Untitled - Stichting Papua Erfgoed

we voorlopig in Nieuw-Guinea nog niet missen. Zij vormen ons middenkader
en hun functies als bestuursassistent, commandant bij de Algemene Politie,
schoolopziener, goeroe, kantoorklerk enzovoort kunnen voorlopig nog lang niet
allemaal door voldoende opgeleide Papoea's worden ingenomen.
Van Eechoud wil me met opzet geen strenge instructies geven. Hij vindt het
beter me te laten rondkijken om zelf te beslissen. Dat is ook wel zo prettig. Er
was eigenlijk slechts één instructie: bij de Stichting Administratie Goederenbases
mocht ik alle goederen kopen die ik nodig had, maar er mocht beslist geen
rol toiletpapier worden overgenomen! De Amerikanen hadden loodsen vol toiletpapier,
die ze graag aan ons kwijt wilden. Geen toiletpapier dus!
Van Eechoud was in geen enkel opzicht het type van de conventionele resident.
Dat bleek al direct uit zijn opvattingen over de bestuurstaak. Contact maken
met de bevolking was van primair belang voor het bestuurswerk. Daar moest
alles voor wijken. Daarnaast diende men zoveel mogelijk te tourneren. Door
zijn grote ervaring met exploratiewerk zag hij maar al te duidelijk in hoeveel bij
het bestuurswerk afhing van samenwerking met de bevolking.
Van Eechoud was niet een door sleur of conventie bevangen geest. Hij was
kritisch van natuur en zag wegen waarvan anderen niet durfden dromen. Hij
was niet speciaal opgeleid voor bestuurswerk en ging niet gebukt onder de
drukkende last van allerlei administratieve reglementen. Hij was wars van
iedere vorm van bureaucratie, stelde prijs op snelle decisies en had een gruwelijke
hekel aan residentie- of gouvernementssecretarissen, die een concept-brief
eerst twee weken lieten rusten om er 'rustig over na te denken' alvorens hem af
te handelen.
Toch voelde de oud-politiecommissaris het als een groot gemis niet universitair
te zijn opgeleid zoals de andere bestuursambtenaren. Hoewel hij in feite politieman
was, voelde hij zich toch in hart en nieren bestuursambtenaar en daar hoorde
een universitaire opleiding bij, vond hij. Eenmaal hoopte hij die nog eens
te kunnen volgen, vertrouwde hij me toe.
Een harde werker. Hij bleef tot drie of vier uur 's nachts, steeds koffie toebroek
(zwarte koffie) drinkend, achter zijn bureau. Hij stond om negen uur 's morgens
op en begon dan weer met nieuwe energie tot diep in de nacht.
Met zijn visie op de eigen plaats van het Papoeavolk was hij, in een periode
waarin nog maar weinigen geloofden in die mogelijkheid, zijn tijd ver vooruit.
'Van Eechoud,' aldus het Papoearaadslid Nicolaas Jouwe bij de opening van
de Nieuw-Guinea Raad op 6 april 1961, 'was zijn tijd wel twintig jaar vooruit.
Zijn visie op de toekomst van het Papoeavolk begint eerst nu profetische betekenis
te krijgen.'
In 1945 brak voor Nieuw-Guinea onder Van Eechoud als SONICA en daarna
als resident een nieuwe periode aan. Niet alleen werd het land na ruim twintig
jaar weer een aparte residentie, maar vooral groeide onder zijn leiding, ondanks
de enorme verscheidenheid van volkjes en stammen, een zelfbewust Papoeavolk
op, waarvoor de mogelijkheden tot een eigen identiteit geschapen werden.
Er kwam een opleiding voor Papoease bestuursassistenten, die een deel van het
bestuurswerk van de Indonesische bestuursassistenten konden overnemen. Voor
de oorlog had Nieuw-Guinea slechts één bestuursassistent die Papoea was.
Nu werden steeds meer districten en onderdistricten bestuurd door tot bestuurs-
277