ASA JOURNAL 11/2023

138
Revisit
THE BANGKOK SCHOOL FOR THE BLIND
139
05
บรรยากาศภายใน
ห้องเรียนโรงเรียน
สอนคนบอด
ถ่ายเมื่อ พ.ศ. 2566
เครดิตภาพ:
โดยผู้เขียน
06
ผังพื้นโรงเรียน
สอนคนตาบอด
เครดิตภาพ:
Taylor, Brian Brace
and John Hoskin,
Sumet Jumsai,
Bangkok:Asia Books,
1996., p.114
The prefabricated concrete structure in this project was used
to make an architectural statement, an expression, rather than
an attempt to reduce construction costs. It differs significantly
from those built in Western countries, particularly in terms of
how such a structural system influenced the architect’s status
as a creator.
GROUND FLOOR PLAN
SECOND FLOOR PLAN
5
THIRD FLOOR PLAN
ROOF PLAN
6
ความที่ต้องพึ่งหาแรงงานในการผลิตทำาให้คอนกรีตไม่ได้
แตกต่างจากวัสดุธรรมชาติที่ใช้ในการก่อสร้างทางสถาปัตย-
กรรมชนิดอื่นๆ ไม่ว่าจะเป็นไม้ หิน หรือ ดินเหนียว เพราะ
ทั้งหมดล้วนแต่จำาเป็นต้องใช้แรงงานเข้าไปแปรรูปวัตถุดิบ
ด้วยกันทั้งสิ้น จึงสามารถนำามาใช้งานทางสถาปัตยกรรมได้
ทว่าความแตกต่างระหว่างคอนกรีตกับวัสดุธรรมชาติอยู่
ที่ระดับของแรงงานที่ใช้ในกระบวนการแปรรูป ซึ่งแปรผัน
ตามประเภทวัสดุและวัตถุประสงค์การใช้ รวมทั้งข้อเท็จจริง
ที่ว่าคอนกรีตนั้นอนุญาตให้เกิดการแบ่งแยกแรงงานที่จำาเป็น
ในการผลิตออกจากกันได้ง่ายกว่าวัสดุธรรมชาติ ซึ่งในแง่
หลังนี้ไม่มีคอนกรีตชนิดใดที่จะแสดงความจริงข้อนี้ได้ดี
ไปกว่า ‘ระบบคอนกรีตสำาเร็จรูป’
ระบบคอนกรีตสำาเร็จรูปถูกคิดค้นขึ้นใช้เป็นครั้งแรกใน
ประเทศแถบยุโรปตั้งแต่สมัยหลังสงครามโลกครั้งที่สอง
เป็นต้นมา ภาวะขาดแคลนแรงงานภายหลังสงครามทำาให้
เกิดค่าแรงคนงานสูง ประกอบกับความต้องการที่พักอาศัย
ที่พุ่งทะยานสูงขึ้นอย่างไม่เคยปรากฏมาก่อน นำาไปสู่การ
พยายามคิดค้นระบบการก่อสร้างแบบใหม่ ที่ไม่ใช่การ
ปรับปรุงระบบการก่อสร้างดั้งเดิมให้มีประสิทธิภาพด้วย
การเพิ่มจำานวนแรงงานลงไปในการก่อสร้างเท่านั้น แต่คือ
การประยุกต์ใช้เครื่องจักรเพื่อลดการใช้แรงงานคน (ที่
กำาลังขาดแคลนและค่าแรงสูง) โดยย้ายงานผลิตชิ้นส่วน
อาคารส่วนใหญ่ไปผลิตในโรงงาน และปล่อยให้หน้างาน
ก่อสร้างเหลือเพียงงานติดตั้งประกอบชิ้นส่วนสำาเร็จรูป
เท่านั้น โดยมีการประยุกต์ใช้เครื่องจักรเพื่อเร่งความเร็ว
ในการติดตั้ง
มีสถิติว่าระบบคอนกรีตสำาเร็จรูปที่ใช้ในประเทศเดนมาร์ก
ราวช่วงทศวรรษที่ 1970 นั้น สามารถลดจำานวนชั่วโมงการ
ใช้แรงงานลงอย่างมาก คือ ใช้แรงงานคนเพียงแค่ 9 ชั่วโมง
ต่องานก่อสร้าง 1 ตารางเมตร และจะใช้เวลาน้อยลงไปอีก
สำาหรับการก่อสร้างอาคารที่มีความซับซ้อนน้อย เช่น โรงงาน
และอาคารปฏิบัติการ (workshop) โดยจะใช้เวลาเพียง 4
ชั่วโมงครึ่งต่อพื้นที่ก่อสร้าง 1 ตารางเมตร เท่านั้น ดังนั้น
ยิ่งสามารถเร่งงานก่อสร้างได้มากเท่าไหร่ ก็ยิ่งลดต้นทุน
การก่อสร้างลงได้เป็นเงาตามกัน (Anon. 2515)
อย่างไรก็ตามความได้เปรียบของการใช้ระบบคอนกรีต
สำาเร็จรูปเพื่อลดต้นทุนค่าแรง ดังที่พบในประเทศระบบ
เศรษฐกิจก้าวหน้าอย่างยุโรป อเมริกา และสแกนดิเนเวียนั้น
แทบไม่เกิดผลในประเทศที่แรงงานมีจำานวนมากและค่าแรง
