PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

sizin için de ğil!" diye ba ğırıyordu; kar ş . İbn Hi ş âm, S. 582: "Ya şa Hubal!" -Kar ş. notlar ı-mızdan 72,112,311.Bak. Smith, S. 521: "Al-Ozz â with Allât and Man ât, the there "daughters of Allah"in the Coran, is the "lady Ozzai" towhom a man in a South Arabian inscription offers a goldenimage on behalf of his sick daughter Amath-Ozzai (Nielsen, Der Dreieinige Gott, 318).Human sacrifice and licentious practices distinguish her cult. Isaac of Antioch identified herwith Beltis and calls her the "Star"."Wellhausen S. 41 de burada hat ırlanmaya de ğer:"Al-'Uzzâ, Venus y ıldızı, Suriyelilerde de gö ğün kıraliçesidir...Bunun için Araplar ın'Uzzirya tap ışım, Isaak (von Antiochia, Opera, ed. Bickell 1,244), geygamber Yeremya' ınnyahudi kadınların azarlad ığı ibadetle benze ştiriyor (7,18; 44,17). "Yeremya'ya sor da ondanö ğren, kad ınlar Yeru şaıim'i, göğün kıraliçesine kurban sunmalar ı yüzünden y ıktılar. O zamandanberiİbraniler puta taparlar, onlar bu yüzden çok azarland ılar, esir edilmediler, fakatonlar böyle gök tanr ıças ına tapt ıklarından Allah patriklere verdi ği sözleri hükümsüz k ıldıve halkı Babil'e sürdü"... Wellhausen'e göre, Isaak için benze ştirme noktas ı, kadınlarındamlarda kurban sunu şlar ıdır. Fakat Yeremya'n ın andığı, çörek pi şirmek adeti de Araplar ınYıldızlar ın İlühesine tap ışında kar şılığını buluyor, çünkü hiç şüphe yokki, mü şrik arapken'Uzzü ilâhesine tap ınış olanlar, Hristiyan olduktan sonra onu Meryem ilâhe şekline soktularve Meryem'e çörek sunarak 'Uzzü ibadetini Meryem'e ibadet şekline çevirdiler, Davran ışlarlardakibu Meryeme çörek Sunmakla da Uzzaya ibadeti Meryem'e ibadet şekline soktular. dikkatçekici benzeyi ş karşıs ında, eski İbranilerin de Gö ğün Kıraliçesi adıyla Venus yıldızma tapmışolup olmadıkları sorusu akla gelebilir.132 Mekke'den uzak de ğildir; bak. Co ğrafya Lügatlar ı ve Siyer Kitaplar ı .133 Kar ş. Wellhausen S. 37-f.Yâküt 111,664,2 bildiriyor: "Al-'11zzü bir hurma (samura) a ğacıydı, Gatafânl ılarona taparlard ı ve üzerine bir ev yapm ışlardı. 5. sat ırda da: " İ bn Habib dedi ki: Al-'Uzzü,N ahla'de bulunan bir a ğaçtı, yanında da kutlu bir ta ş vard ı." -Herhalde bu ta ş, üzerinde kurbankesmek ve a ğacın kutluluğuna işaret olmak için konulmu ştu. Eski- İsrail de Halıları kutluağaçların içinde veya yan ında aramışlardır. bak Ho şea 3,12 ve 13; ilühm buralarda oturdu ğudüşünülüyor. Ağaçlardaki hışırt ı ilülnn sesidir. Tepelerde ve ye şil gölgeli ağaçların altında daibadet yerleri aran ıyor, bak. İşaya 1,29; Hezekiel 6,13; Ho şea 4 13. Buralarda kurban sunuyorlarve buhur yak ıyorlar. Ayn ı şekilde me şe a ğac ının altında da tap ınıl ıyor, Tekvin 12,6;35, 4; Tesniye 11,30. Bu Şekem'in ba şlıca ibadet yeriydi. Kar ş. Ye şu 24,26: "Ye şu büyük birbir ta ş aldı ve onu Rabbin mabedinin yan ındaki büyük bir me şe ağacının altına dikti." Buolay, Tekvin 35,4 e göre, Yakub'un bütün yabanc ı putları altına gömdüğü ağacın altında olmuştur;Hakimler 9,37 de Sihir Me şesi diye isimlendirilmi ş olan da bu me şedir.James Hamilton, Sinai, the Hedjaz and Soudan, London 1857, S. 151, ona Tâ'if'de"an unhewn stone with a depression or hollow on the north side resembling a waterworn boulde"eski al-'Uzz â olarak gösterildi ğini anlat ıyor. Hamilton ise bu efsanenin gerçekli ğindenşüphe ediyor (kar ş. notlar ımızdan 114—kar ş. van d. L eeuw S. 371).134 Kar ş. P.K. S. 12 not 1; İbn Hi ş âm S. 832; Yükü't IV, 465,8; Wellhausen S.65,6 ve dev. S. 66 üst k ısım ve S. 67 orta kısmı; kar ş. G.H. Hölscher: Die propheten, S. 85.135 Al-'Uzzâ'ya esirlerin kurban olarak sunuldu ğu sabittir (Wellhausen S. 42 ve dev.Nöldeke, Sasaniden S. 171). Isaak von Antiochia (5. yüzy ıl), Opera, ed. Bickel 1, S. 220:O ğlanlar ve kızlar Cahiliye araplar ı tarafından 'Uzz â'ya kurban edilirlerdi". (Kar ş. WellhausenS. 40).Kar ş. 1. Samuel 15,33: "Ve Samuel, Gilgal'de Rabbin önünde agag' ı parçalad ı." Eskiİsrail de di ğer pek çok toplumlar gibi insan kurban etmeyi tan ıdı; insan ı kurban olarak Yah-70