"Vies niet, homo wel" Ervaringen van homo- en ... - EduDivers
"Vies niet, homo wel" Ervaringen van homo- en ... - EduDivers
"Vies niet, homo wel" Ervaringen van homo- en ... - EduDivers
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
e<strong>en</strong> vlag die uite<strong>en</strong>lop<strong>en</strong>de lading<strong>en</strong> kan dekk<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> button drag<strong>en</strong> met de tekst "liever<br />
lesbisch" is <strong>van</strong> e<strong>en</strong> geheel andere aard dan het `bek<strong>en</strong>d veronderstell<strong>en</strong>' dat m<strong>en</strong> <strong>homo</strong> is,<br />
terwijl beide door doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong> word<strong>en</strong> g<strong>en</strong>oemd als mogelijkhed<strong>en</strong> <strong>van</strong> `ervoor uitkom<strong>en</strong>'. Om<br />
zicht te krijg<strong>en</strong> op deze nuancering<strong>en</strong> in de op<strong>en</strong>lijkheid zijn alle in dit onderzoek g<strong>en</strong>oemde<br />
`op<strong>en</strong>lijkheidsstrategieën' geïnv<strong>en</strong>tariseerd. Vervolg<strong>en</strong>s zijn de strategieën in categorieën<br />
verdeeld. Daarbij is de `zichtbaarheid' <strong>van</strong> <strong>homo</strong>seksualiteit als criterium g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. Op deze<br />
wijze blek<strong>en</strong> er t<strong>en</strong>minste zev<strong>en</strong> gradaties in `op<strong>en</strong>lijkheid' te bestaan.<br />
1. Aan de orde stell<strong>en</strong><br />
De meest expliciete manier om <strong>homo</strong> zijn zichtbaar te mak<strong>en</strong> is doordat de <strong>homo</strong>/lesbische<br />
doc<strong>en</strong>t het zelf aan de orde stelt. Manier<strong>en</strong> om dat te do<strong>en</strong> zijn bijvoorbeeld: buttons of roze<br />
driehoek<strong>en</strong> drag<strong>en</strong>, op eig<strong>en</strong> initiatief voorlichting gev<strong>en</strong>, contact opnem<strong>en</strong> met de directie over<br />
het ervoor uitkom<strong>en</strong> <strong>en</strong> het expliciet zegg<strong>en</strong> voor de klas. Het is e<strong>en</strong>voudig om meer manier<strong>en</strong><br />
te bed<strong>en</strong>k<strong>en</strong>, maar ik noem hier slechts de door de doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong> meest g<strong>en</strong>oemde strategieën.<br />
2. Reager<strong>en</strong><br />
Iets minder snel, maar <strong>niet</strong>temin zeer duidelijk, is het reager<strong>en</strong> op ander<strong>en</strong>. De meest<br />
g<strong>en</strong>oemde strategieën zijn ingaan op vrag<strong>en</strong> zonder ze te ontwijk<strong>en</strong> <strong>en</strong> door op verzoek<br />
voorlichting gev<strong>en</strong>. Andere manier<strong>en</strong> zijn het afkapp<strong>en</strong> <strong>van</strong> <strong>homo</strong>grapp<strong>en</strong>, het ingaan op<br />
scheld<strong>en</strong> <strong>en</strong> het zegg<strong>en</strong> dat als m<strong>en</strong> problem<strong>en</strong> heeft met <strong>homo</strong>seksualiteit, dat het probleem<br />
<strong>van</strong> de ander is <strong>en</strong> <strong>niet</strong> dat <strong>van</strong> de <strong>homo</strong>doc<strong>en</strong>t. Lichter of zwaarder provocer<strong>en</strong> kan ook e<strong>en</strong><br />
manier zijn om te reager<strong>en</strong> op overdrev<strong>en</strong> machogedrag.<br />
3. `Homo' gedrag<br />