ต่ำาอย่างประเทศไทยในคริสต์ทศวรรษที่ 1970 เพราะแม้
งานก่อสร้างจะทำาได้เร็วขึ้น แต่ก็ไม่ได้ทำาให้ต้นทุนโดยรวม
ลดลงนัก เพราะต้องชดเชยค่าใช้จ่ายที่เพิ่มสูงขึ้น จากการ
ใช้เครื่องจักรและเทคโนโลยีที่ทันสมัย ยังไม่นับค่าขนย้าย
The fact that concrete production must rely on
human labor makes concrete similar to other natural
materials used in construction such as wood,
stones, or clay in the sense that labor is required to
transform these raw resources into something that
is architecturally usable. The difference between
concrete and natural materials, however, is in the
amount of labor required for the production process,
which varies depending on the type and functional
objectives of the materials. It also entails the fact
that, compared to other natural materials, concrete
allows for a more straightforward division of the
labor required for its production. No system of
concrete demonstrates this point better than
‘prefabricated concrete system’.
Following the end of World War II, prefabricated
concrete structures were invented for the first time
in Europe. The postwar labor shortage increased
labor costs, which, when combined with the
unprecedented skyrocketing demand for housing,
prompted an attempt to develop a novel construction
method. The new approach would not aim to
improve existing methods by including more labor
in the construction process, but rather to apply
and incorporate technology to lessen the demand
for human labor (due to the shortage of labor and
higher wages). Building parts were manufactured in
factories, while on-site operations were reduced to
merely the installation of prefabricated components,
with new machines being developed to speed up
the assembly process.
A statistic showed that the use of precast concrete
in Denmark in the 1970s significantly reduced the
number of hours of manual labor needed to build
one square meter to only 9 hours. The construction
of smaller, less complicated buildings, such as factories
and workshops, took even less time (4 hours
per 1 square meter). As a result, the sooner the
construction could be completed, the lower the
construction costs might be (Anon. 2515).
Nonetheless, the labor cost reduction, which is one
of the primary benefits of prefabricated concrete
systems in developed European and Scandinavian
countries or the United States, was almost insignificant
in the context of Thailand in the 1970s, where
manual labor was abundant and wages were relatively
low. While the system made the construction process
faster, it didn’t have a major effect on the overall
cost. That was because more expenses were paid
for the use of advanced machinery and technologies,
not to mention the costs of transporting large