Thema nr 2 2024 - Instondo

ema Th
60
2-24
ema Thema Thema
lidmaatschap bij Educause een bijzondere interesse voor
data en technologie in het onderwijs doet vermoeden,
kunnen we veronderstellen dat op dat moment de interesse
in de algemene populatie van hogeronderwijsinstellingen
mogelijks nog geringer was.
Het door het Erasmus+-programma van de Europese
Unie gecofinancierde project SHEILA (Supporting Higher
Education to Integrate Learning Analytics) rapporteerde
gelijkaardige bevindingen: 16 slechts negen van de 51 hogeronderwijsinstellingen
uit zestien landen geïnterviewd
tussen augustus 2016 en februari 2017, en amper twee van
de 46 instellingen uit 22 landen die een survey hadden
ingevuld, bleken learning analytics geïmplementeerd
te hebben.
De barrières en uitdagingen die velen weerhielden van een
snelle adoptie van learning analytics, bleken dan ook talrijk
en situeren zich op diverse domeinen. 10,17 Tabel 1 biedt een
illustratief – en derhalve niet-uitputtend – overzicht.
Drempels wegnemen
Van midden tot eind jaren tien zijn er verschillende modellen,
strategieën en raamwerken ontwikkeld die als doel
hadden hogeronderwijsinstellingen bij te staan in het wegnemen
van implementatiedrempels en in een succesvolle
integratie van learning analytics. 18 In onze contreien geniet
het model dat binnen het SHEILA-project werd ontwikkeld
19 wellicht de grootste bekendheid en navolging, mede
doordat een aanzienlijk aantal instellingen voor hoger
Domein
Barrières
onderwijs uit vele Europese landen het ondersteunden en
mee ontwikkelden.
Het model biedt hogeronderwijsinstellingen begeleiding
bij het ontwikkelen van institutioneel beleid en strategische
planning voor learning analytics, en laat hun toe in kaart te
brengen in welke mate ze klaar zijn om learning analytics te
implementeren. Momenteel is de derde versie beschikbaar,
een vrij te gebruiken webapplicatie waarmee gebruikers het
raamwerk kunnen aanpassen op maat van de eigen institutionele
context en behoeften. 16
ma Thema Thema
Stappen zetten
In de laatste vijf jaar blijken hogeronderwijsinstellingen
wereldwijd sterk ingezet te hebben op het wegwerken van
potentiële belemmeringen en op het uitbouwen en testen
van learning analytics-toepassingen allerhande. Wat onze
contreien betreft leert een niet-systematische verkenning
van de websites van hogescholen en universiteiten in Nederland
en Vlaanderen dat het merendeel inmiddels een toepassing
geïmplementeerd heeft, op niveau van een (beperkt
aantal) afdeling(en) of van de gehele instelling, of daartoe
heden stappen aan het zetten is.
Internationaal wordt de toegenomen implementatie van
learning analytics in het hoger onderwijs geïllustreerd door
een aanzienlijke stijging in het aantal onderzoeksrapporten
over toepassingsgebieden en door het toegenomen aantal
tijdschriften dat deze bevindingen publiceert. Het aantal
publicaties in peerreviewed tijdschriften mét impactfactor,
ma Thema Thema T
a Thema Thema T
a Thema Thema T
Pedagogisch • Zwakke pedagogische basis voor learning analytics-technologieën en implementatieontwerp
• Uiteenlopende opvattingen over de potentiële verdiensten van onderwijstechnologieën
• Fundamentele geschillen over de deugden van kwantitatieve versus kwalitatieve benaderingen om leren of
studentsucces te begrijpen
a Thema Thema Th
Technologisch • Institutionele datasets ondergebracht in onderling incompatibele databases en formaten
• Technologische uitdagingen bij de ontwikkeling van geïntegreerde rapportagesystemen of datastores
Interface • Lage datageletterdheid op alle niveaus van een instelling
• Niet-intuïtieve, zeer complexe of ontoegankelijke analytische hulpmiddelen
Evaluatie • Gebrek aan standaardisatie met betrekking tot evaluatie
• Focus op eindcijfer of afstuderen als enige beschikbare of toegankelijke uitkomstmaten van het leerproces
Leiderschap • Geen gevestigde institutionele datagovernancestructuur
• Lange geschiedenis van besluitvorming gebaseerd op anekdote en traditie
a Thema Thema Th
Resources • Kosten geassocieerd met technologische en menselijke resources
• Ontbrekende of ontoereikende menselijke vaardigheden en resources
Ethisch • Geen vastgelegd institutioneel beleid voor gebruik van studentengegevens
• Gebrek aan aandacht voor belangrijke ethische vragen en dilemma’s rond het verzamelen en gebruiken van
studentengegevens: doel, transparantie, eigendom van de gegevens, toestemming, privacy, de-identificatie,
gegevensverwerking en -protectie
Instellingscultuur • Eenheden binnen een instelling die het ‘eigen territorium’ afschermen op het gebied van processen, data en
macht
• Gebrek aan begrip van de mate waarin individuen en culturen zich verzetten tegen innovatie en verandering en/of
de benaderingen om veranderingen te motiveren en te implementeren
• Onvoldoende betrokkenheid bij de stakeholders, mogelijks resulterend in wantrouwen en gebrek aan buy-in
Thema Thema The
Tabel 1 Drempels voor een vroege implementatie van learning analytics