2004/012 - GO! onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap

KSO/TSO– 2de graad – opties met het majorpakket 51AV Natuurwetenschappen: 1ste leerjaar: 2 lestijden/week, 2de leerjaar: 2 lestijden/weekALGEMENE PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN1 Wetenschappelijke geletterdheidVertaald naar de betrokken leerlingenpopulatie betekent wetenschappelijke geletterdheid:• toepassingen van natuurwetenschappen uit de eigen ervaringswereld op eenvoudige wijze uitleggenmet behulp van kennis van een aantal wetenschappelijke inzichten;• met behulp van representatieve voorbeelden, natuurwetenschappelijke kennis in de eigenervaringswereld toepassen;• aan de hand van representatieve voorbeelden, het belang van de natuurwetenschappen en detoepassingen ervan voor de samenleving uitleggen;• aan de hand van representatieve voorbeelden, een standpunt innemen en een gereflecteerd oordeeluitspreken over wetenschappelijke toepassingen;• een attitude tegenover natuurwetenschappen aannemen die gebaseerd is op inzicht in haarmethoden, in haar ontwikkeling en in haar maatschappelijke impact.Onderwijs moet het rendement ten opzichte van deze doelstellingen bewaken en bevorderen door:• het cognitieve niveau van leerinhouden af te stemmen op dat van de leerlingen;• de omvang van het curriculum zodanig te beperken dat er ruimte is voor actieve verwerking vanleerinhouden;• een didactische vormgeving die niet de kennisreproductie maar het individuele en collectieve procesvan kennisverwerving centraal plaatst;• natuurwetenschappelijke kennis te plaatsen in een maatschappelijke, culturele en historische context.Op deze wijze krijgt authentiek leren voldoende kansen en wordt de intrinsieke motivatie voornatuurwetenschappen gestimuleerd.2 WerkvormenEr dient een goede balans te zijn in het gebruik van de verschillende werkvormen, die elkaar aanvullen.Het best wordt uitgegaan van een probleemstelling, eventueel gekoppeld aan een demonstratieproef.Natuurwetenschappen is een vak waarbij de leerlingen hun dagelijkse ervaringswereld kunnen uitbreidendoor het volgen en zelf uitvoeren van proeven in de klas.Het proefondervindelijk karakter van het vak is daarom zeer belangrijk. In de mate van het mogelijkezullen zoveel mogelijk proeven aan bod moeten komen in de les.Leerlingenpractica (leerlingenproeven) zijn activiteiten waarbij leerlingen alleen of in kleine groepjes (2 à3) zelfstandig, maar onder begeleiding en toezicht, experimenteel werk uitvoeren in verband met één ofander verschijnsel dat tot het leerpakket behoort. Er zullen per leerjaar minimaal gedurende viermaal50 minuten leerlingenpractica georganiseerd worden.Het is daarbij niet nodig om telkens één volledige lestijd aan leerlingenproeven te besteden, maar welkunnen de leerlingen regelmatig korte, eenvoudige proeven uitvoeren, gespreid over het leerjaar. In hetjaarvorderingsplan dient aangegeven te worden wanneer welke leerlingenproeven georganiseerd worden(items + duur).Zeker in grotere klassen dient de voorziene tijd maximaal te renderen. Zorg dat alles klaar staat, en laatde leerlingen bij voorkeur met eenvoudige materialen en toestellen werken.Uiteraard dienen bij het uitvoeren van experimenten door leerkracht of leerlingen steeds de veiligheidsvoorschriftenin acht te worden genomen. De leerlingen leren ook veilig en milieubewust omgaan metallerlei stoffen. Laat de leerlingen niet met giftige stoffen (bv. kwik en -verbindingen) of metkankerverwekkende stoffen (bv. benzeen) werken.Voor de ter zake geldende onderrichtingen is er een samenvatting te raadplegen op de website:www.gemeenschapsonderwijs.be/pbd/veiligheid.