Iki haham bunun için Tubbâ'ya şöyle söylüyorlard ı : O sadece halk ı yollar ından sapt ıran kötübir ruhtur, bunun için onu bize b ırak. Tubba' onlara izin verince onlar da Yemenlilerininanc ına göre, mabedden d ışarı siyah bir köpe ği salıverdiler ve onu öldürdüler. Sonra mabediyıktılar ve bana anlat ıldığına göre, harabelerinde hala oraya dökülen kanlar ın izleri vard ır."Kar ş. Blau S. 563.87 Sami, tap ınağı sadece "ev", beyt diye isimlendirir. O, ilahi evi ile tan ır; kar şı. P.K.S. 44, 12 (29,3) (Nacran'daki Ka'ba) ve S. 45,5 (29,8) (Sinclad'daki Ka'ba)."Hah ibadet yeriyle ayr ılmaz şekilde bağlıd ır. Bilhassa Samiler, ilaha evi ile ayrılmaz birbütün olarak dü şünürler?" Wellhausen S. 9.Kar ş, O. Eissfeld: Der Gott Bethel. A.R.W. 1930, S. 1-30, ve R. Kittel: Der GottBet'el J.B.L. 44. 1925, S. 123-153.88 Kar ş. P.K. S. 12 not 1 e göre al-Câhiz, Kitab al-lJayavân' ında, IV, S. 61: "Baz ırivayetlerde İslâmdan önceki ça ğda kutlu ta şların içinden bo ğuk seslerin i şitildiği geçer... Hiçşüphem yok ki, mabed bekçileri, kazanç için, her çe şit hile ve beceri ğe ba şvuruyorlard ı ..Bedevi araplar ve onlar ın benzerleri böyle esrarl ı çağrılara inanmaktan geri durmuyorlar,bilakis inanmayanlara şaşıyorlardı. Buraya al-A' şa b b.Basil b. Zurra'i Asadrninesrarl ı bir ça ğrıy ı işittiği haberi de dahildir:Banu Fihr'in (Hay ır bah şeden) ya ğmuru öldü!Yüce, ünlü ve güçlü "Cömert ki şi!," dedi.Ona sordum:"Ey sen, hay ırsever ve cömert ki şinin ölümünü bildiren,ölümünü bize bildirdiğin Barın. Fihr'li bu ki şi kimdir?"O zaman şunları ilave etti:"Cömert, asil ve yüksek rütbeli İ bn Cud'ân b. 'Amr' ın ölümünü bildiriyorum "89 Sure 71,20-24.90 Bak. Wellhausen S. 25-29; E. d. Isl. 111, 251 sub Manât (Fr. Buhl).Okurken üzerinde Duruldu ğu zaman Manalı olarak okunur).Arapların kader ilahi (bilhassa ölüm kaderinin).Karş. Sure 53,19 ve dev.; i şaya 65, 11. Kar ş. W. Caskal, Das Schicksal in der alt-arabischenPoesie (Morgenlaendische Texte und Forschungen, hrsg. v. A. Fischer, 1 /5).Kar ş . İ bn Hi ş am 303: "Medine'de ileri gelenlerden ve muhteremlerden biri olan 'Amr'ın evinde a ğaçtan Manât isimli bir put vard ır, diğer kibar ki şilerde de adet oldu ğu üzere onatap ıyordu."Kar ş. La ınmens, S. 69, o, İ bn Hi ş am' ın görüşünü kabul etmiyor.91 Bu yolla kendilerini bu putun tap ıcıs ı olarak tan ıt ıyorlar.92 Bak. Yakût IV, 42, 11.93 Medine ile Mekke aras ındaki hac ılar yolunun bir istasyonu olan Vaddân köyündenpek uzak olmayan bir da ğdır. Kar ş. E.d. Isl. 111,251 s.v. Manât.94 Al-Azrakrye göre (ed. Wüstenfeld), Chronik d. Stadt Mekka, 1,76,82,154, Manal.,siyah, şekilsiz bir ta ştı .95 Arapça zabaha, ibranicedeki zavah't ır.Arap kurban