ASA JOURNAL 11/2023

140
Revisit
THE BANGKOK SCHOOL FOR THE BLIND
141
ชิ้นส่วนจากโรงงานมายังสถานที่ก่อสร้าง ซึ่งเป็นอีกปัจจัย
ที่ส่งผลให้ต้นทุนค่าก่อสร้างจริงเพิ่มขึ้น ดังการสัมภาษณ์
ดร. สุเมธ ชุมสาย ณ อยุธยา ล่าสุดเมื่อเดือนกุมภาพันธ์
2566 ที่กล่าวว่า “เผลอๆ จะแพงกว่าการก่อสร้างทั่วไป
ด้วย” ฉะนั้นเมื่อถามว่าการที่ระบบโครงสร้างสำาเร็จรูปที่
โรงเรียนสอนคนตาบอดซึ่งดูเหมือนจะไม่ได้ช่วยลดต้นทุน
ค่าก่อสร้างลง เพราะค่าแรงสมัยนั้นยังถูก และการใช้
เทคโนโลยีการผลิตมีค่าใช้จ่ายที่ค่อนข้างสูง งานชิ้นนี้จะถือ
เป็นการ make a statement ได้หรือไม่ ดร. สุเมธ จึงตอบ
ว่า “ใช่ๆ มันก็เหมือนกับตึกหุ่นยนต์ […] จบมาจากเมืองนอก
ใหม่ๆ อยากจะทำาอะไรที่เป็นเรื่องใหม่สำาหรับประเทศชาติ
แล้วระบบ prefab ยังไม่ค่อยรู้จักกัน”
เหตุผลเรื่องการแสดงถ้อยแถลงทางสถาปัตยกรรมที่ดูมี
น้ำาหนักมากกว่าจะเป็นการลดต้นทุนค่าก่อสร้างนี้ ทำาให้
ระบบโครงสร้างคอนกรีตสำาเร็จรูปที่โรงเรียนสอนตาบอด
นั้นแตกต่างอย่างมีนัยยะสำาคัญจากประเทศต้นกำาเนิด
โดยเฉพาะผลกระทบที่ระบบนี้มีต่อสถานะของผู้สร้างสรรค์
อย่างสถาปนิก
เอเดียน โฟตี้ (Adrian Forty) นักประวัติศาสตร์สถาปัตย-
กรรมชาวอังกฤษ กล่าวว่า เมื่อระบบชิ้นส่วนคอนกรีต
สำาเร็จรูปได้รับการเผยแพร่ในประเทศแถบยุโรปเป็นครั้งแรก
ในคริสต์ทศวรรษที่ 1950 สถาปนิกต้อนรับการเข้ามาของ
ระบบการก่อสร้างชนิดใหม่นี้เป็นอย่างดี เพราะเปิดโอกาส
ให้พวกเขาสามารถพัฒนาการออกแบบชิ้นส่วนต้นแบบที่
นำาไปผลิตในสเกลระดับอุตสาหกรรมได้ อย่างไรก็ตามเมื่อ
ระบบชิ้นส่วนคอนกรีตสำาเร็จรูปได้รับการผลิตขึ้นใช้อย่าง
กว้างขวางแล้ว บทบาทของสถาปนิกกลับลดลงเหลือบทบาท
เพียง ‘ช่างเทคนิค’ ที่มีหน้าที่รับผิดชอบการออกแบบการ
เรียงตัวของชิ้นส่วนสำาเร็จรูปลงบนไซต์ก่อสร้าง เพื่อใช้
ประโยชน์จากองค์ประกอบชิ้นส่วนสำาเร็จรูปให้ได้มากที่สุด
เท่านั้น (Forty 2012, 248-249.)
ดังนั้นในขณะที่ระบบชิ้นส่วนสำ าเร็จรูปกลายเป็น ‘ภัยคุกคาม’
ต่อบทบาททางการออกแบบของสถาปนิกในยุโรปตั้งแต่
กลางคริสต์ทศวรรษที่ 1960 เป็นต้นมา บทบาทของ
สถาปนิกสมัยใหม่อย่าง ดร. สุเมธ กลับโดดเด่นเป็นที่รู้จัก
ขึ้นจากการนำาเอาระบบโครงสร้างคอนกรีตสำาเร็จรูปมา
ใช้ในประเทศไทยในช่วงเวลาเดียวกัน แม้ว่า ณ ขณะนั้น
ระบบโครงสร้างคอนกรีตสำาเร็จรูปจะยังไม่เป็นที่ยอมรับ
ในประเทศไทย เนื่องจากผู้คนโดยส่วนใหญ่ยังคงยึดมั่นใน
ความเชื่อว่าเป็นระบบก่อสร้างที่ไม่แข็งแรง
concrete elements from a factory to a building
site, which ended up raising the actual construction
cost even more. In a recent interview he gave
in February 2023, Dr. Sumet Jumsai na Ayutthaya
remarked, “It may be even more expensive than
a typical construction process.” So, in the case
of the Bangkok School for the Blind, when the
employed construction method did not appear to
contribute significantly to cost reduction due to
low wages and the fact that the manufacturing
technology for prefabricated concrete was expensive,
could the work be regarded as his attempt
to “make a statement’? Sure, Dr. Sumet replied.
“It was like the Robot building [...]. I had recently
graduated from abroad and was highly driven to
create something fresh and pioneering for the
country, and the prefab method wasn’t that well
known at the time.”
If the underlying reason was to make an architectural
statement rather than an attempt to reduce
construction costs, the prefabricated concrete
structure of the Bangkok School for the Blind
differs significantly from those built in Western
countries, particularly in terms of how such a
structural system influenced the architect’s status
as a creator.
Adrian Forty, a British architectural historian, stated
that when prefabricated concrete was invented for
the first time in Europe in the 1950s, architects
embraced the new construction system because it
allowed them to develop prototypes that would be
used in large-scale industrial productions. But, as
the new construction system gained popularity, the
architect’s role was reduced to that of a ‘technician,’
whose main responsibility was to determine how
concrete parts could be arranged and assembled
on site in order for all prefabricated elements to
deliver maximum functional benefits. (Forty 2012,
248-249)
While during the late 1960s, prefabricated concrete
systems posed a challenge to the creative
role of architects in Europe, Dr. Sumet’s role and
stature as a modernist architect in Thailand was
evolving as a result of his implementation of the
technology. It should be emphasized that, at the
time, prefabricated concrete structures were still
not well received in Thailand because the majority
of people believed it was a lower-quality and
weaker construction method.
9
8
Photo Reference
7-9. mplus.org.hk/en/collection/makers/sumet-jumsai
7
07
ระบบโครงสร้างสำาเร็จรูป
ประกอบด้วยชิ้นส่วนคาน
หลักและคานซอยแบบเข็ม
I-Section, แผ่นพื้นที่มี
น้ำาหนักเบาพอที่คน 2 คน
จะยกได้ และเสา
เครดิตภาพ:
Sumet Jumsai
08
เบ้าคอนกรีตตัวเมีย
รูปแปดเหลี่ยม สำาหรับ
ติดตั้งโคนเสา
เครดิตภาพ:
Sumet Jumsai
09
ขณะล็อคโคนเสาเบ้าตัวเมีย
เครดิตภาพ:
Sumet Jumsai