ulusal yenġlġk sġstemġnde hükümetlerġn rolü - Süleyman Demirel ...

80
3.2.4. Vergi Politikaları ve Ġnovasyona Etkileri
Vergi politikalarının inovasyonu nasıl etkilediği de merak edilen konulardan
biridir. Günümüze kadar yapılan tüm çalıĢmalarda vergi politikalarının endüstriyel
inovasyonu tetiklemeye yönelik rolü olduğu kabul edilmiĢtir. Vergi politikası ar-ge
üzerinde ve diğer inovatif süreçler üzerindeki etkileri göz önünde bulundurularak
formüle edilmelidir. Son yıllarda vergi politikalarında meydana gelen değiĢmeler
dikkate alındığında ar-ge ve inovasyonu teĢvik etmek amacıyla yapılmıĢ olan
değiĢiklikler olduğu dikkatleri çekmektedir. Ancak ülkenin genel makroekonomik
durumu dikkate alındığında vergi politikalarının genel politikalara oranla daha az
etkin olabileceği de düĢünülmelidir. ġimdiye kadarki çalıĢmalarda, Schmookler,
Mansfield, Grabowski ve Mueller’in çalıĢmaları gibi, ar-ge harcamalarının daha çok
firmadaki karlılıktan ve satıĢlardan etkilendiği ileri sürülmüĢtür. Vergi politikaları
daha geniĢ anlamda ekonomik büyümeye ve fiyat istikrarına yardımcı olabilecek
Ģekilde düzenlenmiĢtir. Ve bu sayede ar-ge ve inovatif faaliyetler için yatırımların
cesaretlendirilmesi sağlanmaya çalıĢılmıĢtır. Yüksek enflasyon oranları ar-ge için
uzun dönemli yatırım yapılması konusunda caydırıcı bir etkiye sahiptir, çünkü
gelecekteki fiyatları öngörmek ve yatırımın ne zaman meyve vermeye baĢlayacağını
görmek çok zor olmaktadır. Yüksek iĢsizlik oranları da ar-ge yatırımları için
caydırıcı olmaktadır. Çünkü satıĢlar ve karlılık düĢük olacak ve bu da geleceğe
yönelik beklentilerin tersi Ģekilde gerçekleĢmesi sonucunu doğurabilecektir. Ar-ge
harcamaları gelecekte yararlı olması beklenen know-how yatırımlarıdır aslında ve arge
teçhizatı, binaları ve sermayesi için yatırım yapmak pek de uygulanabilir değildir.
Dolayısıyla vergi teĢvikleri olmadan ar-ge yatırımları olması zor bir olasılıktır. Bu
amaçla ar-ge yatırımlarını teĢvik etmek için ar-ge harcama ve yatırımları o yılki
harcamalardan tamamıyla hariç tutulabilir. Veya kar amacı taĢımayan bilim ve eğitim
alanındaki ar-ge kuruluĢları kurulması ve bunların vergilerden muaf tutulması
Ģeklinde bir uygulama da takip edilebilir. 205
Ar-ge harcamalarını etkilemesinin ötesinde vergi politikaları, makine-teçhizat
ve fabrika yatırımlarını etkilemek suretiyle, inovasyonu dolaylı olarak da
etkilemektedir. Schmookler ve diğerleri çalıĢmalarıyla göstermiĢlerdir ki, teknolojik
205 Edwin MANSFIELD, Tax Policy and Innovation, Science, New Series, Vol: 215, No: 4538,
1982, s. 1365-1366.