Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Catalina Pérez Correa, Alonso Rodríguez Eternod<br />
<strong>La</strong> <strong>de</strong>sproporción <strong>de</strong> <strong>la</strong> legis<strong>la</strong>ción <strong>de</strong> drogas<br />
cohecho o el pecu<strong>la</strong>do. El <strong>la</strong>vado <strong>de</strong> dinero, por su parte se <strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tra a <strong>la</strong> mitad <strong>de</strong><br />
<strong>la</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> gráfica, porque también está re<strong>la</strong>cionado con otros <strong>de</strong>litos, como <strong>de</strong>litos<br />
contra <strong>la</strong> salud.<br />
G I: P<strong>en</strong>as mínimas y máximas, <strong>en</strong> meses, por <strong>de</strong>litos contra <strong>la</strong> salud<br />
y por <strong>de</strong>litos asociados a actos <strong>de</strong> corrupción<br />
guidos <strong>de</strong> los <strong>de</strong>litos <strong>de</strong> <strong>la</strong>vado <strong>de</strong> dinero, pecu<strong>la</strong>do y cohecho y, al último, los <strong>de</strong>litos<br />
por narcom<strong>en</strong>u<strong>de</strong>o. <strong>La</strong> justificación <strong>de</strong> <strong>la</strong>s altas p<strong>en</strong>as <strong>de</strong> los <strong>de</strong>litos contra <strong>la</strong><br />
salud que implican montos mayores a 1,000 veces <strong>la</strong> cantidad permitida, suele ser<br />
<strong>la</strong> asociación con el narcotráfico y con <strong>la</strong> inseguridad. Sin embargo, es importante<br />
t<strong>en</strong>er <strong>en</strong> cu<strong>en</strong>ta que los <strong>de</strong>litos contra <strong>la</strong> salud no buscan proteger <strong>la</strong> seguridad,<br />
sino <strong>la</strong> salud <strong>de</strong> <strong>la</strong>s personas. Como seña<strong>la</strong>n Uprimny, Esther y Parra:<br />
Producción transporte, comercio y suministro<br />
(monto mayor a 1,000 veces <strong>la</strong> cantidad tolerada)<br />
Siembra con fines <strong>de</strong> producción, transporte,<br />
comercio o suministro<br />
Posesión con fines <strong>de</strong> producción, transporte,<br />
comercio y suministro (monto mayor a 1,000<br />
veces <strong>la</strong> cantidad)<br />
60<br />
80<br />
120<br />
180<br />
200<br />
300<br />
“<strong>la</strong> viol<strong>en</strong>cia que se ti<strong>en</strong><strong>de</strong> a asociar con el tráfico <strong>de</strong> drogas (o narcoviol<strong>en</strong>cia),<br />
realm<strong>en</strong>te no constituye un resultado <strong>de</strong> <strong>la</strong>s drogas <strong>en</strong> sí mismas, sino <strong>de</strong> <strong>la</strong>s<br />
políticas prohibicionistas que ti<strong>en</strong><strong>de</strong>n a g<strong>en</strong>erar inc<strong>en</strong>tivos importantes a <strong>la</strong><br />
formación <strong>de</strong> mafias, que se inclinan a usar <strong>la</strong> viol<strong>en</strong>cia para mant<strong>en</strong>er su po<strong>de</strong>r<br />
<strong>en</strong> el negocio <strong>de</strong> <strong>la</strong>s drogas.” 159<br />
<strong>La</strong>vado <strong>de</strong> dinero<br />
Narcom<strong>en</strong>u<strong>de</strong>o-Comercio o suministro<br />
48<br />
60<br />
96<br />
180<br />
G II: P<strong>en</strong>a media, <strong>en</strong> meses, por <strong>de</strong>litos contra <strong>la</strong> salud<br />
y <strong>de</strong>litos asociados a actos <strong>de</strong> corrupción.<br />
Posesión sin fines <strong>de</strong> producción, transporte,<br />
comercio y suministro<br />
48<br />
90<br />
Producción transporte, comercio y suministro<br />
