Untitled - Stichting Papua Erfgoed

Ook de brief van Van der Veur is somber. Men vindt onze evacuatie onverantwoord
na al de verkenningen van de B 25's. De streek rondom het Hagersmeer
is niet veilig. Later seint hij: 'blijf elke dag in lugt komen zodat wij kunnen
helpen in geval van nood geef steeds laatste positie op x wens u zeer voorspoedige
togt en tot ziens'.
Ik zal, eer ik het meer zelf laat verkennen, nog het telegrafische rapport van de
commandant van de Catalina afwachten die zal onderzoeken of het Hagersmeer
door de vijand bezet is. 's Avonds acht uur seint Reinders, commandant van de
groep Catalina's die ons eruit moet halen: 'verkenning heden geen bijzonderheden
x evc hagersmeer zeer goed mogelijk'. Dat klinkt bemoedigend na alle
voorgaande deprimerende berichten.
De volgende morgen steken Overweel, Brink, Noerwé en zes leden van de lijfgarde
met een van de zenders per prauw de Rouffaer over, om langs de linkeroever
naar het noorden te trekken ter verkenning van het Hagersmeer.
Aan de rechteroever maakt een patrouille onder Berger een verkenningstocht
naar een paar hutten ten noorden van ons kamp, waarvan het vliegtuig gisteren
een luchtfoto heeft afgeworpen. Tegen de avond komen de drie lijfgardisten
van de patrouille terug. Ze zijn Berger en Latumakulita kwijtgeraakt. De volgende
dag stuur ik drie gardisten uit om ze te zoeken.
's Middags komt Latumakulita in het bivak terug, maar Berger is er nog steeds
niet. Latumakulita is bij het verkennen van een eiland in de rivier Berger kwijtgeraakt.
De volgende dag stuur ik Latumakulita met een hulppatrouille van vijf
man eropuit. Hij moet minstens drie dagen naar Berger zoeken. Ik maak me
ernstige zorgen dat deze bij het overzwemmen naar het eiland in de rivier iets
is overkomen.
Twee dagen later, zes uur 's ochtends bij het aanbreken van de dag, komt
Berger alleen ons kamp binnenstrompelen. Uitgehongerd, vermagerd en zonder
zijn tommygun. Hij heeft in drie dagen niets gegeten. De hemel zij geprezen
dat hij terug is. Hij vertelt me dat hij bij het verkennen van het eiland door het
pandanusmoerasbos eerst de drie leden van de lijfgarde en daarna Latumakulita
kwijtraakte. Daar hij geen vivres bij zich had, schoot hij met zijn tommygun een
neushoorn vogel. Hij at die rauw, omdat hij geen vuur kon maken. De tommygun
werd hem op het laatst te zwaar en hij gooide die in de rivier. Dat is niet
zo erg. Wapens hebben we meer dan voldoende, te veel eigenlijk. Als een onderdeel
van een geweer defect is, gooien we het hele wapen in de rivier en
nemen een nieuw. De NEFIS stuurt ons geen onderdelen - dat is de Amerikanen
veel te lastig - maar direct een splinternieuw wapen. De Amerikanen hebben
geweren in overvloed. Alleen met radioapparatuur zijn ze zuinig.
Nu Berger boven water is gekomen, kunnen we naar de linkeroever oversteken.
Overweel seint dat er niets bijzonders te melden valt. Hij is de Bigaboe in de
grote bocht al gepasseerd en heeft geen Japanner gezien. Dat is wel vreemd,
daar de vliegers Japanners langs de rivier gesignaleerd hebben.
We zijn nu al bijna twintig dagen aan het verkennen en zijn nog altijd geen
Japanner tegengekomen. Ik begin er steeds meer van overtuigd te raken dat de
Japanners alles doen om een treffen met ons te ontwijken. Waarschijnlijk denken
ze dat de vliegtuigen die geregeld overvliegen om ons te bevoorraden, die
prauwen en hutten mitrailleren en bommen uitgooien, de ondersteuning vormen
264