir (Soeters ve Van Westen, 1996). Bu konudaki bir başka önemli husus da, kullanılacak uydu görüntüsü çözünürlüğü ile heyelan boyutu arasındaki ilişkidir. Bu ilişki Rengers vd. (1992) tarafından GRC (Ground Resolution Cell) kavramı ile Eş. 3.1’de ifade edilmiştir. GRC(m)=S/(1000xR) Eş. 3.1. Bu eşitlikte GRC, uydu görüntüleri için doğrudan, dikkate alınan uydu görüntüsünün çözünürlük değerine (m) karşılık gelmekteyken, hava fotoğrafları için S (hava fotoğrafı ölçeğinin paydası) ve R (fotoğrafik sistem çözünürlüğü) parametrelerinin bilinmesi gerekmektedir. Bu kapsamda incelendiğinde, heyelan yerlerinin belirlenmesinde hava fotoğrafı ve uydu görüntüsü gibi bir uzaktan algılama ürünü kullanılıyor ise, GRC değerinin analizlerden önce hesaplanması veya belirlenmesi, olası heyelan yerlerinin bu değerden daha küçük olamayacağının biliniyor olması gerekmektedir. Bütünleşik Tehlike Haritalarının Hazırlanması HEYELAN-KAYA DÜŞMESİ TEMEL KILAVUZ 49
Page 1 and 2: AFAD Ankara, 2015
Page 3 and 4: önemlidir. Bu tür haritalardan fa
Page 5 and 6: 5. HEYELAN DEĞERLENDİRMELERİNDE
Page 7 and 8: Şekil 3.5. Kuzulu-Koyulhisar (Bak
Page 9 and 10: Şekil 8.19. Kaya düşmeleri önle
Page 11: Çizelge 5.1. Heyelan değerlendirm
Page 14 and 15: 1 GİRİŞ Özellikle 1950-1960’l
Page 16 and 17: 1 GİRİŞ 50 Yıllık Periyotta 28
Page 19 and 20: 2 HEYELANLAR ve GENEL ÖZELLİKLER
Page 21 and 22: 2.2. Dünyada ve Türkiye’de Meyd
Page 23 and 24: Şekil 2.3. Türkiye’de son 50 y
Page 25 and 26: Ülkemizde, özellikle Karadeniz b
Page 27 and 28: 2.3.1. Kütlesel Özellikler Heyela
Page 29 and 30: 2.3.3. Heyelanların Aktivite Özel
Page 31 and 32: 2.3.5. Heyelanların Aktivite Türl
Page 33 and 34: 2.4. Heyelanların Sınıflandırı
Page 35 and 36: HEYELANLAR Can ve Mal Kayıpların
Page 37 and 38: Şekil 2.14. Heyelan sınıflamalar
Page 39: Şekil 2.17. Ulus (Bartın) bölges
Page 42 and 43: 3 HEYELAN ENVANTERİ Heyelanlar, je
Page 44 and 45: 3 HEYELAN ENVANTERİ 3.2. Heyelan E
Page 46 and 47: 3 HEYELAN ENVANTERİ Şekil 3.4. Yu
Page 50 and 51: 3 HEYELAN ENVANTERİ Örneğin, Lan
Page 52 and 53: 3 HEYELAN ENVANTERİ 3.6. Diğer Y
Page 54 and 55: 3 HEYELAN ENVANTERİ Şekil 3.11. K
Page 57 and 58: 4 HEYELAN ANALİZ AŞAMALARI
Page 59 and 60: 4.1. Kullanılan Ölçekler ve Etki
Page 61 and 62: 4.2. Jeolojik Çalışmalar Uzun s
Page 63 and 64: Şekil 4.4. Yenice (Karabük) bölg
Page 65 and 66: Trabzon Çal-Çiğdemli Köyü Heye
Page 67 and 68: Çizelge 4.4. Heyelan değerlendiri
Page 69 and 70: Şekil 4.5. Heyelan envanteri-veri
Page 71: Şekil 4.7. Vektör ve raster veril
Page 74 and 75: 5 HEYELAN DEĞERLENDİRMELERİNDE K
Page 87 and 88: 6 HEYELAN DUYARLILIĞI VE DEĞERLEN
Page 89 and 90: 6.1. Jeomorfolojik Analizler Jeomor
Page 91 and 92: 6.2.2.2. Diskriminant Analizi Diskr
Page 93 and 94: Şekil 6.1. Uygulamanın gerçekle
Page 95 and 96: 6.5.3. Frekans Oranı Değerlerinin
Page 97: ilgileriyle hesaplanabilecek ve ala
Page 100 and 101:
7 HEYELAN TEHLİKE VE RİSK DEĞERL
Page 102 and 103:
Page 104 and 105:
Page 106 and 107:
Page 109 and 110:
8 KAYA DÜŞMESİ ANALİZLERİ
Page 111 and 112:
Buna karşın, kaya düşmesi olay
Page 113 and 114:
Potansiyel aktif kaynak alanların
Page 115 and 116:
Yukarıdaki yaklaşımla, sayısal
Page 117 and 118:
Şekil 8.9. 25x25 metre çözünür
Page 119 and 120:
Kaya düşmesi olayının gelişti
Page 121 and 122:
Çizelge 8.3. teki çok sayıdaki a
Page 123 and 124:
Çizelge 8.5. Gölge Açısı sın
Page 125 and 126:
Şekil 8.15. Konik yayılım uygula
Page 127 and 128:
Şekil 8.16. S. Martino dağlık b
Page 129 and 130:
Ormanlık ve çıplak yamaçlarda d
Page 131 and 132:
8.7. Örnek Uygulama Bu bölümde,
Page 133 and 134:
Şekil 8.22. ISRM (1981)’e göre
Page 135 and 136:
Şekil 8.24.Farklı konik yayılım
Page 137 and 138:
G Kayma yüzeyi, yerdeğiştiren ma
Page 139 and 140:
T U V Kayan kütle içinde meydana
Page 141 and 142:
• Booth, A.M., Roering, J.J., Per
Page 143 and 144:
• Ermini, L., Catani, F., Casagli
Page 145 and 146:
• Jaiswal, P., Van Westen, C.J.,
Page 147 and 148:
• Ozdemir, A., Altural, T., 2013.
Page 149 and 150:
• Van Den Eeckhaut, M., Marre, A.
Page 151:
KATKIDA BULUNANLAR Yürütücü Eki
show all

AFAD Ankara 2015

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?