Al- ak ş ar' ın küçültme ismi "en k ısa", bir putun insan şeklinde temsili (veya bir tap ınağınufalt ılmış şekli) hakk ında.-kar ş. Yâkût 1,340 ve dev.; kar ş. Câhiz, Hayavân V, 114.285 P.K. S. 38, not 2 ye göre, kaynak eserlerde subilyat yerine: subjfat yazar. Bu do ğ -ru bir okuma şekli olmal ı, fakat as ıl ve tanınm ış okuma şekli k iledir. Anlam iki halde de ayn ı-dır. Kar ş. Lisân, Beyit bundan ba şka a şağıdaki şekilde de nakledilir:fa-aksamtu candan bi'l-manüzili men Minanva-mü suhikat fihi'l-maküdimuBak. P.K. S. 38, not 3. Buna ra ğmen İ bn al-Kalbl'nin rivayati do ğru olabilir. kar ş .Wellhausen S. 63, alt k ıs ım.286 Kar ş. E.d. Isl. 11,97 s.v. (J. Schleifer).Kuzey Arabistan kavmidir.Fazâra, Zubyün' ın bir koluydular. Onlar ın da Halül ad ında bir putlar ı vard ı, kar ş .Yâkût 11,302, 16.287 innanrnin yüklemi eksiktir; herhalde o, ikinci bir beyitte bulunuyordu, onu İ bnal-Kalbi almad ı .288 Yâkût 1,340, 13. Wellhausen S. 62 de şöyle çeviriyor: "insanlar ın çevresinde türküleryakt ıklar ıUkay şir'e andolsun!..."289 Buradan Ukay şir putu anla şıld ı .290 Fahm b. 'Amr, bir kuzey Arabistan kavmi, bak. Wüstenfeld, S. 62.291 Yâkût 1,340,15: kad câra; bu okuyu ş şekli, Wellhausen'in S. 62 tercümesinetemel te şkil ediyor. Bizim buradaki tecih edilir.292 İ smâili bir kavimdir, IJicâz'da otururlard ı. Muzayna, bugün halâ ayn ı isimle Sinayar ımadas ında oturan kavimdirler (Robinson, Pal. 1, 219,226 ve dev.) Kar ş. Wüstenfeld,S, 297; Blau S. 589.293 Wellhausen S. 57 ve dev.294 Yâkût IV, 851,21: 'Acliy.-Zaki yazmas ının kenar ında: Do ğrusu 'Idâ` yaz ılı .Wellhausen S. 58,1 de 'Adâ diye geçiyor.295 P.K. 40,1 (26,4) deki okuyu ş şekli: ayyukum ve Yâkût IV, 851,23 deki 'âbakum,Fleischer ile mü şterektir, Yâkût V, 477 deki abkamun, abkamu'yu sakin yapmak i-çin ona beyitte verilen şekildir.-Kar ş. Wellhausen S. 58 de Yâkût IV, 851,23 e dayan ır:"Tekrar dü şünmesi için kendime dedim ki: Bu bir ilâh m ı, yaz ık size, anlay ış s ızlar!"296 "Bir puta yemin etmek", ona sayg ımn bir i şaretidir. Böylece insan onun ba ğlılarındanolduğunu göstermi ş olur. Kar ş. Tesniye 6,13; 10,20; Amos 8,14; Yeremya 4,2; 5,7; 2,6;Tsefanya 1,5; İşaya 48,1.297 Gelip geçenler isterlerse kurban etinden parçalar al ırlard ı. Wellhausen S. 58, not 2.298 Wellhausen S. 66.Yâkût 111, 596,15; A ğ âni 16,57.299 Kar ş . İ bn Hi ş âm 946 ve dev.; 'Usd al-D âba 11,340 ve dev.; A ğ âni XVI, 47 vedev.; Caussin 1, tabl 11,1,104 (Note); 11,632-40; 111, 279, 280.300 'Anaza önceleri Tihâma'da otururlard ı, sonra Irak çöllerinde, daha sonra da Haybarbölgesinde oturdular. Kabile bugün halâ vard ır, eski ismini devam ettirir ve Suriye ile Mezopotamyaaras ındaki yaylada otururlar. Kar ş. Wüstenfeld S. 82. Kar. E.d. Isl. 1,362 s.v. (Reckendorf); kar ş. Caussin 1,190.