ASA JOURNAL 11/2023

56
theme
CONCRETE CONSTRUCT CONCEPTION
57
09
Photo courtesy of Medios Audiovisuales FADU – UdelaR © Silvia Montero 2006
Concrete is a material that can perform without being a
protagonist. It is a relationship builder, encouraging sharing
rather than monopoly and openness rather than seclusion.
สำาหรับ Otto สมมติฐานของโครงสร้างคอนกรีตใน Ökohaus
อาจทำางานในทิศทางเดียวกับวิธีคิด Membrane Structure
ที่ผ่านมาของเขา มันคือการให้อิสระกับผู้คน โดยการยอมรับ
ข้อเรียกร้องต่างๆ ผ่านเอกลักษณ์ของโครงสร้างบางอย่าง
เป็นความพยายามที่จะก้าวข้ามระบบที่สร้างบนกฏเดี่ยวของ
คนๆ เดียว ความดีงามของโครงการนี้ อาจจะอยู่ตรงที่ ระหว่าง
ที่ Otto เปิดพื้นที่และกระบวนการ ให้ผู้อื่นเข้ามามีส่วนร่วม
เขาก็ไม่ละทิ้งการออกแบบ อย่างที่ Otto กล่าวว่า “มันคือ
การทดลอง ว่า เราสามารถให้อิสระกับผู้คนได้แค่ไหน” 9
แผ่นพื้นคอนกรีต ในโครงการ Ökohaus ไม่ได้เป็นแค่โครง-
สร้างพื้นฐานทางกายภาพ แต่เป็นโครงสร้างและสัญลักษณ์
ที่เข้มแข็งของกระบวนการมีส่วนร่วม ระหว่างการออกแบบ
และก่อสร้าง เมื่อการก่อสร้างคืบหน้า ขอบแผ่นพื้นถูกหุ้ม
ด้วยไม้ และประกบด้วยราวจับ พื้นคอนกรีตกลายสภาพ
เป็นระเบียงจำานวนมาก ภายใต้ต้นไม้ที่เขียวชอุ่ม สัญลักษณ์
ที่ประกาศตัวตน ค่อยๆ หายกลืนไปกับโครงการ จนแทบไม่
สามารถมองเห็นได้ กลายเป็น “infra” structure อย่างแท้จริง
Perhaps for Otto, the pioneer in Membrane
Structure, his hypothesis on concrete in Ökohaus
operates without any conflict against the concept
in his membrane architecture. It is about ensuring
each participant's freedom by embracing the different
requirements into an entity, an attempt to
overcome the system based on the single principle
of a single planner. The virtue of the project is that
while the architect releases his domain to others
exceptionally, he still never gives up on planning.
"It is just an experiment. I wanted to know how
much freedom you can give to people." 9
The concrete slab in Ökohaus is more than physical
infrastructure – it is a structure and symbol during
participation in the design and the construction
process. As construction progresses, the edge is
covered with wood and anchored with railings,
transforming it into balconies behind lush greenery.
Over time, this once-potent symbol becomes less
and less visible until it virtually disappears, literally
becoming an "infra" structure.
09-10
Citrícola Salteña S.A.
โดย Eladio Dieste เมื่อ
ปี 2006 เป็น Double
Curvature Vaults span
กว้าง 34m ครอบคลุม
พื้นที่ 2,200 ตารางเมตร
สร้างเสร็จเมื่อปี 1976
SYSTEM
คอนกรีตเป็นวัสดุที่สามารถแสดงความสามารถได้ โดยไม่
ต้องเป็นพระเอก คอนกรีต วางตัวเองในฐานะผู้เชื่อมความ
สัมพันธ์ สนับสนุนความสัมพันธ์แบบเปิด ไม่ใช่ปิด สนับสนุน
ความสัมพันธ์แบบเผื่อแผ่ ไม่ใช่ผูกขาด
ความพยายามที่จะสร้างสถาปัตยกรรมคลุม พื้นที่ขนาดใหญ่
ถูกทดลองผ่านโครงสร้างคอนกรีตเสริมเหล็กมายาวนาน
ตั้งแต่ Eduardo Torraja ผู้ก่อตั้ง IASS, Pier Luigi Nervi หรือ
Felix Candela รวมถึง Eladio Dieste
ในยุค 50s ประเทศอุรุกวัยเข้าสู่วิกฤตทางเศรษฐกิจที่ลากยาว
ต่อจากนั้นไปกว่ายี่สิบปี ในระหว่างสถานการณ์ขาดแคลน
ทรัพยากรนี้เอง ที่ Eladio Dieste ค่อยๆสร้างและพัฒนางาน
ของเขา ผ่านโครงสร้างอิฐ (ผสมคอนกรีต) เสริมเหล็ก ที่
เรียกว่า Cerámica Armada
ต่างจากคอนกรีต ที่มีส่วนผสมของซีเมนต์ อิฐมีรูเป็นวัสดุ
ที่สามารถผลิตได้ด้วยวัสดุและแรงงานท้องถิ่นล้วนๆ สำาหรับ
Dieste อิฐเบากว่า และแห้งกว่า การใช้อิฐมีรูสามารถช่วยลด
ระยะเวลารอให้แห้ง และปริมาณไม้แบบระหว่างการก่อสร้าง
ได้ นอกจากนั้นยังช่วยสร้างผลผลิตให้กับชุมชน
Dieste ใช้ช่องว่างในความแข็งแรงที่มากเกินไปของคอนกรีต