ında (hayvan ın boynu harbe ile kesilir), kutlu ta ş hayvan ın kanıyla bulan ırve böylelikle ilâha sunulmu ş olur; veya hayvan ın kanı kutlu ta şların aras ında bir çukur olanab ğ ab'a ak ıtılır. Kurban hayvanının eti genel olarak puta dü şmez. kurbana kat ılanlar arasında payla ştır ıl ır. Böylece sofra ilahla birlikte haz ırlanmış olur. (Kar ş. Wellhausen S. 118)Ç ıkış 24,6-8 de öküzlerin kanlar ının bir kısmı mabede serpiliyor, di ğer k ısmı da halkınüzerine. Burada da dal ı ile halk aras ında bir Communio sacramentalis haz ırlanmış oluyor. Bak.Levililer 1,5, bu eski ibadetin bir kal ıntıs ı olarak kutlu ta ş kana bulamyor.66
Bunun bir benzeri de 1. Samuel 14,32-35 de, bo ğazlanmış hayvan ın kanının mabed taşınınüzerine dökülmesi şeklinde geçer.Kar ş. Lavililer 18,20: Mabedin ve putun kurban kan ıyla sulanmıs ıyla ev sulha kavu şuyor;mabed İsrailoğullarının günahlar ından temizleniyor, kurtuluyor.96 Kar ş. E.d. IsI. 1, S. 544 (Reckendorf).Al-Avs bir Medine kaymidir. isim k ısalt ılmıştır; tamlayan (herhalde Manât) eksiktir.Avs'lar çok defa seçkin karde ş kavimleri olan Hazrac ad ıyla temsil edilmi ş olmalılar. Avs'ler güney Arabistanl ıdırlar; Hazrac ile birlikte Medinenin yahudi kavimleri aras ında otururlardı, şehir onlar ın elindeydi, fakat zaman zaman hükümranl ığı onların elinden koparabiliyorlardı .Kar ş. E.d. IsI. 11,1007 (F. Kre ııkow).Al-Hazrac, karde ş kavim al-Avs ile Medine bölgesinde otururlard ı. islâmın yayılışıs ıras ında her iki kavim birlikte Ansâr diye adlan ırlar, yayılışta önemli rol oynam ışlardır. Peygamberinça ğda şları ve sâdıkları olan şairlerden Hassân b. Sâbit, Ka'b b. Mâlik ve 'AbdAllah b. Ravâha Hazrac kavmindendirler.Kar ş. Caussin 1,215; 11,202,203,212.97 Kar ş . Ç ıkış 23,15: "Benim önümde bo ş ellerle görünmeyin." ilâhm önüne hediyelerleçıkıl ır, "onun yüzünü yumu şatmak" için, hila panay, "onun yüzünü a ğartmak için."Kar ş. 1. Samuel 13,12; 1. K ırallar 13,6; Mezmurlar 119,58; Malaki 1,8.98 Kar ş E.d. 181.111,62 sub Ma'add (H.H. Braeu) ve sub Nizâr b. Ma'add (111,1015). Ma'add kuzey Arabistan kavimlerinin (Muzar, Rabra) mü şterek ad ıdır, Yemen kavinıkrininkar şıt ı olarak kullan ılır. Gelenek, islâmdan önceki ça ğda Ma'add ile Yemen arasındakisava şlardan haber veriyor. (kar ş. Yalsüt 11,434). Rabra, Muzar, Anmâr, iyâd,Nizâr b. Ma'add' ın dört o ğlu sayıl ırlar.99 Kar ş. Blau S. 591.100 Kar ş. E.d. Isl. 111,88 sub al-Madina (Fr. Buhl).Yasrib, peygamberin şehri Medinenin as ıl arapça ismidir. Bu eski Ya ş rib ismi Kurandayalnız bir defa geçer (Sure 33,13). Al-Madina, Medinta, aramcadan gelir, o dilde "mahkemeyeri" demekken sonra daha büyük şehir anlamını kazanmıştır; bu bir deyimdir " Şehir."Karş. A. Fis cher, Zeitschrift Islamica 1,552.101 Kar ş. P.K. 48,4 (30,20).Saç demetini atanlar bu hareketleriyle ihramdan ç ıkarlar. ihram s ıras ında arap hac ı yıkanamazdı, taranamazd ı, tıra ş olamaz ve saç ını kesemezdi; o, saç ını "pislik ve bit içinde" b ı-rakmaya mecburdu. (kar ş. Wellhausen S. 122, Smith S. 333, Juynboll, Handbuch d. islam.Geseues, S. 145).Tevrattaki Nasrani ada ğı ile buradaki aras ında paralellik vard ır, Adak sahibi Nasranide ada ğı devamınca saçını kesemez. Kar ş. Sayılar 6,5; Hakimler 13,5; 16,17; 1. Samuel 1, 11.islâmdan önceki hac ılar ve Muhammed (A.S.) de ihram s ıras ında herhalde saçlar ını yap ıştırmışolmalıdırlar, bu durumu daha dayamlabilir k ılmak için (Buhârl, Sahili, Kit. al-ljacc,bâb 126).102 mahill okunur; bak. Sure 2,192; 22,34; 48,25.103 Sure 53,20.104 tu'azzimuhu. hu şahıs zamiri, put ve ilâh olan Menât't ır; sanam dir.-hti içinbak. A. Fis cher: Die Quantitaet des arabischen Personalsuffixes hu (hi) in "Oriental Studiesdedicated to Paul Haupt" S. 374 ve dev.105 Kar ş. E.d. Isl. 11,150 sub Gassân (J. Schleifer).Suriyedeki Yemen soyu aras ında, Bizans Kayzerinin egemenli ği alt ında bulunan prenslersoyu (hristiyanlar) Rivayete göre, Gassânl ılar, güney Arabistan kavimlerinden Azd'den gelmektedirler. Isimlerini, Suriye çölündeki assân gölünün civar ında uzunca süre o-67
- Page 1:
ANKARA ÜNIVERSITESI İ L İ HIYAT
- Page 4 and 5:
IÇINDEKILERSayfaÖnsöz 5Kaynaklar
- Page 6 and 7:
KAYNAKLARIN LISTESI1. 'Abid b. al-A
- Page 8 and 9:
35 . Grether, Osk.: Name und Wort G
- Page 10 and 11: KISALTMALARP. K. : Putlar Kitab ı
- Page 12 and 13: İbn al-Kalbe sonra, şöhretini ge
- Page 14 and 15: Levi della Vida, Leiden 1928 ba şl
- Page 16 and 17: Fakat, İbn İsbals'tan yakla şık
- Page 18 and 19: kendisine okuyor, ben de Muhammed b
- Page 20 and 21: TERCÜMEİbn al-KalbiPUTLAR K İTAB
- Page 22 and 23: Ba ğışlayan, Esirgeyen Allah ın
- Page 24 and 25: Sonra a ğır bir hastal ığa tutu
- Page 26 and 27: Hiçbir kabile Manat'a Avs ve Hazra
- Page 28 and 29: . 'Ukaba'nın. oğluna, "Taym al-La
- Page 30 and 31: 'Uzzıl'ınn bekçileri, Bant't S
- Page 32 and 33: Abâ'l-Munzir dedi ki: Kuray şlile
- Page 34 and 35: Ve onun istemedi ği şekilde 'Abd
- Page 36 and 37: Ta şlar ının ve putlar ının ya
- Page 38 and 39: Azd soyundan al-Wıris b. Ya şkur
- Page 40 and 41: Al- Faztiri 310 (Kuray ş uygunsuz
- Page 42 and 43: Abraha al-A şram, 334 Şan'ii'da 3
- Page 44 and 45: Abâ 'Ali al-'Anazi bize anlatt ı,
- Page 46 and 47: aylı diye and ırd ı. Annesi ona
- Page 48 and 49: şumun devesini b ırak!" "O art ı
- Page 50 and 51: "Zaki Kütüphanesinin" nüshas ın
- Page 52 and 53: 15 İ bn 'Ulayl öl. H. 290 - Bak.
