ulusal yenġlġk sġstemġnde hükümetlerġn rolü - Süleyman Demirel ...

15
ile olan karmaĢık iliĢkileri içerir. 64 Bu sistem içerisinde firmalar ayrı ve izole olarak
değil, birçok aktör ve varlığın etkileĢim içinde olduğu bir yapı içerisinde yer
almaktadırlar. 65 Ulusal inovasyon sistemi görüĢü giderek karmaĢıklaĢan ve kapsamı
geniĢleyen bu geliĢmelerin son basamağı olmuĢtur. 66 Birçok teorisyene göre izole bir
ortamda sadece kar maksimizasyonunu hedefleyen bir firma, inovasyonun
gerçekleĢtirilmesi ve yayılmasını da kapsayan sürece yönelik bakıĢ açıları için
kullanıĢlı bir araç değildir. Çünkü en basitinden, inovasyon sürecindeki ve ar-ge
faaliyetlerindeki organizasyonların tek amacı kar arayıĢı değildir. Bu süreçte amacı
kar olmayan üniversite ve kamu araĢtırma kuruluĢları gibi organizasyonlar da
mevcuttur. Ġnovasyon sürecinde bütün bunların hepsi bir etkileĢim içindedirler.
Ġnovasyon süreci zamanla gerçekleĢmektedir ve birçok faktörden etkilenmektedir. Bu
açıdan ele aldığımızda firmalar inovasyonları izole bir ortamda yerine
getirmemektedir. Ġnovasyon yapabilmek için bilgi ve diğer kaynakların değiĢik
türlerini elde etmek, geliĢtirmek ve alıĢ-veriĢini yapmak isteyen diğer
organizasyonlarla etkileĢim içindedirler. Bu organizasyonlar ise diğer firmalar
olabileceği gibi üniversiteler, araĢtırma kuruluĢları, yatırım bankaları, okullar,
hükümet yöneticileri vb. de olabilir. Firmalar inovasyon aktivitelerinde iĢte bu
organizasyonlarla iliĢkiler oluĢturmakta ve izole olmuĢ değil daha çok
karmaĢıklaĢmıĢ bir ortamda faaliyet yapmaktadırlar. Farklı kurumsal bağlantılarda
faaliyet gösteren bu çeĢitli organizasyonlar arasındaki etkileĢim inovasyon süreci için
önemlidir. Bu aktörlere ek olarak bağlantısal faktörler de ekonomik amaçlı bilgi
üretimi ve kullanımında sistemin unsurlarındandırlar. 67
Peki, ulusal inovasyon sistemlerinin üstüne bina edildiği temeller nelerdir?
Bu konuda ise Richard Nelson Ģu elementleri sıralayarak açıklamalar getirmiĢtir. Ona
göre modern ulusal inovasyon sistemleri kurumsal olarak karmaĢık bir yapıya
sahiptir. Kurumsal aktörleri ve özel firmaları içermenin yanında üniversite, hükümet
fonları ve programlarını da içermektedir. Yani teknolojik inovasyonların çoğu özel
64 Keith SMITH, Innovaton as a Systemic Phenomenon: Rethinking the Role of Policy, A New
Economic Pradigm? Innovation-based Evolutionary Systems içinde, Editörler: Kevin Bryant ve
Alison Wells, Department of Industry, Science and Resources, Avustralya, 1998, s. 17.
65 SAVIOTTI, a.g.e., s. 181.
66 NIOSI, a.g.e., s 103.
67 EDQUIST, a.g.e., s. 3-4.