"Vies niet, homo wel" Ervaringen van homo- en ... - EduDivers

HOOFDSTUK V.
Conflicten rond homo/lesbische docenten
Onderwijs en homo/lesbische docenten zijn in de jaren tachtig vaak in het nieuws geweest.
Daarvóór was er nauwelijks berichtgeving en in de jaren negentig lijkt het onderwerp weer uit de
mode te zijn geraakt. De meeste artikelen over homoseksualiteit in het onderwijs hebben
conflicten tot onderwerp. Dat roept de vraag op of er inderdaad sprake is van zoveel conflicten
en ontslagen.
Deze vraag is moeilijk te beantwoorden. Ten eerste omdat de reden voor ontslag of voor het
niet verlengen van een tijdelijke aanstelling vaak niet gegeven wordt. Als dat wel gebeurt,
ontkent men meestal dat het op grond van homoseksualiteit zou zijn. Ten tweede omdat er
geen statistieken zijn over ontslagen van docenten en de verslagen in de pers willekeurig en
aselectief zijn.
Afgezien van de uitgebreide berichtgeving over enkele gevallen blijkt dat er eigenlijk maar
weinig bekend is over conflicten. Zelfs over de 17 in de pers uitgebreider besproken gevallen is
de berichtgeving slecht. De krantenartikelen zijn meestal opgehangen aan een of een paar
shockerende citaten, maar geven weinig feitelijke informatie. Uit de berichten valt wel af te
leiden dat de 17 gevallen uit het hele land kwamen en op de meest uiteenlopende school- en
onderwijstypen voorvielen.
Ervaringen van de geïnterviewde docenten
Van de 21 aan dit onderzoek deelnemende homo/lesbische docenten noemden 9 docenten in
totaal 11 conflicten die hen waren overkomen. Daarbij ging het om 6 mannen en 3 vrouwen.
Eén vrouw was tijdens het interview mede naar aanleiding van het conflict met ziekteverlof. Eén
man zag zijn tijdelijke aanstelling niet verlengd, de andere 8 door mannen genoemde conflicten
leidden niet tot ontslag. Op één na kwamen de conflicten van de deelnemers niet in de pers. De
problemen die de deelnemers vertelden waren meestal nog `onderhandelbaar', terwijl de
conflicten die in de pers verschijnen al geëscaleerd zijn.
Oorzaken van conflicten
Het is niet altijd makkelijk uit te maken waardoor en waarom een conflict ontstaat. Er zijn talrijke
gevallen aan te wijzen waar directe vormen van discriminatie een rol spelen. De agressoren zijn
daarbij vaak de in eerste instantie leerlingen, met in hun kielzog de directieleden (vaak in een
discriminatie ondersteunende rol), gevolgd door de docenten (vaak in de rol van de toeschouwer
die geen risico wil lopen).
Met name `destructieve' leerlingen worden vaak als oorzaak van escalerende conflicten
genoemd. Het gaat dan om agressieve scholieren die niet voor enige rede vatbaar zijn en er
slechts op uit zijn de homo/lesbische docent te ondermijnen. Vier voorbeelden, uit verschillende
schooltypen:
HAVO:
"De leerlingen waren hier heel lastig. Er was een 4-HAVO groep waarin een paar mensen zaten
die van school wilden, in die zin dat ze echt ongemotiveerd waren en alleen maar
tweeën en drieën haalden enzo. En heel duidelijk op zoek waren ook om heel
45