339 Kar ş. Sure 9,36 ve 37: "Gök ve yer yarat ıldığından beri Allah ın yan ında aylar onikidir.Bunlardan dördü haram aylard ır. Onlar ı geciktirmek küfrü artt ırmaktır. İmansızlar böylecedini do ğru yoldan çevirirler. Onlar onu bir y ıl haram sayarlar, bir ba şka yıl helül sayarlar,Böylece Allah ı n haram k ıldığına sayıca uyarlar da haram k ıldığı as ıl şeye uymazlar."Kar ş. E.d. Isl. 924 s.v. Nasi' (A. Moberg).340 Kur'an tefsirleri nasi'ye şu anlamlar ı verir: 1) Hacc' ı Allahın kararla ştırmadığıbir aya itmek 2) Haram bir ayı haram olmayan bir aya nakletmek 3) nasi daha eski bi ifadeyegöre, ay y ıl ını uzatmak için son ay ın ayarlanmas ı demektir; bu, panay ırlarla ilgili olan hacc ı ,uygun bir mevsimde tutabilmek için gerekliydi. Bu ayarlama hakk ında kar ş. Birûni, Chronologie,ed. Sachau S. 11 ve dev ve 62 ve dev.Kar ş. Sure 105: "Rabbinin fil sahiplerine ne yapt ığını görmedin mi? O, onlar ın niyetlerinibo şa ç ıkarmad ı mı ? O, onlar ın üzerine sürü sürü ku şlar gönderdi, ku şlar onlar ın üzerlerinepişkin tuğladan ta şlar yağdırıyorlard ı. Böylece, onlar ı yenik ekin yapraklar ına benzetti."Kar ş. Abraha'n ın Mekkeye kar şı efsanele şmi ş seferi hakk.: E.d. Isl. 1,76 s.v. Abraha(Fr. Buhl).Sure 105, Abraha'n ın (fil y ıl ında) Mekkeye ve Kâbeye kar şı olan seferine i şaret eder;veba onu geri dönmeye mecbur etmi ştir.-Kar ş. Caussin 1,268 ve 277 ve dev.Kar ş. 2. Kırallar 19, 32-36: "Bunun için Asur k ırah hakk ında Rab şöyle diyor: O, buşehre gelmiyecek ve ona hiç ok atm ıyacak, bir kalkanla da ona kar şı çıkmıyacak, ve ona kar şımeteris kurmıyacak. Geldi ği yoldan geri dönecek, bu şehre gelmiyecek, çünkü kendim için vekulum Davud için bu şehri koruyaca ğım. Aynı gece Rabbin mele ği çıktı ve Aşur ordugâhında185000 ki şiyi vurdu. Sabahleyin kalt ıklar ında hepsi ölüydüler, s ırf ceset. A şur lural ı Sanheribgöç edip gitti, yurduna döndü ve Nineve'de kald ı." Tahmin olunaca ğı gibi burada da Abrahagibi Sanherib'in, kutlu şehre girmesine veba yoluyla engel olunmu ştur.Bak. W. Rudolph: Sanherib in Palaestina.341 Burada tasvir yeniden ba şlıyor ve ayn ı şeyler, ba şlar ında küçük ravi zincirleriyledaha küçük bölümlerle anlat ılıyor bunun gibisi bir kere de P.K. S. 25,4 (16,15) de bölümüngiri şi olarak geçmi şti.342 Konuşan, uzun raviler zincirinde Abû 'Ali al-Hasan b. 'Ulayl al- 'Anazi'denönce gelen Abi]. Bakr Ahmad b. Muhammad b. 'Abd Allah al-Cavhari'dir.343 Aralıks ız olmamakla beraber, Medine ile Basra aras ındaki alanda otururlard ı.Kar ş. E.d. Isl. 1,492 s.v. (Reckendorf), yine E.d. Isl. 11,508 s.v. Imra'alkay - s(Cl. Huart); Caussin 11,305 ve dev.Kinda prensi abliüri ş b. 'Amr, o ğlu Ijucr'u Hucr'a kar şı bir ayaklanma esnas ındabu kanlı harekete maruz kalm ış olan B anû Asad'e k ıral tayin etmi şti, Hucr, daha sonra bunlartarafından öldürülmü ş olmal ı. Bu sebepten o ğlu İ mra 'alkays, onlara kar şı a ğır kan davası açt ı, fakat onlar ı egemenli ği altına alamadı. Bak. onun hakk. notlar ımızdan 257.344 Kar ş. P.K. S. 34,7 ve dev. (23,1 ve dev.).345 Beddua şekli.346 Kar ş. E.d. Isl. 11,1200 (A.J. Wensinck).Eski Arap adetlerine göre bir erkek veya kad