โดยแบ่งหน้าตัดของหลังคาโครงสร้างเปลือกบาง กว่าครึ่งให้
กับอิฐมีรูที่ทนแรงอัดได้น้อยกว่าคอนกรีตมาก แต่ก็เพียงพอ
สำาหรับโครงสร้างเปลือกบาง คอนกรีตมวลเบาถูกเทไปใน
ช่องว่างระหว่างอิฐ ที่มีเหล็กเส้นวางไว้ก่อนแล้ว เพื่อให้เหล็ก
เส้นเหล่านั้น สามารถถ่ายทอดแรงได้อย่างเต็มที่ พื้นผิวใหม่
ที่เชื่อมต่ออิฐให้เป็นผืนเดียวกันนี้ ดูเผินๆ เหมือนเป็นเพียง
วัสดุยาแนวของอิฐ หรือพื้นผิวกันน้ำ าให้กับตัวโครงสร้าง
คอนกรีตเป็นวัสดุที่สำาคัญ ที่ส่งผลกระทบโดยตรงต่อ
ทรัพยากร แรงงาน โครงสร้างและกระบวนการก่อสร้างความ
เกี่ยวพัน และความสัมพันธ์ของสิ่งเหล่านี้ คือตัวกำ าหนดรูปร่าง
ของระบบการผลิตสถาปัตยกรรม ความพิเศษของ Dieste
คือความใส่ใจในการสร้างดุลยภาพของระบบ ที่ให้ความ
สำาคัญกับทุกๆ องค์ประกอบ โดยไม่ได้หมายถึงแค่โครงสร้าง
ทางกายภาพ หรือความคุ้มทุนทางเศรษฐกิจ แต่หมายรวมถึง
สังคม และบริบท ที่ถูกสร้างไปพร้อมกัน ณ เวลานั้น Dieste
มองคอนกรีตในฐานะส่วนหนึ่งของภาพกว้าง เป็นองค์ประกอบ
ที่ร่วมสร้างสถานะสมดุลของระบบ ที่เขาเรียกมันว่า Cosmic
Economy เป็นการนำาเสนอระบบโครงสร้างที่ตั้งคำาถามกับ
ความศรัทธาต่อคอนกรีตของสถาปัตยกรรมสมัยใหม่ เป็น
การท้าทาย ความหลงไหลที่ยึดติดต่อความบริสุทธิ์ของคอน-
กรีต ด้วยปฏิบัติการแทนที่ในระดับส่วนประกอบและรูปตัด
ทางโครงสร้าง
SYSTEM
Concrete is a material that can perform without
being a protagonist. It is a relationship builder,
encouraging sharing rather than monopoly and
openness rather than seclusion.
Countless attempts to create a vast roof span
have been long tested through reinforced concrete
structures, from Eduardo Torraja to Pier Luigi Nervi,
Felix Candela to Eladio Dieste.
In the 1950s, Uruguay entered an economic crisis
for over twenty years. During this scarcity of
resources, Eladio Dieste gradually built and developed
his work through a steel-reinforced brick
(+concrete) structure known as Cerámica Armada.
A structural method that relativized the absolute
faith in modern concrete on a technical level.
Differing from concrete, which consists of cement,
brick can be produced entirely by local materials
and labor. For Dieste, brick is lighter and drier,
which help reduces the timber required for support
and formwork during construction. Most of all, it
helps contribute to the community's local production
activities.
The compressive stress strength required for the
shell is lower than that of concrete. In other words,
concrete is too strong, depending on its form. Dieste
takes this excessive strength of concrete and
replaces more than half of the section with hollow
bricks, which can bear much less compression.
Lightweight concrete is poured to fill the gaps between
bricks with rebar for bending reinforcement.
This newly formed surface may seem to be just the
sealant of the bricks or a waterproof cover for the
structure.
Concrete is a material that directly impacts the
structure, resource, labor, and construction process.
The involvement of these issues and their
interrelationships shape a system of architecture.
By giving equal importance to concrete and other
components rather than solely focusing on concrete,
Dieste sought to create a state of equilibrium in
the system, which depended not just on economic
viability but also on society and the context
created concurrently. Here, concrete is viewed as
part of a larger picture, part of a state which he
called "cosmic economy." A rigid adherence to
'concrete's unity and purity in structural composition
was challenged and replaced by a radical
relativization of concrete.