Thema nr 2 2024 - Instondo

Thema Thema
Marc D’havé en Sofie Jaques verkennen de verschillende aspecten van het huidige en toekomstige financieringssysteem
voor hogescholen en universiteiten in Vlaanderen. Daarbij nemen ze hun thuisbasis, de Hogeschool Gent, als voorbeeld.
Financiering van het
Vlaamse hoger onderwijs
Een gelaagd en complex systeem
Marc D’havé & Sofie Jaques
Hogeschool Gent
eginnen met een beeldspraak doet honger krijgen
B
naar meer. We vergelijken het financieringssysteem
van het hoger onderwijs in Vlaanderen graag met
een millefeuille, vandaar ‘een gelaagd en complex
systeem’ als ondertitel van dit artikel. Om er zeker
van te zijn dat we niet dwalen, hebben we – net als vele studenten
– aan ChatGPT gevraagd of die vergelijking opgaat,
waarna onmiddellijk een antwoord volgde: ‘Het financieringssysteem
van het hoger onderwijs in Vlaanderen kan
inderdaad worden vergeleken met een millefeuille, een
Frans gebak bestaande uit meerdere lagen bladerdeeg en
crème (…) vanwege de complexe structuur, de verscheidenheid
aan financieringsbronnen en de noodzaak van evenwicht
en coördinatie tussen deze verschillende lagen.’
Alle ChatGPT-gekheid terzijde – als we dat al zo mogen
benoemen – kunnen we zeggen dat het hoger onderwijs in
Vlaanderen innovatief, kwaliteitsvol en toegankelijk is en dat
achter die realiteit een complex en gelaagd financieringssysteem
schuilgaat, een systeem dat op (korte) termijn aan
een evaluatie en eventuele herziening toe is. Het garanderen
van de nodige middelen voor hogeronderwijsinstellingen en
het borgen van de onderwijskwaliteit zijn en blijven voor alle
hogeronderwijsinstellingen de cruciale uitdagingen.
Bij het verkennen van de verschillende aspecten van de
financiering van het hoger onderwijs in Vlaanderen en
enkele bijbehorende vraagstukken, waaronder de zoektocht
naar een performant allocatiemodel om de middelen binnen
een hogeronderwijsinstelling te verdelen, nemen wij de
Financiering
Thema Thema Them
hema Thema Them
hema Thema Them
hema Thema Them
Hogeschool Gent, een Vlaamse publiekrechtelijke hogeschool,
als voorbeeld. Dit vanuit een bescheiden insteek,
wetende dat de Hogeschool Gent ook steeds zoekende is,
nieuwe paden bewandelt en dat er finaal geen ideaal allocatiemodel
zal bestaan.
De keuze voor een allocatiemodel hangt af van verschillende
overwegingen, waaronder de missie en de visie van de hogeronderwijsinstelling,
haar strategische doelstellingen, de
specifieke studentenbehoeften, de evoluties in het (hoger-)
onderwijslandschap 1 en de brede samenleving. Het is bovendien
belangrijk dat hogeronderwijsinstellingen hun allocatiemodellen
periodiek evalueren en aanpassen om ervoor te
zorgen dat de middelen effectief worden ingezet om de strategie
van de hogeronderwijsinstelling te ondersteunen, en
om tegemoet te komen aan veranderende behoeften en prioriteiten.
Flexibiliteit en aanpassingsvermogen zijn cruciaal in
het beheer van allocatiemodellen, dit in eerste instantie om
te voorkomen dat zo’n model een doel op zich wordt.
ema Thema Thema
ema Thema Thema
ma Thema Thema
Publiek en privaat
De financiering van het hoger onderwijs in Vlaanderen
is gebaseerd op een mix van publieke en private middelen,
waarbij de Vlaamse overheid het grootste deel van de
totale uitgaven voor hogeronderwijsinstellingen financiert.
Een rapport van de OESO (Organisatie voor Economische
Samenwerking en Ontwikkeling) uit 2021 2 spreekt over
85 procent. De werkingsmiddelen van de universiteiten
zijn gebaseerd op variabelen op het vlak van onderwijs en
ma Thema Thema T
51