T Ü R K B A S I N I N D A D I Ş H A B E R C İ L İ Kyakından takip ettikleri ve daha çok bilgi, analiz ve ayrıntı içeren yazılar kalemealdıkları gözlemlenmektedir. Bu çerçevede “Gürcistan’da ABD-Rusya anlaştımı?” 30 , “Moskova’nın yeni doktrini” 31 , “Ne Amerika ne Rusya! <strong>Türk</strong>iye kendiyolunda” 32 , “‘Ilık savaş’a siftah” 33 , “Moskova’nın rövanşı” 34 , “Kafkasya platformununtam zamanı mı?” 35 gibi çok sayıda yazı görülebilir. Konuya iç politika penceresindenbakan yazarlar daha çok hükümetin Gürcistan-Rusya savaşındaki tutumve söylemlerine odaklanmakta, kimi zaman eleştirel, kimi zaman da övgü doluyazılardan oluşan geniş bir yelpazede görüşlerini aktarmaktadırlar. Bu anlamda“Bu çatışmayı ancak <strong>Türk</strong>iye durdurabilir” 36 ve “Kafkas sınavında <strong>Türk</strong>iye sınıftakaldı” 37 gibi örnekler bulmak mümkündür. Bununla beraber savaşın <strong>Türk</strong>iye’yeekonomik maliyetinin neler olabileceğine yönelik, “Rusya’ya ihracat durdu”, 38“Rusya’ya bağımlılığın sakıncaları görülüyor” 39 gibi <strong>Türk</strong>iye ile Rusya arasındakiilişkilerin ekonomi-politik bir zeminde irdelendiği yazılar da dikkat çekmektedir.Sonuçta dış politika yazarlarında daha geniş bir uluslararası ilişkiler perspektifi vestratejik düşünme yönelimi öne çıkarken, iç politika merkezli yazılarda hükümetinperformansına yönelik eleştiri ya da beğeniler dikkat çekmektedir.Gazetelerin bu konuya ilişkin haberlerine içerik analizi açısından bakıldığındaise şöyle bir durumla karşılaşılmaktadır. Birçok gazete Rusya’nın sınırı aştığı veesasında kendini bölgede ABD karşısında yeniden ispatlamak niyetiyle hareketettiği şeklinde haberler yapmıştır. Dolayısıyla medya, savaşın sadece bir Gürcü-Rus savaşı olmadığı yönünde bir eğilim sergilemiştir. Bu çerçevede, uluslararasıperspektifi merkeze alan bir anlayışın olduğu ve <strong>Türk</strong>iye’nin bu süreçte nasıl birpozisyon belirlemesi gerektiğini irdeleyen haberlerin/yorumların medyada yeraldığı ifade edilebilir. Ancak, bununla beraber, bazı gazetelerde salt güncel savaşadair haberler ve yorumlar ağırlıklı olarak yer almakta; Güney Osetya-Abhazya-Gürcistan denklemindeki tarihî anlaşmazlık süreçlerini aktaran analiz yazılarınapek az rastlanmaktadır. Daha doğrusu bu tür tarihî/coğrafi arka plan bilgileri ço-30. Nasuhi Güngör, “Gürcistan’da ABD-Rusya Anlaştı mı?”, Star, 8 Ağustos 2008.31. Sami Kohen, “Moskova’nın Yeni Doktrini”, Milliyet, 2 Eylül 2008.32. İbrahim Karagül, “Ne Amerika, Ne Rusya! <strong>Türk</strong>iye Kendi Yoluna”, Yeni Şafak, 4 Eylül 2008.33. Cengiz Aktar, “‘Ilık Savaş’a Siftah”, Vatan, 28 Ağustos 2008.34. Sami Kohen, “Moskova’nın Rövanşı”, Milliyet, 26 Ağustos 2008.35. Ferai Tınç, “Kafkasya Platformu’nun Tam Zamanı mı?”, Hürriyet, 22 Ağustos 2008.36. İbrahim Karagül, “Bu Çatışmayı Ancak <strong>Türk</strong>iye Durdurabilir”, Yeni Şafak, 29 Ağustos 2008.37. Halit Kakınç, “Kafkas Sınavında <strong>Türk</strong>iye Sınıfta Kaldı”, Akşam, 26 Ağustos 2008.38. Meliha Okur, “Rusya’ya İhracat Durdu”, Sabah, 7 Ağustos 2008.39. Semih İdiz, “Rusya’ya Bağımlılığın Sakıncaları Görülüyor”, Milliyet, 1 Eylül 2008.108
T Ü R K B A S I N I N I N D I Ş H A B E R C İ L İ K K A R N E S İğunlukla ilgili haberlerin bir kenarına iliştirilmiş olarak görülmektedir. Bu durumyazılı basında söz konusu bölgenin yeterince tanınmadığı, örneğin tarihselanlaşmazlıkların bilinmediği yargısını kuvvetlendirmektedir. Bu da mülakatlardasıklıkla dile getirilen, dış haberlerde uzmanlığa pek önem verilmediği, basının bunoktada yetersiz olduğu şeklindeki algıyı güçlendiren somut bir veri olarak ortayaçıkmaktadır. Aşağıda belirli başlıklar altında kısa arşiv taramaları, haberleringazetedeki konumu, sayfadaki konumu, niteliğiyle ilgili ayrıntılı nitel analizler vekonuya ilişkin durumu izah edebilecek örnek haberler görülebilir.ANALİZ YÖNTEMİ VE TEMEL KAVRAMLAR• HABER SAYILARIBir konuya ilişkin haber sayısı belirlenirken, aynı haber içinde farklı başlıklarlaverilen görüş, açıklama ve atıflar haber sayısına dâhil edilmiş; köşe yazısı veyorumlar hariç tutulmuştur.• HABERDE ÖNE ÇIKARILAN UNSURLARHaber metninde kişileştirme, çatışma ve konulaştırma öğelerinden hangisininöne çıkarıldığını ölçer.Kişileştirme: Habere konu olan olayın doğrudan kişi odaklı olarakaktarılmasıdır. Haber metninin nitelik olarak bir kişi ya da kişiler üzerine inşaedilmesidir.Çatışma: Haberin çatışma unsuru üzerine odaklanması; çatışma, kriz vesavaş unsuru üzerine kurgulanmasıdır.Konulaştırma: Haberdeki örgünün devam edegelen bir olay etrafındakurgulanmasıdır.• HABERİN NİTELİĞİGüncel: Haberin devam eden sıcak gelişmeler üzerinden verildiğini belirtir.Güncel Değil: Haberin daha çok konulaştırma ya da kişileştirme unsurununön plana çıkarılarak güncel olmayan geriye dönük değerlendirilmesininyapılmasıdır.109