2004/012 - GO! onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap

KSO/TSO – 2de graad – opties met het majorpakket 3AV Natuurwetenschappen: 1ste leerjaar: 2 lestijden/week, 2de leerjaar: 2 lestijden/weekBEGINSITUATIE1 Bepaling van de leerlingengroepDit leerplan is bestemd voor de basisvorming, voor de studierichtingen in de tweede graad KSO en TSO,met twee lestijden natuurwetenschappen per weekIndien de school (of de leerlingen) in het complementair gedeelte voor een optie met het minorpakket (=een lestijd per week) een tweede lestijd Natuurwetenschappen kiest, zal dit leerplan van het majorpakketvoor twee lestijden per week gevolgd worden.Gezien de specifieke benaderingswijze en de accenten die gelegd worden is een samenzetting metleerlingen die de twee-urige cursus natuurwetenschappen volgen moeilijk.Om de veiligheid bij het uitvoeren van leerlingenproeven niet in het gedrang te brengen is hetaangewezen dat het aantal leerlingen niet meer dan 20 bedraagt.De leraar oordeelt of hij, rekening houdend met het aantal leerlingen, met de uitrusting van zijnlaboratorium en de aard van de te gebruiken toestellen en producten, de door het leerplanvoorgeschreven demonstratie- en leerlingenproeven zonder gevaar kan uitvoeren of laten uitvoeren.Indien hij oordeelt dat voorhanden zijnde uitrusting gevaar voor hemzelf of voor de leerlingen oplevert,verwittigt hij onmiddellijk het instellingshoofd, die de nodige maatregelen treft om de activiteiten innormale omstandigheden te laten doorgaan.Wegens de sequentiële opbouw van de leerstof is verticale samenzetting uitgesloten.2 BeginsituatieAls beginsituatie wordt uitgegaan van het feit dat de leerlingen die de tweede graad aanvatten deminimumdoelstellingen van de eerste graad (A-stroom) hebben bereikt.Leerlingen hebben lang voor de aanvang van de tweede graad al vanuit hun dagelijkse omgang metnatuurwetenschappen op een intuïtieve wijze concepten uit de natuurwetenschappen leren gebruiken. Inhet leergebied wereldoriëntatie in het basisonderwijs en technologische opvoeding , fysica en biologie inde eerste graad werden al stappen gezet naar het correct leren hanteren van deze concepten in concretecontexten. In de tweede graad worden deze begrippen verder uitgebouwd en wordt hun toepassingsgebiedverruimd. De nadruk wordt nu gelegd op het herkennen en kwalitatief leren hanteren vannatuurwetenschappelijke begrippen in herkenbare situaties. Belangrijk is ook dat de voortgang in deconceptontwikkeling wordt ondersteund door het gelijktijdig afbouwen van de alternatieve of intuïtieveconcepties die soms zeer hardnekkig kunnen zijn.Alle leerlingen hebben in de eerste graad een basisvorming Biologie (1 lestijd/week, zowel in het eersteals in het tweede leerjaar) en Fysica (1 lestijd/week in het tweede leerjaar) gevolgd. Naast een aantalbasisvaardigheden, zoals raadplegen van naslagwerken, gericht waarnemen en waarnemingen grafischweergeven, omgaan met materialen en instrumenten, (bv. microscoop), leerstof verwerken, werden in deeerste graad volgende leerinhouden behandeld:Biologie: biotoopstudie, voortplanting van zaadplanten, mens en gezondheid (steun en beweging,voortplanting, groei en ontwikkeling, voeding en vertering, ademhaling, bloedsomloop,uitscheiding)Fysica: algemene eigenschappen van de stof, aggregatietoestanden en overgangen, temperatuuren temperatuurmetingen, licht en de voortplanting van het licht, eigenschappen van licht zoalsterugkaatsing en breking, vlakke spiegels en lenzen.Door het invoeren van leerlingenproeven werden bij de leerlingen eveneens vaardigheden enattitudes ontwikkeld die dan in de tweede graad tot verdere ontplooiing kunnen komen.Ook in de technologische opvoeding van de eerste graad, waarvoor de leerlingen de eindtermen hebbenbereikt, kwamen reeds diverse onderwerpen aan bod zoals krachten en overbrenging ervan, energie,elektrische schakelingen, eenheden en toepassingen van elektriciteit.Al deze voorkennis is voldoende om aan te sluiten bij de natuurwetenschappen van de tweede graad.