-'Anaza bu ismi, kabilenin atas ının kısa karg ı ilebiiasani öldürmü ş olmas ından almış olmal ı .301 Kar ş. Wellhausen S. 61: "Su'ayr' ın daha do ğru söyleni şi, Bakri S. 55 de geçenve Lisân 6,31 de 'Anaza'dan Ru ş ayd b. Rumayd'a atfedilen beyitlerden anla şıldığı gibi,S a'ir'dir. Gerek bu beyitlerde gerek Yükf ıt'ta geçenlerde S a'ir'in belirlilik tak ıs ı vardır; "yanma"demektir ve bu anlamda Kuranda s ık s ık geçer."82
görünüyor.Zaki, P.K. S. 41, not 1 ve S. 42, not 2 de Su'ayr' ı savunur, fakat Wellhausen hakl ı302 isim aç ık ve seçik de ğil. Bak P.K. S. 41, not 2. Herhalde Hallas okunacak303 P.K. S. 41, not 5 e göre, Zaki yazmas ı= kenar ında surri`at kelimesi nin üzerinde:bir ba şka okuyu ş şekline i şaret olarak veya ayn ı kelimenin aç ıklamas ı olarak. zubbilı atyazılmış .304 Wüstenfeld S. 82 ye göre, 'Anaza b. Asad' ın sadece bir o ğlu vardı: Yazkur.Bundan Yakdum ve Aslam türediler; bu çe şit farklar soybilimde nadir de ğildir.305 Karş P.K. S. 33,9 ve 10 (22,3-4), notlar ımızdan 21.306 Burada davar ile kutlu bir merasim ve tavaf kastedilmi ştir. Şair bunu arzuluyor,çünkü böylece güzel k ızları görebilecek ve e ğlenecektir. Kar ş. notlar ımızdan 237, 371.Arap putlar ının ibadet törenlerinde resmigeçitler bulunurdu ve genç k ızlar bunu en güzelelbiseleriyle yaparlard ı. Kar ş .İ mra' alkays' ın Muallaka's ı beyit 64 (kar ş. mesela Commentaryon Ten Ancient Arabic Poems by at-Tibrizi, ed. Lyall 1894, Calcutta): "O esnadakar şımıza bir antilop sürüsü ç ıktı, inekleri, t ıpkı genç kızlar ın putlarını tavaf ederken uzun elbiseleriyleyürüdükleri gibi sal ınarak yüriiyorlard ı." Kar ş. Divan des 'Âmir, ed. Lyall, Suppl.8,1 ve XI, 9.307 Kar ş Wüstenfeld S. 173.308 Cahiliye ça ğı şairidir, bak. İ bn Qutaiba, Liber poâsis, 233 ve dev.309 Kar ş. E.d. Isl. 1,352 s.v. (A.J. Wensinck).M. 554-570 aras ı al-Hira k ıralı, çok zalimdi; onu "yak ıcı" diye isimlendirmi şlerdi. Mutal am mis ve Tarafa ile B al ırayn'deki naibine gönderdi ği u ğursuz mektuplar ı namlıdır.Şair 'Amr b. Kul ş üln onu öldürmü ştür. Kar ş. Caussin 11,123; 349-51.310 Karş. Wüstenfeld S. 117.311 Kar ş. P.K. Isl. 33,11 ve 12 (22,5-6), burada tamamen tersi söyleniyor. Putgenel olarak bölgesinde ve yerinde kal ır; ekseriya bu ta şlar o kadar büyüktür ki, ta şınmalar ıimkans ızdır. Belki de burada geçen daha küçük feti ş ta şlar ıdır da, göz al ıcışekil ve görünüşleriyle al-Fazarrye esrarl ı görünmü şlerdir. Onlar ı kendisini korumalar ı