Hoofdpijnonderzoek inclusief hoofdpijn behandelprotocol

Hoofdstuk 5. Discussie
Manueel therapeuten hebben een hoge correlatie gevonden van verschillende soorten
hoofdpijn in relatie tot disfunctie van het sacro-iliacale gewricht en de lumbo-sacrale
overgang. De hoofdpijn verminderde vaak na behandeling van de sacro-iliacale
gewrichten [124] .
Dit zijn maar een paar voorbeelden uit het aanbod aan literatuur en studies waaruit blijkt dat
de cervicale wervelkolom en het sacrum, zowel in anatomisch, biomechanisch als
neurologisch opzicht, een belangrijke rol spelen bij de behandeling van hoofdpijnpatiënten.
Opvallend tijdens het hoofdpijnonderzoek was dat na de eerste behandeling, vooral pariëtaal
gericht, vele positieve reacties loskwamen ten aanzien van het effect op de intensiteit van de
unilaterale hoofdpijn. Dit waren subjectieve waarnemingen die niet volgens een bepaalde
meetprocedure zijn vastgelegd.
5.4.3 Viscerale interpretatie
Zoals beschreven in hoofdstuk 2 kunnen de afferente vezels van de organen verschillende
routes volgen, namelijk via de:
grensstreng naar het ruggenmerg, viscerosomatische reflex (orthosympathisch
zenuwstelsel).
nervus vagus naar hoog cervicaal (parasympathisch zenuwstelsel).
nervus phrenicus naar wervelsegmenten C3 – C5 (animale zenuwstelsel).
nervi pelvici naar het sacrale merg, S2 – S4 (parasympathisch zenuwstelsel).
De organen zijn opgehangen aan en ondersteund door bindweefselstructuren (peritoneum) die
op hun beurt weer verbonden zijn met de wervelkolom, de ribben en het diafragma. De
vasculaire, lymfatische en neurologische structuren bevinden zich in dit ophangsysteem van
de viscera en zo kunnen de viscera dus ook op deze manier stoorzender zijn in de mechanica,
vasculaire, neurologische, fasciale en vele andere systemen.
Uit onderzoekingen blijkt dat met name de organen die subdiafragmaal gelegen zijn, de
meeste invloed op het cranium hebben. Zo kan een disfunctie van galblaas, lever en/of de
maag via afferente sensorische weg resulteren in referred pain en in de diverse vormen van
hoofdpijn [125,126] .
173