(monto mayor a 1,000 veces <strong>la</strong> cantidad tolerada)<br />
210<br />
Narcom<strong>en</strong>u<strong>de</strong>o-Posesión con fines <strong>de</strong> comercio<br />
o suministro<br />
Siembra sin fines <strong>de</strong> producción, transporte,<br />
comercio o suministro<br />
36<br />
24<br />
72<br />
96<br />
Siembra con fines <strong>de</strong> producción, transporte,<br />
comercio o suministro<br />
Posesión con fines <strong>de</strong> producción, transporte,<br />
comercio y suministro (monto mayor a 1,000<br />
veces <strong>la</strong> cantidad<br />
<strong>La</strong>vado <strong>de</strong> dinero<br />
120<br />
120<br />
140<br />
Pecu<strong>la</strong>do por un monto mayor a 36,520<br />
24<br />
168<br />
Pecu<strong>la</strong>do por un monto mayor a 36,520<br />
96<br />
Cohecho por un monto mayor a 36,520<br />
24<br />
168<br />
Cohecho por un monto mayor a 36,520<br />
96<br />
Narcom<strong>en</strong>u<strong>de</strong>o-Posesión simple<br />
Los tonos ver<strong>de</strong>s se re<strong>la</strong>cionan con <strong>de</strong>litos<br />
re<strong>la</strong>cionados con narcóticos y los tonos gris<br />
con <strong>de</strong>litos asociados a actos <strong>de</strong> corrupción.<br />
10<br />
36<br />
0 50 100 150<br />
P<strong>en</strong>a mínima<br />
200 250 300 350<br />
P<strong>en</strong>a máxima<br />
Narcom<strong>en</strong>u<strong>de</strong>o-Posesión o suministro<br />
Posesión sin fines <strong>de</strong> producción, transporte,<br />
comercio y suministro<br />
Siembra sin fines <strong>de</strong> producción, transporte,<br />
comercio o suministro<br />
Narcom<strong>en</strong>u<strong>de</strong>o-Posesión con fines<br />
<strong>de</strong> comercio o suministro<br />
Narcom<strong>en</strong>u<strong>de</strong>o-Posesión simple<br />
23<br />
72<br />
69<br />
60<br />
54<br />
Fu<strong>en</strong>te: e<strong>la</strong>boración propia con base <strong>en</strong> el Código P<strong>en</strong>al Fe<strong>de</strong>ral y <strong>la</strong> Ley G<strong>en</strong>eral<br />
<strong>de</strong> Salud.<br />
0 50 100 150 200 250<br />
Los tonos ver<strong>de</strong>s se re<strong>la</strong>cionan con <strong>de</strong>litos re<strong>la</strong>ciondos con narcóticos<br />
y los tonos gris con <strong>de</strong>litos asociados a actos <strong>de</strong> corrupción.<br />
110<br />
Una mirada a <strong>la</strong> p<strong>en</strong>a media (gráfica II) ―esto es, el promedio <strong>en</strong>tre <strong>la</strong> p<strong>en</strong>a mínima<br />
y <strong>la</strong> máxima establecida <strong>en</strong> ley― muestra también <strong>la</strong> <strong>de</strong>sproporción con <strong>la</strong><br />
que sancionamos <strong>la</strong>s conductas re<strong>la</strong>cionadas con ciertas drogas. Los <strong>de</strong>litos que<br />
implican gran<strong>de</strong>s cantida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> narcóticos ti<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>la</strong>s p<strong>en</strong>as medias más altas, se-<br />
Fu<strong>en</strong>te: e<strong>la</strong>boración propia con base <strong>en</strong> el Código P<strong>en</strong>al Fe<strong>de</strong>ral y <strong>la</strong> Ley G<strong>en</strong>eral<br />
<strong>de</strong> Salud.<br />
159. Rodrigo Uprimny, Diana Esther y Jorge Parra, <strong>La</strong> adicción punitiva <strong>La</strong> <strong>de</strong>sproporción <strong>de</strong> leyes <strong>de</strong> drogas <strong>en</strong> América<br />
<strong>La</strong>tina (Bogotá: C<strong>en</strong>tro <strong>de</strong> Estudios <strong>de</strong> Derecho, Justicia y Sociedad, Dejusticia, 2012), 12.<br />
111