Türk Basınında Dış Habercilik - SETA

“Dünya haberciliği” ya da “dış habercilik”, ulus-devletin ana öznesi olduğubir uluslararası ilişkiler sistemi içinde kendi meslekî gramerini ve kavramdağarcığını oluşturdu. Egemenlik, siyasi rejim, savaş, göç, afet vb. alanlardakienformasyon akışı ile şekillenmeye başlayan bu alanın içine daha sonradiplomasi haberciliği de girmeye başladı. Özellikle 1980’lerin sonlarındanitibaren hızlanan küreselleşme süreciyle birlikte, “dünya haberciliği”yukarıdaki gibi “büyük meseleler” yanında gündelik hayata ilişkin “küçükkonular”ı da bünyesine dâhil etti. Bugün bütün dünyada, “dünya haberciliği”ile ilgili olarak yapılan bir dizi araştırma, soruşturma ve tartışma ile karşıkarşıya kalıyoruz.Türk basınının dış politika konusundaki genel yaklaşımını ve bu alandayaptığı haberciliği çözümlemeyi amaçlayan bu çalışma, medya araştırmalarıalanı içinde, medya sosyolojisinin ve eleştirel medya teorilerinin birikimindenhareketle tasarlandı. Medya araştırmaları alanında bugüne kadar oluşanbirikim göz önünde bulundurulduğunda, medyayı ele alan bir araştırmanınya “medya kurumu”nu, ya “medya mesajı”nı ya da “medya etkisi”ni incelemekonusu ettiğini görebiliriz. Bu çalışma, bu üç alt araştırma alanını da kuşatanbir doğrultuda tasarlanmıştır. Araştırmada, dış politika haberciliğine katkıdabulunan aktörlerin içinde bulundukları kurumun öncelikleri, diğer medyakurumlarıyla ilişkileri, hangi şekil ve içeriklerle haber oluşturdukları, neyihaber olarak görüp neyi görmedikleri, dış politika haberlerinin ne tür etkileroluşturdukları eleştirel bir çerçevede çözümlenmeye çalışılmıştır.Araştırmanın özgün değeri, Türkiye’deki dış habercilikle ilgili, daha önceelimizde olmayan betimsel bir çerçeve sunmasının yanı sıra, bizzatalanda çalışan ve dış haberin oluşum sürecine katkıda bulunan kişileringörüşlerinden hareketle ortaya çıkmış olmasından kaynaklanıyor. M.Mücahit Küçükyılmaz ve Hakan Çopur’un, Türk basınında dış politikahaberciliği açısından önemli merkezler olan İstanbul, Ankara veWashington’da, toplam 59 gazeteci, diplomat ve akademisyenle yürüttüğüaraştırma boyunca zaman zaman eleştirel bir yaklaşım öne çıksa da,sonuçta sorunlu alanların tespiti ve çözüm önerileriyle konuya yapıcı birperspektiften bakıldı. Umarız bu çalışma, Türkiye’deki dış habercilik alanındabetimsel bir çerçeve ortaya koyabilir, ortaya attığı soru ve eleştirilerle verimlitartışmaların başlamasına ve her şeyden önemlisi Türkiye’deki gazetecilik vehabercilik standartlarının yükselmesine hizmet edebilir.SETA Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları VakfıReşit Galip Caddesi Hereke Sokak No:10,GOP, Çankaya 06700 Ankara, TÜRKİYETel: +90 312 405 61 51 | Faks: +90 312 405 69 03www.setav.org | info@setav.org