- Page 54 and 55: 33 Vukûf, "durmak, mola vermek" de
- Page 56 and 57: mi XVIII, 220; Lane sub vocibus as-
- Page 58 and 59: Ya ğ ü ş u için kar ş. Yakilt
- Page 62 and 63: turmu ş olmalarından almahlar.-Ka
- Page 64 and 65: sizin için de ğil!" diye ba ğır
- Page 66 and 67: 148 Lammens S. 81, not 4, rabb bayt
- Page 68 and 69: 179 Kar ş. Smith S. 133.Araplar, N
- Page 70 and 71: Zemzem, Ismail'in kuyusu diye de ad
- Page 72 and 73: 223 P.K. S. 32, not 1 e göre, as-
- Page 74 and 75: ınuel 23,6 da, Abiatar, Ahimelek'i
- Page 76 and 77: Al- ak ş ar' ın küçültme ismi
- Page 78 and 79: Ona ve Allaha hayvanlar ından ve m
- Page 80 and 81: 339 Kar ş. Sure 9,36 ve 37: "Gök
- Page 82 and 83: IÇ.âmfts'a dayanarak, Zaki yazmas
- Page 84 and 85: Kar ş. Nöldeke, Z. D. M. G. 41, S
- Page 86 and 87: 429 P.K. S. 60, not 1 e göre, an-n
- Page 88 and 89: INDEKSAbbasi, 13Abbasiler, 13, 16,
- Page 90 and 91: Batn ı Nahla, 34, 35, 45, 50al-Bay
- Page 92 and 93: İsmailoğullar ı, 27, 28İstanbul
- Page 94 and 95: Sas- Sa'ada Matb, 18Saba, 51as- Sac
- Page 96 and 97: ▪Lit;;CJJ ■•k:LJ%:,,jI• L4(
- Page 98 and 99: 'J ı ğsx,, °J5 f ,:4.: J ı; J
- Page 100 and 101: 5. 9 W 95 o o. o 9cY)::;„*.a, Ij}
- Page 102 and 103: ••• t „e .Lsr4- j 4-4c- j A
- Page 104 and 105: . j »L; 4J-!cc4; ıi c.)1,9- 14 J.
- Page 106 and 107: 9.9 , „,j ı_ ıc **•.3C...p z.
- Page 108 and 109: • 5'-u ' 335 , 5.-ı11 tr vI9Ja11
- Page 110 and 111:
▪r.;cs:JI: J, ,m, L 4.3. -! J I:J
- Page 112 and 113:
c„;1.(j 4;U•_ -c.ı ls".3 -jp Z
- Page 114 and 115:
)Tj :G CyT L5 J.51' .«- o ,.lr. Lr
- Page 116 and 117:
juLl; J.,;! J11 J-İ5kP L51. ! jj..
- Page 118 and 119:
5LJI a.i .-(.5:JIji ?: .1„%"-ı",
- Page 120 and 121:
LS5): JA Ltb* -,:.>301•fiJift;■
- Page 122 and 123:
eA\
- Page 124 and 125:
4:11 ;IP c J ı.;J JLJ.(.) İğt .
- Page 126 and 127:
R.C.'"1 (ii G 1G 4 cj I .» Al43 1c
- Page 128 and 129:
G sk,..A.C3 1 LL c %LAL- tAkkies.L;
- Page 130 and 131:
-tS 5;: Jt;‘ ) .c».1.: Jt; c t -
- Page 133 and 134:
A t ;.?' 1 .4-^". ‘:-' 1 6-11 :ta