ulusal yenġlġk sġstemġnde hükümetlerġn rolü - Süleyman Demirel ...

60
politika ve programların etkilerinin tahmin edilebilmesi de önemlidir. Bir politikanın
etkilerinin değerlendirilebilmesi amaçlarının kabul edilebilir olmasına bağlıdır.
Ancak inovasyon sürecinin belirsizliklerle dolu olması bunu zorlaĢtırmakta ve
baĢlanan uygulamaların ne kadar daha devam ettirileceği bilinememektedir. Bu
noktada daha önceden uygulanan politika ve programların etkileri değerlendirilerek
bazı çıkarımlara gitmek yararlı olacaktır. 162
Neoklasik formülasyonda teknolojik bilgiyle alakalı bir tek yapı mevcuttur.
Dolayısıyla çerçeve ve odaklanmıĢ politikalar arasında bir ayrım yapmak söz konusu
olmamaktadır. Genel politikaların uygulanması daha uygun görünmektedir. Usher’a
göre ise çerçeve politikalar daha üstündür. Ona göre, ilk olarak, teknolojik değiĢim
sürecinin belirsizliklerle çepeçevre çevrili olması dıĢsallıkların sosyal değerini hesap
etmeyi imkansızlaĢtırmaktadır. Ġkinci olarak belirli bir alana hedeflenmiĢ
politikalarla genel amaçlı politikaların maliyeti çerçeve politikalardan daha fazladır.
Üçüncü olarak çerçeve politikalar odaklanmıĢ ve genel politikaların amaçlarını
yerine getirebilir. Usher’a göre projelere verilecek desteklerin ve ar-ge desteklerinin
Ģu dört özelliği taĢıması gerekir: 163
1. Hükümetin katkısı ar-ge maliyetlerinin belirli bir yüzdesini
oluĢturmalıdır, bu sayede firmanın maliyetlerini azaltması sağlanmıĢ
olacaktır,
2. Yapılacak projenin en az maliyetli olması gerekir, yani bu projeyi daha
ucuza mal edebilecek baĢka bir firma olmamalıdır,
3. Verilecek destek faaliyetlerin yürütülmesi sonucu elde edilmesi beklenen
net sosyal faydadan az olmalıdır,
4. Destek, iĢlem maliyetlerini ve hükümet müdahalesi sonucu piyasada
oluĢabilecek diğer sızıntıları da hesap etmelidir.
Çerçeve politikaların eksik olduğu bir taraf, yapacakları faaliyetler sonucunda
firmaların bu sonuçları içselleĢtirebilme yeteneklerine bakılmaksızın bütün firmaların
destekleniyor olmasıdır. Yani desteklenmesi gerekli olmayan bazı aktiviteler
162 LIPSEY ve CARLAW, a.g.e., s. 2-4.
163 Dan USHER, The Benefits and Cost of Firm-Specific Investment Grants: A Study of Five
Federal Programs, Dicussion Paper 511, Kingston, Ontario, 1983, s. 1-50.