"Vies niet, homo wel" Ervaringen van homo- en ... - EduDivers

36
me toekomt en zegt: Sinds Selma hier werkt vinden sommige collega's dat je je zo
nichterig bent gaan gedragen. En daar moet ik je voor waarschuwen. Ooh, zeg ik:
Eindelijk erkenning! Eindelijk erkenning! Ja, eindelijk meer mezelf, want zo bèn ik. Maar
met jullie nooit, maar met Selma ben ik echt mezelf." (leraar 3)
Ook in de ideeën van `nichterige' docenten speelt identiteit dus een belangrijke rol. `Jezelf
kunnen zijn' is voor deze docenten echter meer verbonden met `geaardheid' en kunnen
afwijken van stereotiep mannelijk of heterogedrag dan met seksuele keuzevrijheid. Er zit een
zekere dubbelheid in de visie van `nichterige' leraren: afwisselend wordt het nichterig zijn
verdedigd met: "zo ben ik nu eenmaal", maar ook met dat "ook nichterig zijn normaal is". Afwijkend
sekserolgedrag, of zoals zij zelf vaak zeggen: `minder stereotiep heterogedrag' moet
volgens hen meer geaccepteerd worden. Zij krijgen daarop kritiek van tegenstanders van deze
stijl, die iets alleen `normaal' vinden als er geen sekserollen worden doorbroken.
De groep `normale' homoleraren heeft minder moeite met homodiscriminatie: hun visie is dat
homo's "net zo normaal zijn als hetero's" en ze geven eventuele opponenten weinig aanleiding
om er anders over te denken.
"Ik voel mij zelden of nooit gediscrimineerd. Dat is ook een beetje het probleem, ik voel me dus
ook ontzettend weinig homo hè? Ik voel me veel meer `mezelf' dan homo. Omdat ik er
gewoon ontzettend weinig bij stilsta, ik loop er zo weinig tegenaan." (leraar 4)
Deze leraar vindt het criterium voor homo zijn dat je verliefd wordt op iemand van hetzelfde
geslacht.
"Dan noemt de rest van de wereld je dus homo..."
`Normale' stijl homo's ontkennen dat er een specifieke homo-identiteit bestaat. Homoseksualiteit
ervaren zij meer als een opgeplakt etiket dan als iets dat hen wezenlijk tekent.
"Hè, we zijn dan een minderheidsgroep. (Maar) als het zodanig behandeld wordt dan hoeft het
voor mij niet. Ik vind dat het gewoon (is); even zo goed een vorm is als al die andere
vormen en dat het evenveel aandacht verdient als die andere. En ik vind (het) dan overdreven,
omdat het minderheidsgroepen zijn, men dat zo nodig eens even móet laten
weten. Ik heb liever dat het geïntegreerd wordt. Jezelf apart zetten van de rest, dat vind
ik vervelend." (leraar 8)
Voor `normale' stijl docenten maakt homoseksualiteit dus slechts een klein aspect van het leven
uit. Voor hen is het gemakkelijker `zichzelf' te zijn zonder dat hun homoseksualiteit daarbij
(regelmatig) aan de orde komt.
Ervoor uitkomen
De docenten zijn uitgebreid ondervraagd over hun ideeën over coming-out of `ervoor uitkomen'.
Alle docenten waarvan inmiddels op school bekend is dat ze homo of lesbisch zijn, vinden dat
men ervoor moet uitkomen. De twee docenten waarvan het niet bekend is vrezen dat ouders en
leerlingen hen het lesgeven onmogelijk zullen maken als het bekend zou worden. Toch is ook
hun visie dat je er eigenlijk voor uit zou moeten komen.
Het begrip `ervoor uitkomen' is echter niet zo eenduidig als men op het eerste gezicht zou
denken. Vaak wordt gedaan alsof `ervoor uitkomen' op zich een strategie is, maar feitelijk is het