ETBI Journal of Education - Vol 2:2 November 2020 (Irish-medium Education)

ETBI Journal of Education November 2020
Níl an dul chun cinn suntasach atá déanta ag
na hoileáin le hiar-bhunscoileanna caillte ar
oileáin eile. Feictear go forleathan tionchar na
scoileanna, iar-bhunscoileanna go háirithe, i
seasmhacht daonra agus i maolú ar theitheadh
chun na mórthíre (Oireachtas Éireann, 2018). Tá
pobal Inis Bó Finne na Gaillimhe, oileán le daonra
175 (CSO, 2016) agus 13 scoláire sa bhunscoil
2019/2020, i ndiaidh iarratais a dhéanamh ar
GRETB agus ar an Aire Oideachais iar-bhunscoil
a bhunú ar an oileán sin i 2020, rud a thacódh
le todhchaí agus inbhuanaitheacht Inis Bó Finne
http://www.inishbofin.com/icc/. Tá tacaíocht
láidir don iarratas tugtha ag Comhdháil Oileáin na
hÉireann (COÉ) agus ag geallshealbhóirí eile.
CONCLÚID
Ainneoin stair atá achrannach in amanta idir
oileáin na hÉireann agus an Stát ó thaobh easpa
soláthair de sheirbhísí, seirbhísí oideachais ina
measc, agus glúnta de laghdú daonra na n-oileán
(CSO, 2016), tá dóchas agus misneach léirithe ag
oileáin na hÉireann.
Níl pobail na n-oileán ag suí thart le go
dtarlódh díothú Blascaodach dóibh, le mana
cuimhneacháin ar nós ‘ní bheidh ár leithéid
arís ann’ (Ó Criomhthain, 1929). Táthar ag
éileamh gníomhaíocht dhearfach ón státchóras,
polasaí agus reachtaíocht do na hoileáin mar
chnámhdroma forbartha fearacht mhúnla na
hAlban https://beta.parliament.scot/-/media/
files/legislation/bills/previous-bills/islandsscotland-bill/stage-3/islands-scotland-bill-aspassed.pdf
ach san idirlinn tá said ag gníomhú
chun a dtodhchaí féin a rianadh.
Tuigtear an ról lárnach a bhaineann le scolaíocht
agus oideachas in inbhuanaitheacht na n-oileán
don ghlúin atá le teacht. Sin an chúis go bhfuil
Príomhoidí agus Boird Bainistíochta na 11
bunscoileanna agus 5 iar-bhunscoileanna,
tacaithe ag a bPátrúin mar bhainisteoirí scoile,
easpaig áitiúla deoise agus BOO faoi seach, ag plé
go fonnmhar le Próiseas Comhairliúchán Choiste
Idir-Rannach an Rialtais i leith na n-oileán,
d’fhonn polasaithe cuí a fhorbairt d’Oileáin na
hÉireann, agus oideachas i measc na mór-réimsí
saoil agus mar sheirbhís riachtanach ar gach
oileán.
Níl na scoileanna, na hiarbhunscoileanna ach
go háirithe, ag suí ar a gcuid lámha, tá siad
réamhghníomhach, forásach ag cothú pobal
scoile áitiúil, agus ag baint úsáide go straitéiseach
as scéimeanna agus deiseanna eile chun líon
scoláirí cuí a aimsiú chun todhchaí na scoileanna
a chinntiú. Glactar rannpháirtíocht fhonnmhar
sa Scéim Aitheantais do Scoileanna Gaeltachta
de chuid na Roinne Oideachais agus Scileanna,
https://www.gov.ie/ga/eolas-polasaithe/polasaidon-oideachas-gaeltachta-20172022/#sceimaitheantais-scoileanna-gaeltachta
Tá an obair
seo uile tacaithe san earnáil iar-bhunscoile
ag teistiméireachtaí moltacha ó scolairí agus
ó thuismitheoirí, agus dearbhaithe ag córas
cinntiú caighdeáin agus rialachais na mBord
Bainistíochta agus na mBoird Oideachais agus
Oiliúna. Cinntíonn seo todhchaí dhearfach
inbhuanaithe scoile agus oileánda araon.
*Glactar buíochas ar leith le hÁine Griffin, Seirbhísí
Corporáideacha GRETB, as a cuid díograis agus
dúthrachta ag tacú le taighde don alt seo, agus tacú le
hobair GRETB ar son na n-Oileán.
PAGE 121