ETBI Journal of Education - Vol 2:2 November 2020 (Irish-medium Education)
This bilingual edition of the Journal of Education celebrates Irish-medium Education
This bilingual edition of the Journal of Education celebrates Irish-medium Education
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>ETBI</strong> <strong>Journal</strong> <strong>of</strong> <strong>Education</strong> <strong>November</strong> <strong>2020</strong><br />
TÁSCAIRÍ CÁILÍOCHTA NA CEANNAIREACHTA<br />
SA TUMOIDEACHAS LÁN-GHAEILGE AGUS<br />
GAELTACHTA<br />
Déantar iarracht sa chreat, Ag Breathnú ar an<br />
Scoil Againne, 2016, (an Roinn Oideachais agus<br />
Scileanna, 2016), sraith aontaithe chomhtháite<br />
caighdeán a sholáthar sa teagasc agus san<br />
fhoghlaim araon, agus sa cheannaireacht agus sa<br />
bhainistíocht. Bíodh is go n úsáideann ceannairí<br />
scoileanna lán-Ghaeilge agus Gaeltachta na ráitis<br />
chineálacha sin chun machnamh a dhéanamh ar<br />
an soláthar oideachais ina scoileanna agus chun<br />
an soláthar sin a bheachtú, ní thugtar aghaidh<br />
sna ráitis ar nádúr sainiúil na ceannaireachta sa<br />
tumoideachas iarbhunscoile áfach. Soláthraítear<br />
uirlis féinmheastóireachta scoile go sonrach don<br />
tumoideachas in Táscairí cáilíochta maidir leis<br />
an dea-chleachtas san oideachas lán-Ghaeilge<br />
(Ó Ceallaigh & Ní Shéaghdha, 2017). Gineadh<br />
an uirlis sin bunaithe ar thaighde cáilíochtúil<br />
a rinneadh le 120 oideoir tumoideachais ar<br />
bhonn uile-oileánda, agus tá sé fréamhaithe<br />
i bhfírinní comhthéacsúla an oideachais lán-<br />
Ghaeilge agus Gaeltachta. Tá sé bunaithe<br />
freisin ar an dea-chleachtas idirnáisiúnta<br />
sa tumoideachas, agus ailínithe leis an deachleachtas<br />
sin. Tá sé beartaithe go dtacóidh an<br />
uirlis féinmheastóireachta seo le scoileanna<br />
lán-Ghaeilge agus Gaeltachta athbhreithniú agus<br />
measúnú criticiúil a dhéanamh ar cháilíocht<br />
ghnéithe an tsoláthair ina scoileanna féin le<br />
béim ar leith ar ról na ceannaireachta. Tá an<br />
táscaire seo, An Cheannaireacht, ar cheann de<br />
shraith táscairí cáilíochta atá curtha i láthair in Ó<br />
Ceallaigh agus Ní Shéaghdha (2017) chun bonn<br />
eolais a chur faoin bpróiseas féinmheastóireachta<br />
agus chun an próiseas sin a threorú sa<br />
chomhthéacs tumoideachais. Tá sonraí breise<br />
ar an táscaire seo le fáil i dtuairisceoirí mar atá<br />
léirithe thíos<br />
TÁSCAIRE, TUAIRISCEOIRÍ AGUS TUAIRISCÍNÍ<br />
NA CEANNAIREACHTA SA TUMOIDEACHAS<br />
IARBHUNSCOILE<br />
Tá moltaí (i. tuairisceoirí) maidir le conas dul<br />
chun cinn a dhéanamh ar an táscaire (i. An<br />
cheannaireacht i gcomhthéacs an tumoideachais)<br />
curtha ar fáil chun tacú le ceannairí cleachtas<br />
reatha na ceannaireachta i gcomhthéacs an<br />
tumoideachais iarbhunscoile a mheas. Is féidir<br />
leas a bhaint as na tuairisceoirí freisin chun<br />
sainspriocanna agus gníomhartha feabhsúcháin<br />
a aithint chun máistreacht a bhaint amach<br />
ar an táscaire. Tá samplaí de chleachtais<br />
cheannaireachta alínithe le gach tuairisceoir<br />
(i. tuairiscíní) curtha ar fáil i dtábla 1 thíos ar<br />
mhaithe le tacaíocht agus inspioráid thábhachtach<br />
a thabhairt do cheannairí tumoideachais agus<br />
iad sa tóir ar an sármhaitheas tríd an bpróiseas<br />
féinmheastóireachta scoile ina gcomhthéacsanna<br />
éagsúla. Rinneadh iarracht i dtábla 1 freisin gach<br />
tuairisceoir a ailíniú leis na réimsí ceannaireachta<br />
agus bainistíochta atá leagtha amach in Ag<br />
Breathnú ar an Scoil Againne, 2016.<br />
PAGE 33