"Vies niet, homo wel" Ervaringen van homo- en ... - EduDivers

onderwijsgevenden gebruikten de meer informele contacten met collega's als ze probeerden
ervoor uit te komen.
Ook bij de grotere openlijkheid sinds de tweede helft van de jaren tachtig wordt ingeschat dat
`tolerantie op afstand' een rol speelt en dat bij conflicten en schoolcarrière openlijke
homoseksualiteit een risico is. Zo deed Willie Kösters een onderzoek onder maatschappijleerdocenten
in Amsterdam (Kösters, 1985). Ondanks dat het hier ging om een kleine groep die
nogal positief stond ten opzichte van homoseksualiteit, gaf men toch aan dat homo/lesbische
docenten op de helft van de scholen hun homoseksualiteit dienen te verbergen. Kösters toont
aan dat de `tolerante' houding van veel docenten een `tolerantie op afstand' is. Ook Kersten
geeft aan dat homo/lesbische docenten beducht blijven voor hun carrière en dat schoolleiders
hen daarin gelijk geven.
Verschillen tussen mannen en vrouwen
Concrete strategieën van manlijke auteurs richten zich op `openlijk zijn'. Vrouwelijke auteurs en
leraressen wijzen op de uiteenlopende belangen die bij emancipatie een rol spelen. Uit de
informatie van en over vrouwen komt geen eenduidig beeld naar voren van de strategieën die
zij hanteren.
Met name sfeerartikelen vóór 1985 geven een beeld van enkele homomannen die er zeer
expliciet voor uitkomen op school. Een artikelenserie van Guus van der Veer en Marcel Bullinga
in Sek (1981), het toenmalig COC magazine, heeft toonzettend gewerkt voor de informatie over
homo/lesbische docenten in de jaren tachtig. Waarschijnlijk kwam dit omdat het de eerste keer
was dat homodocenten zelf aan het woord kwamen. De citaten duiken door de hele jaren
tachtig steeds weer op in andere artikelen of in vele overdrukken. De geïnterviewde docenten
zijn vooral homomannen uit de toen net opgerichte ABOP-homogroep. Zij promoten een
expliciete wijze om er als `flikker' voor uit te komen. Zij denken daarbij vooral aan het dragen
van buttons, het nadrukkelijk zeggen dat je homo bent en het `outen' 1 van homocollega's.
In het boekje "Juf is óók zo!" (Gerretsen e.a., 1985) wordt op grond van
een twintigtal interviews met lesbische leraressen veel informatie gegeven over hoe vrouwen
zich handhaven en emancipatie nastreven. Het brengt daar echter weinig lijn in. Als meest
centrale problemen worden sollicitatie, coming-out 2 , houding van heterocollega's en leerlingen,
en de onderwijsinhoud aangekaart. Bij elk probleem worden diverse oplossingsstrategieën
genoemd. Elk hoofdstuk eindigt met de conclusie dat elke vrouw een eigen benadering heeft en
dus eigen oplossingen zal kiezen, hoewel de problemen globaal dezelfde zijn. Dat roept de
vraag op of er dan geen eenduidig emancipatiebeleid mogelijk is dat lesbische docenten ondersteunt.
In literatuur over homomannen zijn de suggesties veel eenduidiger. Men kan zich afvragen
of de genuanceerde manier van benaderen in "Juf is óók zo!" typisch is voor vrouwen.
Weinig steun van collega's
1 `Outing': het bekend maken van de homoseksualiteit van iemand die dat liever verbergt.
2 `Coming-out': ervoor uitkomen dat men homo of lesbisch is. Soms spreekt men over `de' coming-out;
dan gaat het meestal over het moment dat men het voor de eerste keer aan iemand vertelt dat men
homo of lesbisch is.
7