Met stijgende verbazing - Hans Vervoort

schappen doen. En verder moesten we populair zijn,
vriendjes mee naar huis nemen, aardig zijn voor de onderwijzers,
aan sport doen, spelletjes op straat spelen.
Ze programmeerde al onze tijd, en 's avonds waren we
doodmoe.
Vooral Bert stond onder druk. Hij was een dikke zenuwachtige
jongen, die in de klas niet goed lag omdat hij
al te gretig slimme antwoorden op moeilijke vragen klaar
had en vaak klikte over anderen. Elk goedkeurend knikje
van de onderwijzers was een nagel aan zijn doodkist. De
minder slimme kinderen namen in het speelkwartier
wraak want hij kon niet goed hardlopen en was als de
dood voor een klap. 's Nachts in bed hoorde ik hem eens
zuchten en een snik laten, maar wij waren niet écht
vriendjes en ik luisterde koel toe.
Pas toen we ouder werden en op de HBS zaten begon
ik meegevoel met hem te krijgen. Op een kwartaalrapport
had ik niet alleen betere cijfers voor gymnastiek
dan hij, dat was gebruikelijk, maar ook hogere cijfers
voor Engels en geschiedenis. Toen we de rapporten vergeleken
werd hij al erg zenuwachtig en begon met zijn
ogen te knipperen. We fietsten naar huis, maar onderweg
stopte hij en vroeg of ik het rapport wilde verliezen, dan
zou ik een halfjaar zijn zakgeld krijgen. Ik weigerde verbaasd
en toen barstte hij los over dat rotwijf dat altijd
maar wilde dat hij de hoogste cijfers haalde, behalve voor
gymnastiek want dat was niet zo belangrijk. `Ik krijg op
mijn kop, joh,' zei hij voortdurend en keek zenuwachtig
om zich heen.
`Maar je bent toch nog steeds nummer 1 van de klas?'
`Jij begrijpt het niet. Als jij een 8 1/2 voor Engels en geschiedenis
hebt en ik maar een 8, dan heb ik er niet genoeg
aan gedaan. Snap je?' schreeuwde hij wanhopig, `ik
moet nu eenmaal de beste zijn. Dus beter dan jij. Want ik
bén toch beter dan jij. Ik heb toch altijd de hoogste cijfers
gehaald ?'
We delibereerden geruime tijd. Het wegmaken van
mijn rapport zou niets uithalen, want er was vast wel een
afschrift van. Ik opperde dat ik zou bekennen afgekeken
te hebben, maar dat zou ook niet helpen, want degene van
wie ik afgekeken had zou dan toch beter dan Bert geweest
moeten zijn.
Ten slotte reden we maar naar huis, Bert in angstige afwachting
van de reactie van zijn moeder, en ik medelijdend
en peinzend. Het kwam voor het eerst bij me op
dat moederliefde nog weleens lastiger kon zijn dan de
hartelijkheid waar ik als pleegzoon maximaal op kon rekenen,