ve uğurgetirmeleri için arkas ında, devenin s ırtında ta şıyordu, Wellhausen'in görü şünde (S. 102),"Arap kabileleri göçederler, fakat tap ınakları etmez, ta şlar birlikte götürülmez, aksine bulundukları yerde sabittirler" bir düzeltme yap ılabilir. çünkü: Mü şrik araplar ın sabit olan ta şlar ı-nın yanında ta şınabilir de olan kutlu ta şlar ı vard ı, hatta bunlar sadece korunma niyetiyle sayaşlara birlikte götürülen ta şlardan ibaret de ğillerdi; konak yerlerini de ği ştiren kabilelerce,birlikte götürülen, ta şınabilir tap ınaklar da vard ı.. Kar ş notlar ımızdan 72, 112, 131.312 Zamra b. Bakr, Kinfına'nın bir boyudur, bak. Wüstenfeld 153 ve Caussin1, tabl. VIII; 1, 194.314 Kar ş. P.K. S. 16,12 (12,3).315 Vard, sevilen bir at ismiydi; bak. "Les Livres des chevaux" par G. Levi della Vida,Reg. S. 132.317 Bak Wellhausen S. 23.P.K. S. 43, not 3 e göre, Zaki yazmasm ın kenar ında "Ammu anasin (Sira S. 53,4)"yazılıdır. Zaki ilave ediyor: "Al-Ya'mari, İ bn Hi ş am'a uyar ve ş eyh Ahmad al-Badavia ş - Şinkitrnin an-Nasab "Soybilim Dire ği" kitab ındaki de ona uyar, bu kitabın bir yazmas ı Zaki kütüphanesinde vard ır:"Putlar ı 'Ammu Anas onlar ı sapt ırıyordu!Yağmursuz kaldıklarında,Yağmur için ona kurbanlar sunarak yalvar ıyorlardı .Ve utançlar ın en büyüğü şuydu:83
- Page 1:
ANKARA ÜNIVERSITESI İ L İ HIYAT
- Page 4 and 5:
IÇINDEKILERSayfaÖnsöz 5Kaynaklar
- Page 6 and 7:
KAYNAKLARIN LISTESI1. 'Abid b. al-A
- Page 8 and 9:
35 . Grether, Osk.: Name und Wort G
- Page 10 and 11:
KISALTMALARP. K. : Putlar Kitab ı
- Page 12 and 13:
İbn al-Kalbe sonra, şöhretini ge
- Page 14 and 15:
Levi della Vida, Leiden 1928 ba şl
- Page 16 and 17:
Fakat, İbn İsbals'tan yakla şık
- Page 18 and 19:
kendisine okuyor, ben de Muhammed b
- Page 20 and 21:
TERCÜMEİbn al-KalbiPUTLAR K İTAB
- Page 22 and 23:
Ba ğışlayan, Esirgeyen Allah ın
- Page 24 and 25:
Sonra a ğır bir hastal ığa tutu
- Page 26 and 27: Hiçbir kabile Manat'a Avs ve Hazra
- Page 28 and 29: . 'Ukaba'nın. oğluna, "Taym al-La
- Page 30 and 31: 'Uzzıl'ınn bekçileri, Bant't S
- Page 32 and 33: Abâ'l-Munzir dedi ki: Kuray şlile
- Page 34 and 35: Ve onun istemedi ği şekilde 'Abd
- Page 36 and 37: Ta şlar ının ve putlar ının ya
- Page 38 and 39: Azd soyundan al-Wıris b. Ya şkur
- Page 40 and 41: Al- Faztiri 310 (Kuray ş uygunsuz
- Page 42 and 43: Abraha al-A şram, 334 Şan'ii'da 3
- Page 44 and 45: Abâ 'Ali al-'Anazi bize anlatt ı,
- Page 46 and 47: aylı diye and ırd ı. Annesi ona
- Page 48 and 49: şumun devesini b ırak!" "O art ı
- Page 50 and 51: "Zaki Kütüphanesinin" nüshas ın
- Page 52 and 53: 15 İ bn 'Ulayl öl. H. 290 - Bak.