Minder expliciet, maar toch vaak zeer duidelijk, is het in gedrag tot uiting lat<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> dat de<br />
doc<strong>en</strong>t <strong>homo</strong> of lesbisch is. De belangrijkste manier wordt wel b<strong>en</strong>oemd als "jezelf uitlev<strong>en</strong>".<br />
Flirt<strong>en</strong> <strong>en</strong> `camp' zijn manier<strong>en</strong> om jezelf uit te lev<strong>en</strong> die met name door doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong> met e<strong>en</strong><br />
`nichterige' stijl gebruikt word<strong>en</strong>. `Normaal' do<strong>en</strong> lijkt hier<strong>van</strong> e<strong>en</strong> teg<strong>en</strong>hanger te zijn, maar komt<br />
in feite op hetzelfde neer. E<strong>en</strong> op<strong>en</strong>lijke `normale' stijl <strong>homo</strong>doc<strong>en</strong>t laat in zijn gedrag vaak<br />
duidelijk merk<strong>en</strong> dat hij <strong>homo</strong> is, maar tegelijkertijd `normaal'. Zo kan m<strong>en</strong> bijvoorbeeld dubbelzinnige<br />
opmerking<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> <strong>en</strong> op school voorbeeld<strong>en</strong> uit het persoonlijk lev<strong>en</strong> vertell<strong>en</strong>.<br />
4. Het bek<strong>en</strong>d veronderstell<strong>en</strong><br />
Relatief impliciet is de serie strategieën die inhoud<strong>en</strong> dat de doc<strong>en</strong>t zijn/haar <strong>homo</strong>seksualiteit<br />
bij ander<strong>en</strong> als bek<strong>en</strong>d veronderstelt. Hierbij is de houding <strong>van</strong> de doc<strong>en</strong>t passief. De ander<strong>en</strong><br />
wet<strong>en</strong> vaak wel dat de doc<strong>en</strong>t <strong>homo</strong> of lesbisch is, maar er wordt nauwelijks op gereageerd. Als<br />
er e<strong>en</strong> expliciete vraag komt, antwoordt de doc<strong>en</strong>t alle<strong>en</strong> met "ja" zonder er verder op in te<br />
gaan. De doc<strong>en</strong>t gaat wel in op vakinhoudelijke zak<strong>en</strong> of op de actualiteit als die iets met<br />
<strong>homo</strong>seksualiteit te mak<strong>en</strong> heeft, maar laat het eig<strong>en</strong> <strong>homo</strong> zijn dan onb<strong>en</strong>oemd.<br />
5. Niet aan de orde stell<strong>en</strong><br />
Nog onzichtbaarder is de serie negatieve strategieën waarmee het <strong>homo</strong>/lesbisch zijn <strong>niet</strong><br />
ontk<strong>en</strong>d wordt, maar er bewust voor gekoz<strong>en</strong> wordt het op e<strong>en</strong> bepaald mom<strong>en</strong>t als irrele<strong>van</strong>t te<br />
beschouw<strong>en</strong>. Het <strong>niet</strong> noem<strong>en</strong> <strong>van</strong> <strong>homo</strong>/lesbisch zijn in e<strong>en</strong> sollicitatiegesprek, het <strong>niet</strong> aan de<br />
orde stell<strong>en</strong> <strong>van</strong> privé-omstandighed<strong>en</strong>, het stell<strong>en</strong> <strong>van</strong> neutrale wedervrag<strong>en</strong> <strong>en</strong> het <strong>niet</strong><br />
me<strong>en</strong>em<strong>en</strong> <strong>van</strong> partners naar schoolfeest<strong>en</strong> zijn veelg<strong>en</strong>oemde voorbeeld<strong>en</strong>.<br />
6. Ontwijk<strong>en</strong><br />
Verdergaand dan het nog neutrale `<strong>niet</strong> aan de orde stell<strong>en</strong>' is het ontwijk<strong>en</strong> <strong>van</strong> e<strong>en</strong> expliciete<br />
stellingname, zonder dat er daarbij sprake is <strong>van</strong> e<strong>en</strong> regelrechte ontk<strong>en</strong>ning. De bijna algeme-<br />
37
Change language