Untitled - Stichting Papua Erfgoed

hun beurt proberen zich zo aantrekkelijk mogelijk uit te dossen met kettingen
van kleurige kralen om de hals en nieuwe more (schaamschortjes). Als de
mannen in het midden van het danshuis de oera zingen en dansen, lopen de
vrouwen met flambouwen, die de dansenden verlichten en warmte verspreiden,
tegen de wijzers van de klok in om de groep van dansende en zingende mannen
heen. Een man zingt een solo, die gevolgd wordt door het koor van mannen
en vrouwen, waarna de hele groep de knieën zeer snel op en neer buigt en op
de vloer stampt, die daarbij vervaarlijk op en neer zwiept. De mannen bootsen
het geluid van een keffende hond na en maken een hijgend geluid als van
iemand die buiten adem is. De dans en de oerazang duren kort, maar worden
door elkaar afwisselende groepen eindeloos herhaald, de gehele nacht door.
In de oerazang kan men zingen van zijn vriendschap, van zijn verdriet over de
dood van een vriend of men kan daarin een goede vriend om een bijdrage aan
zijn bruidsprijs vragen. De oera kan ook een bedekte liefdesverklaring aan een
meisje inhouden. In zo'n waka oera verklaart de zanger zijn liefde voor haar en
vraagt haar ten huwelijk. Intussen draaien de vrouwen en meisjes met flambouwen
om de mannen en jongens heen. De grootste triomf voor een jongeman
is als hem door het passerende meisje een gepofte bataat in de hand gedrukt
wordt, een teken dat zij de uitnodiging, waarvan hij in de oera heeft gezongen,
heeft aangenomen. Een enkele keer probeert een jongen bij het passeren van een
meisje haar borsten te grijpen en krijgt dan tot aller hilariteit een klinkende klap
in het gezicht.
Op een avond breng ik een bezoek aan de emawa. Het is een kabaal van jewelste.
Jong en oud nemen aan het ritueel deel. Jongens en meisjes dansen met
evenveel overgave als hun ouders. Zelfs moeders met baby's in draagnetten
zingen en hossen mee. Ook onze agenten dansen en hebben enorm veel plezier.
Enkele dansenden, die verwoed op en neer wippen (emajiboe) op de zwiepende
dansvloer, onderscheiden zich van de andere Ekari's. Ik kan er alleen niet
achter komen waarin zij zich nu wel onderscheiden, tot ik het ineens begrijp. De
man die daar emajiboet met hoofdnet, het grote draagnet over de rug en peniskoker
met de pluim van koeskoesbont, is geen Ekari, maar een van onze Ambonese
agenten, 's Lands wijs, 's lands eer! 'In Rome you do like the Romans!'
En wat maakt het tenslotte eigenlijk ook uit of je een broek of een peniskoker
draagt! Belangrijker is dat de agenten zich in de eentonigheid van het wachten
weten te amuseren.
Behalve de ekina joewo, het grote varkensfeest, kennen de Ekari's ook de
veel minder bekende kèdé joewo, het rattenfeest. In al de jaren dat ik onder de
Ekari's heb geleefd, heb ik slechts eenmaal een kèdé joewo bijgewoond. Het
rattenfeest komt slechts voor in het woongebied van de Ekari's zuidelijk en
zuidwestelijk van het Paniaimeer. De ekina joewo, het grootste feest van de
Ekari's, doet door het sterk economische karakter wel aan een jaarmarkt denken.
Tientallen varkens worden er geslacht en het vlees wordt tegen kaurischelpen
verhandeld. De kèdé joewo draagt veel meer een ludiek karakter en wordt
daarom ook wel wéwé joewo (wéwé = spelen) genoemd. In tegenstelling tot het
173