- Page 54 and 55: 33 Vukûf, "durmak, mola vermek" de
- Page 56 and 57: mi XVIII, 220; Lane sub vocibus as-
- Page 58 and 59: Ya ğ ü ş u için kar ş. Yakilt
- Page 60 and 61: Iki haham bunun için Tubbâ'ya ş
- Page 62 and 63: turmu ş olmalarından almahlar.-Ka
- Page 64 and 65: sizin için de ğil!" diye ba ğır
- Page 66 and 67: 148 Lammens S. 81, not 4, rabb bayt
- Page 68 and 69: 179 Kar ş. Smith S. 133.Araplar, N
- Page 70 and 71: Zemzem, Ismail'in kuyusu diye de ad
- Page 72 and 73: 223 P.K. S. 32, not 1 e göre, as-
- Page 74 and 75: ınuel 23,6 da, Abiatar, Ahimelek'i
- Page 78 and 79: Ona ve Allaha hayvanlar ından ve m
- Page 80 and 81: 339 Kar ş. Sure 9,36 ve 37: "Gök
- Page 82 and 83: IÇ.âmfts'a dayanarak, Zaki yazmas
- Page 84 and 85: Kar ş. Nöldeke, Z. D. M. G. 41, S
- Page 86 and 87: 429 P.K. S. 60, not 1 e göre, an-n
- Page 88 and 89: INDEKSAbbasi, 13Abbasiler, 13, 16,
- Page 90 and 91: Batn ı Nahla, 34, 35, 45, 50al-Bay
- Page 92 and 93: İsmailoğullar ı, 27, 28İstanbul
- Page 94 and 95: Sas- Sa'ada Matb, 18Saba, 51as- Sac
- Page 96 and 97: ▪Lit;;CJJ ■•k:LJ%:,,jI• L4(
- Page 98 and 99: 'J ı ğsx,, °J5 f ,:4.: J ı; J
- Page 100 and 101: 5. 9 W 95 o o. o 9cY)::;„*.a, Ij}
- Page 102 and 103: ••• t „e .Lsr4- j 4-4c- j A
- Page 104 and 105: . j »L; 4J-!cc4; ıi c.)1,9- 14 J.
- Page 106 and 107: 9.9 , „,j ı_ ıc **•.3C...p z.
- Page 108 and 109: • 5'-u ' 335 , 5.-ı11 tr vI9Ja11
- Page 110 and 111: ▪r.;cs:JI: J, ,m, L 4.3. -! J I:J
- Page 112 and 113: c„;1.(j 4;U•_ -c.ı ls".3 -jp Z
- Page 114 and 115: )Tj :G CyT L5 J.51' .«- o ,.lr. Lr
- Page 116 and 117: juLl; J.,;! J11 J-İ5kP L51. ! jj..
- Page 118 and 119: 5LJI a.i .-(.5:JIji ?: .1„%"-ı",
- Page 120 and 121: LS5): JA Ltb* -,:.>301•fiJift;■
- Page 122 and 123: eA\
- Page 124 and 125: 4:11 ;IP c J ı.;J JLJ.(.) İğt .
- Page 126 and 127:
R.C.'"1 (ii G 1G 4 cj I .» Al43 1c
- Page 128 and 129:
G sk,..A.C3 1 LL c %LAL- tAkkies.L;
- Page 130 and 131:
-tS 5;: Jt;‘ ) .c».1.: Jt; c t -
- Page 133 and 134:
A t ;.?' 1 .4-^". ‘:-' 1 6-11 :ta