ETBI Journal of Education - Vol 2:2 November 2020 (Irish-medium Education)
This bilingual edition of the Journal of Education celebrates Irish-medium Education
This bilingual edition of the Journal of Education celebrates Irish-medium Education
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>ETBI</strong> <strong>Journal</strong> <strong>of</strong> <strong>Education</strong> <strong>November</strong> <strong>2020</strong><br />
Daltaí a bhfuil Riachtanais Speisialta<br />
Oideachais acu ag foghlaim trí Ghaeilge<br />
An Dr Sinéad Nic Aindriú, An tOllamh Pádraig Ó Duibhir, An Dr Joe Travers<br />
Institúid an Oideachais, Ollscoil Chathair Bhaile Átha Cliath<br />
ACHOIMRE<br />
Is beag taighde atá déanta ar na buntáistí a<br />
bhaineann leis an tumoideachas do dhaltaí a<br />
bhfuil riachtanais speisialta oideachais (RSO) acu.<br />
Tugann an taighde teoranta idirnáisiúnta atá ann<br />
le tuiscint gur féidir leis na daltaí seo caighdeán<br />
acadúil a bhaint amach atá ar chomhleibhéal lena<br />
bpiaraí leis na RSO céanna atá ag freastal ar scoil<br />
trí theanga thromlaigh an phobail. Tuairiscíonn<br />
an t-alt seo na buntáistí a bhraitear a bhaineann<br />
le hoideachas trí mheán na Ghaeilge do dhaltaí<br />
a bhfuil RSO acu dar le tuismitheoirí, múinteoirí,<br />
agus príomhoidí scoileanna lán-Ghaeilge (SLG) i<br />
bPoblacht na hÉireann agus i dTuaisceart Éireann<br />
faoi agallamh (N=34). Déantar cur síos freisin ar<br />
na bealaí gur féidir le SLG freastal ar riachtanais<br />
mheasúnaithe agus forbartha teanga daltaí a<br />
bhfuil RSO acu.<br />
RÉAMHRÁ<br />
Is minic a bhíonn imní ar thuismitheoirí<br />
an ndearna siad an cinneadh ceart nuair a<br />
roghnaigh siad oideachais trí mheán na Ghaeilge<br />
dá bpáiste a bhfuil riachtanais speisialta<br />
oideachais (RSO) acu (Andrews, <strong>2020</strong>). Is iomaí<br />
uair a chuirtear comhairle orthu i gcoinne an<br />
dátheangachais agus/nó an tumoideachais<br />
dá leanbh (Andrews, <strong>2020</strong>). Is cleachtas é<br />
seo a tharlaíonn go hidirnáisiúnta i dtéarmaí<br />
TUAIRISCÍODH GO GCRUTHAÍONN<br />
ROINNT SCOILEANNA LÁN-<br />
GHAEILGE TIMPEALLACHTAÍ<br />
FOGHLAMA DEARFACHA<br />
IONCUIMSITHEACHA AGUS BÍONN<br />
LEIBHÉIL ARDA FÉINMHEASA<br />
AGUS FÉINMHUINÍNE AG NA<br />
DALTAÍ MAR THORADH.<br />
comhairle ghairmiúil maidir le hoiriúnacht an<br />
dhátheangachais/tumoideachais do pháistí a<br />
bhfuil RSO acu (Hampton et al., 2017). Is iad na<br />
cúiseanna a thugann gairmithe oideachais, mar<br />
shampla, síceolaithe oideachais agus teiripeoirí<br />
urlabhra agus teanga don chomhairle seo, ná<br />
go bhféadfadh an dara teanga (T2) a bheith ina<br />
chúis le mearbhall a chur ar leanbh, go gcuirfidh<br />
sé moill ar fhorbairt na chéad teanga, nó ualach<br />
breise orthu. Tugann taighde le fios go mbíonn<br />
diagnóis RSO ag thart fá 9.4% de na daltaí atá ag<br />
freastal ar bhunscoileanna SLG i bPoblacht na<br />
hÉireann (Nic Aindriú, Ó Duibhir, Travers, <strong>2020</strong>).<br />
As na diagnóisí seo, is iad disléicse, neamhord<br />
speictrim uathachais, diospraicse, deacrachtaí<br />
mothúchánacha agus/nó iompraíochta agus<br />
PAGE 47
Change language