Untitled - Stichting Papua Erfgoed

assistenten opgeleide Papoea's. Reeds in de oorlogsjaren had het Papoea Bataljon,
waarvan Van Eechoud de initiator was, de Papoea de ogen geopend voor
zijn eigen kunnen. Later kwam de Nieuw-Guinea Politieschool, die Papoea's
tot politieagent opleidde.
Op een schaal als nooit tevoren werden Papoea's ingeschakeld in allerlei overheidstaken
om ze medeverantwoordelijkheid te leren dragen. De Papoea begon
politiek te ontwaken. 'Wat de amberies deden, doen wij nu zelf.' De zelf gedragen
verantwoordelijkheid was de grote stuwende kracht die de Papoea zijn zelfbewustzijn
gaf. Hij was al lang niet meer als de eerste Papoea met wie ik in
1939 kennismaakte en die op mijn vraag wie hij was, antwoordde: 'Ik ben maar
een Papoea.'
Van Eechoud was voor velen geen gemakkelijke chef of collega om mee samen
te werken. Misschien was hij zelfs niet altijd even redelijk in zijn beslissingen.
Desondanks wist hij vooral de jongere bestuursambtenaren door zijn enthousiasme
geloof en plezier in hun werk te geven.
Tussen 1945 en 1950, toen, met de erfenis van vier jaar wereldoorlog, alles -
met onvoldoende hulpmiddelen - weer moeizaam van de grond af moest worden
opgebouwd, groeide onder zijn stimulerende leiding een korps Nederlandse en
Papoease bestuursambtenaren met een teamgeest zoals Nieuw-Guinea die nadien
niet meer gekend heeft.
Na een week dienstbesprekmgen in Hollandia vlieg ik naar mijn nieuwe
standplaats Biak om het bestuur van de onderafdeling Biak over te nemen.
We landen op een van de twee vliegvelden die nog in gebruik zijn, de Soridostrip,
waar controleur Kouwenhoven me op het blakende vliegveld opwacht.
Hij is vier maanden op Biak geweest en heeft er geen spijt van de volgende week
naar Hollandia terug te kunnen gaan. Biak is een moeilijk bestuursgebied en
de Biakkers zijn lastige kerels, vertelt hij me. Ik neem het graag aan na wat ik
er in Hollandia zoal over gehoord en gelezen heb.
Behalve bestuurshoofdplaats is Biak ook nog vliegbasis, al is het dan ook op
heel wat bescheidener schaal dan in de Amerikaanse tijd. Het is de standplaats
van 3 VB, de 3de Vliegbasis van de Militaire Luchtvaart, bestaande uit de Centrale
Vliegschool met twaalf B 25's van het 18de squadron en twee Pipercups,
de Motorreparatieafdeling (MRA) en de Vliegtuigreparatieafdeling (VRA). Alles
bij elkaar twaalfhonderd militairen en burgers in militaire dienst.
Op de hoofdplaats van de onderafdeling is tenslotte ook nog de goederenbasis
van de Stichting Administratie Goederenbases gevestigd, die speciaal belast is
met de administratie en liquidatie van de door de Amerikanen achtergelaten
goederendumps, enorme voorraden goederen, slecht onderhouden en vrijwel niet
bewaakt. Er liggen radiosets, instrumenten, motoronderdelen, kleren enzovoort,
die wegens gebrek aan opslagloodsen maar in de open lucht staan, zodat er naar
hartelust door Nederlanders en Papoea's van wordt gestolen. Als Nederlanders
het doen, heet het bietsen. Papoea's bietsen niet; die stelen en dat is strafbaar.
De Europeanen hebben gebietste radiosets in hun woonquonsets, de Biakkers
dragen gestolen kleding. Wat ze gemeen hebben, is dat ze het beiden als een
soort sport zien. Dat vindt kennelijk ook zendeling Ten Haeft, die bij de Biakkers
als Pandita Dump (Zendeling Dump) bekend staat. Maar hij bietste voor
278