ulusal yenġlġk sġstemġnde hükümetlerġn rolü - Süleyman Demirel ...

23
ĠKĠNCĠ BÖLÜM
ĠNOVASYON POLĠTĠKALARINA YÖNELĠK TEORĠK
YAKLAġIMLAR
2.1. Ġnovasyon Politikaları ve Temel Teorik YaklaĢımlar
Politikalar teknik değiĢimi hızlandırmak veya yavaĢlatmak suretiyle bu
değiĢimi etkileme amacı taĢırlar. Bunun yanında dolaylı olarak da, yapısal
değiĢkenleri ve endüstri yapısını değiĢtirmek suretiyle bu süreci etkileyebilirler.
Teorik altyapısına baktığımızda bu konuyla ilgili iki farklı ekonomik model
olduğunu görürüz. Neoklasik model ve evrimci model. Bu iki model aslında tümüyle
birbirinden farklı değildir fakat politika açısından önemli ihtilaflara yol açmaktadır.
Mesele, ikisi arasında bir yaklaĢım izlenince çözüme kavuĢacak gibi görünmektedir.
Neoklasik ekonomi politika ve programlar için kesin birtakım unsurlar sunmaktadır.
Ve bunların yararlı olup olmaması konusunda da az dahi olsa tahmin yapabilme
imkanı vermektedir. Evrimci teoriler ise farklı yaklaĢımlarla yola çıkmaktadır.
Ekonomi davranıĢlarını tahmin etmeye çalıĢmakta ve politika ve programlar
hakkında farklı neticelere ulaĢmaktadır. Neoklasik modelde tüm ar-ge faaliyetleri
için genel destek verilmesi gerektiği yönünde bir tercih söz konusudur. Evrimci
modelde ise genel desteğin yanında bazı alanlara özel olarak destekler de verilmesi
gerektiği görüĢü vardır. Bu noktada genelde aynı gibi algılanan politika, proje ve
program gibi kavramların aralarındaki ayrıma kısaca değinmek yerinde olacaktır.
Politika bazen, nükleer enerji endüstrisi geliĢtirmek gibi spesifik, bazen de teknolojik
değiĢimi teĢvik etme anlamında genel bir amaç olarak nitelenir. Program ise birtakım
araçlardan meydana gelir ve politikanın daha etkili olmasına yardımcı olur. Proje ise
bir programın spesifik bir görevi olan bir bölümünü ifade eder. 86
86 LIPSEY ve CARLAW, a.g.e., s. 1-2.