Thema nr 2 2024 - Instondo

Thema Thema
Thema Thema Them
hema Thema Them
Boeiende
schets van
een kleurrijke
geschiedenis
Ferdinand Mertens:
De minister en de
inspecteur-generaal.
Fragmenten uit de
geschiedenis van het
onderwijstoezicht
Eburon, Utrecht.
ISBN 9789463014519; 212 blz.
€ 28,00
at was er eerder:
W
het ministerie
van Onderwijs,
Cultuur en Wetenschap
(OCW) of de Inspectie van
het Onderwijs? Waarom valt het
hoger onderwijs niet onder hetzelfde
regime als andere vormen
van bekostigd onderwijs? Wat is
de taak van de Inspectie en hoe
verhoudt deze taak zich tot
OCW? Wanneer werd kwaliteit
van onderwijs een thema in de
politiek en wat is eigenlijk kwaliteit
van onderwijs? In het boek
De minister en de inspecteur-generaal
neemt Ferdinand Mertens
de lezer mee in de zeer boeiende
geschiedenis van de rol van de
Inspectie en de relatie tussen
Inspectie en OCW.
In het eerste inleidende hoofdstuk
schetst Mertens het ontstaan
van de Inspectie, OCW en
de rol van de inspecteur-generaal
tot aan 1973. Vervolgens wijdt
hij een hoofdstuk aan iedere
minister van Onderwijs in de
periode 1973-2007. Per hoofdstuk
beschrijft hij in chronologische
volgorde, vanuit zijn
perspectief, de belangrijkste
ontwikkelingen in de verhouding
tussen ‘de minister en de
inspecteur-generaal’. De jaren
zeventig, tachtig en negentig
beschrijft Mertens uitgebreid,
voorzien van de tijdsgeest illustrerende
brieven en verslagen
uit zijn eigen archief. Het boek
geeft een informatieve inkijk in
de ontwikkelingen rondom de
rol en samenwerking tussen het
ministerie en de Inspectie.
Daarnaast schetst Mertens de
veranderende samenleving en
politiek: van sterk verzuild en
hiërarchisch naar de hedendaagse
seculiere en plattere
politiek en maatschappij.
In dit veranderende tijdbeeld
beschrijft hij een ministerie
dat, ingegeven door een consultancybedrijf,
werken volgens
een beleidscyclus introduceert,
met een scheiding tussen het
ontwerp en de evaluatie van
beleid. Na die ontwikkeling
volgde in de jaren tachtig de
introductie van het New Public
Management, waarbij efficiency
en marktwerking belangrijk
werden; ze leken noodzakelijk
in tijden van economische recessie
enerzijds en een enorme
groei van de deelname aan het
hoger onderwijs anderzijds.
hema Thema Them
hema Thema Them
De samenwerking tussen de
minister en de inspecteurgeneraal
is aan vele veranderingen
onderhevig geweest:
wisselingen van bewindspersonen
met een bepaalde politieke
kleur, een wisseling van werkplek
(wel of niet werken op het
ministerie) en veranderingen
qua verantwoordelijkheden en
taken zoals beschreven in de
wetgeving. Ondertussen vonden
er kleine en grote onderwijshervormingen
plaats, zoals de
invoering van de Mammoetwet,
de erkenning van het hbo (hoger
beroepsonderwijs) als hoger
onderwijs en een nieuwe wet op
het basisonderwijs. Verrassend
genoeg werd pas na al deze veranderingen
en onderwijshervormingen
in 2001 de Wet op het
onderwijstoezicht ingevoerd.
ema Thema Thema
ema Thema Thema
ma Thema Thema
ma Thema Thema T
Juist deze volgorde van maat -
schappelijke ontwikkelingen,
71