ETBI Journal of Education - Vol 2:2 November 2020 (Irish-medium Education)
This bilingual edition of the Journal of Education celebrates Irish-medium Education
This bilingual edition of the Journal of Education celebrates Irish-medium Education
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>ETBI</strong> <strong>Journal</strong> <strong>of</strong> <strong>Education</strong> <strong>November</strong> <strong>2020</strong><br />
Oideachas ar Oileáin – Comhthéacs dúshlanach ach<br />
féidearthachtaí suimiúla d’fhonn inmharthanacht na<br />
n-Oileán a spreagadh<br />
Tomás Mac Pháidín Bord Oideachais agus Oiliúna na Gaillimhe agus Ros Comáin<br />
Tom P. Mac Pháidín Mac Léinn - Coláiste Mhuire gan Smál, Luimneach<br />
COMHTHÉACS AGUS CÚLRA DEN IAR-<br />
BHUNOIDEACHAS AR OILEÁIN NA hÉIREANN<br />
‘Nissology’ (Baldacchino, 2006; Gill, 2017; Mac<br />
Pháidín, 2018; McCall, 1994, 1996) a thugtar<br />
i mBéarla ar staidéar ar oileáin, ach níl mórán<br />
taighde foilsithe faoi oileáin na hÉireann ná faoi<br />
scoileanna orthu (Oireachtas Éireann, 2018).<br />
Tá deiseanna an iar-bhunoideachais ar oileáin<br />
na hÉireann faoi chaibidil san alt seo, agus<br />
saindúshláin comhthéacsmhara le sárú.<br />
Aithnítear tiomantas na n-oileánach le todhchaí<br />
oileáin na hÉireann a chinntiú, na hoileáin<br />
Gaeltachta ina measc, trí na scoileanna orthu a<br />
dhaingniú. Spreagtar pleanáil réamhghníomhach<br />
scoileanna ar oileáin, go háirithe agus titim<br />
shuntasach agus leanúnach ar dhaonra oileáin na<br />
hÉireann, agus brú dá réir ar scoileanna (GRETB,<br />
<strong>2020</strong>; CSO, 2017).<br />
Ainneoin daonra na n-oileán a bheith ag laghdú<br />
go leanúnach https://www.chg.gov.ie/gaeltacht/<br />
islands/populated-<strong>of</strong>f-shore-islands/, tá an<br />
soláthar iar-bhunoideachais ar oileáin in Éirinn,<br />
mar fhorbairt dhearfach chomhaimsearach, agus<br />
ceithre cinn de na cúig iar-bhunscoil ar oileáin,<br />
bunaithe ó 1985 i leith, faoi phátrúnacht agus<br />
faoi bhainistíocht Bhord Oideachais agus Oiliúna<br />
(BOO), sin BOO na Gaillimhe agus Ros Comáin<br />
(GRETB) agus BOO Dhún na nGall (DETB),<br />
(GRETB, 2017; Mc Hugh, 2017; Oireachtas<br />
Éireann, 2018). Is scoileanna ceannródaíocha<br />
iad, le bainistíocht agus foirne tiomanta,<br />
díograiseacha (GRETB, 2017; Mc<br />
Hugh, 2017; Oireachtas Éireann,<br />
2018), ach iad ag feidhmiú le<br />
blianta in éagmais na dtacaíochtaí<br />
riachtanacha breise, a eascraíonn<br />
as comhthéacs oileánda (<strong>ETBI</strong>,<br />
<strong>2020</strong>; GRETB, 2017; Mc Hugh,<br />
2017; Oireachtas Éireann, 2018).<br />
Le súil don todhchaí, d’éirigh le<br />
GRETB agus DETB na forbairtí seo<br />
a leanas a dhéanamh chun seirbhísí<br />
oideachais oileánda a threisiú:<br />
PAGE 115
Change language