Türk Basınında Dış Habercilik - SETA

T Ü R K B A S I N I N I N D I Ş P O L İ T İ K A Y I G Ö R M E B İ Ç İ M İeden birçok katılımcı da mevcuttur. Bunlardan biri, “Türk basınının dış politikayıgörme biçimi son yıllarda Türk dış politikasının gelişimiyle ve dünyada daha aktifrol almasıyla daha derinleşti” (Mülakat 19) derken; bir diğer katılımcı ise benzerbir vurguyla, “Türk basını geçmişe göre daha kapsamlı ve derinlikli. Bunda sonyıllardaki proaktif dış politikamızın etkisi büyük. Küreselleşme ve internet, dünyayıayağımıza getirdi; artık zaten basit yerel haberciliğin bir anlamı yok.” (Mülakat18) şeklinde konuşmaktadır.“Türk basını dış politika haberciliğini büyük oranda kopyalamaüzerinden yürütüyor. Bilgi üretmek lüks gibi algılanıyor.Esasen kamu yararına olması gereken gazetecilik mesleği,farklı güçler için kullanılan bir araç haline geldi. Bunun üçsebebi var: ekonomik angajmanlar, siyasi ilişkiler ve kültürelsermaye.”Türk basınının dış politikayı nasıl gördüğüne ilişkin ilginç bir analiz yapan kıdemlibir dış haberci, eleştirel bir bakışla dış habercileri konfeksiyonda çalışanparça başı emekçilere benzetmektedir: “Dış politika yakın zamana kadar elitlerinişiydi ve içine kapanık bir alan olarak algılanırdı. Son yıllarda her iki algı da yıkıldı.Şimdi sadece elitlerin değil, iyi yetişmiş farklı kesimlerden birçok insanın içindeolduğu bir süreç dış politika. Aynı zamanda dışa dönük bir yapıya kavuşuyor.Bunun altında çok boyutlu ve çok yönlü Türk dış politikası var. Gazetelerde bu sürecianlayabilecek altyapı olmadığı için dış haberciler bilumum işleri yaparlar. Dışhaberciler biraz ondan biraz bundan ama Türkiye ile ilgili ne varsa bulup yazarlar,dolayısıyla neredeyse konfeksiyonlarda parça başı çalışan emekçiler gibidirler.”(Mülakat 52) Aynı konuda derinlemesine bir değerlendirme yapan akademisyenbir katılımcı ise meseleyi kendi penceresinden şu şekilde izah etmektedir:“Türk basınında dış politika ile ilgili esaslı bir nitelik yok, çünkü bu mesleğin doğrudüzgün eğitimi verilmiyor. Tabii, eğitim süreci bir formasyondur, ama aynızamanda bir deformasyon da oluşuyor, her şeyi bir haber nesnesi olarak görmeeğilimi ortaya çıkıyor. Türk basını dış politika haberciliğini büyük oranda kopyalamaüzerinden yürütüyor. Bilgi üretmek lüks gibi algılanıyor. Esasen kamuyararına olması gereken gazetecilik mesleği, farklı güçler için kullanılan bir araçhaline geldi. Bunun üç sebebi var: ekonomik angajmanlar, siyasi ilişkiler ve kültürelsermaye. Ancak bizdeki medya Batılılaşmanın öncüsü olmuştur. Bu süreçteBatının yaşam biçimini bize rol model olarak sunmuştur. ‘Batı ideal olana sahiptir,Doğu da bu ideale sahip olmalıdır’ algısı var. Buna ‘Türk tipi oryantalizm’ diye-81