ın ilk ogullarm ın do ğumundan sonra künyelenirdi(Abisi..., Umm...), fakat bazen de daha kendi do ğumu s ıras ında hayali olarak künyelenirdi.347 Carm, Yemenlidirler. Kar ş. Wüstenfeld S. 183,265.348 Kar ş. P.K. S. 38 ve dev. (25,10 ve dev.).349 Kar ş. P.K. S. 14,5 (10,11): Manüt' ın şerefine de tepe t ıraşı yap ılırdı .350 Wellhau sen S. 63 e göre, kurra herhalde "kurba ğa" anlamına geliyor. E ğer un tammanasiyle kuru de ğilse ve kapal ı elde şekil alıyorsa, benzetme bir dereceye kadar anla şılabilir.86
351 Wellhausen, Yâhût 1, 340, 20 a göre çeviriyor, Yâhût ma'a yerine: 'alâ okuyor:"Unu saça bulay ıp atmazdan önce."352 P.K. S. 48, not 2 ve S. 49, not 2 ye göre, Kitâb al-Butı alâ's ında, S.237 ve Kitâb al-klayavân' ında V, S. 114 buraya i şaret ediyor ve şöyle söylüyor: " İ bn al-Kalbi dedi ki: "Havâzin ve Asad kabileleri, kurra yediklerinden ötürü yeriliyorlar, bu bitliundur, Yemenliler Minâ'da ba şlarını tıra ş ettiklerinde bir avuç unu ba şlarına koyarlar, saçt ıra ş edildiğinde un da birlikte dökülürdü ve bu unu sadaka sayarlard ı. Asad ve R.ayskabileleri halk ı ise unu al ırlar, saç ını ayırarak ve kullan ırlard ı."353 Karş. E.d. IsI. 1,1033 s.v. (J. Schleifer).Ma'ad, İ smâili guruplardand ır, Yemâma'nin Falac bölgesinde otururlard ı . ŞairNâbiga al-Ca'di bu kavimdendir.354 P.K. S. 49 not 1 e göre, al-cafr, "al-bi'r" demektir. Yâhût 1,141 ve Câl ıii, Kitâbal-Buhalâ, S. 247 de: hafr olarak geçer. Bu okuyu ş şekillerine bir diyecek yoktur, çünküal-hafr ve al-cafr her ikisi de "geni ş, büyük kuyu " demektir.355 P.K. S. 49, not 2 ye göre, Kitâb al-Uayavân S. 237 de bu beyti veönceki, Banû Asad'i ve Havâzin'in bir k ısmını yeren beyitleri zikrediyor, diyor ki: "Her i-kisi de bityiyenlerin o ğullarıdır ve al-kurra, saçla kar ışık un demektir. Onlardan hiçbiri başını,tepesinde bir avuç un olmaks ızın tra ş etmezdi, bu un fakirlere sadaka, kendilerine de temizlikvasifesi görürdü. Bu unu kim yemek üzere al ırsa yerilirdi.356 Belli ki bu, ZakVnin de P.K. S. 49, not 6 da tahmin etti ği gibi, ünlü şiir ravisi a ş- Ş arkib. al-Iutami'dir. Bak. İ bn Iutayba, Handb. der Geschichte, S. 268.357 İ bn Hi ş âm' ın Sira's ından tan ınır (1, 331, 432, 474 v.s.).Bak. Wüstenfeld S. 432. Ba şlang ıçta peygamberin hasm ıydı, fakat sonra müslümanoldu.358 Çok kullan ılan beddua şekli.359 Kar ş. Yahfit 11,790.360 Kelime kelime: "Burunlar ı toza yap ışırken".361 Mum yerine herhalde fihim okunacak.362 Bu beyitler, çok kapal ı ve belli bir tercümeye elveri şli değil. Metinleri k ısmen bozulmuşolmalı363 Buradan itibaren, putçulu ğun Âdem'in oğullarıyle başladığı ikinci bir rivayetle karşılaşıyoruz.364 P.K. S. 50, not 1 e göre, Zaki yazmas ının kenar ında şunlar yaz ılıd ır: Abû `Ubaydal-Bakri, Mu'cam mâ'sta'cam'inda (ünlü co ğrafya lügat ında, ed. Wüstenfeld): "Ar-Râhûn, Hindistan'da bir da ğd ır (Serandib, Seylân adas ında), Âdem aleyhisselâm ın cennettenkovuldu ğunda indi ği dağ da bu da ğdır." Râhûn ta şı "tabiri de bununla ilgilidir". diyeyazıyor. Al-Hamdâni: "O. daha çok Râhûm, n ı ile, da ğıdır, çünkü devaml ı yağmurlar (rihâm)orada hemen hiç eksik olmaz." İranl ılar ona, Navz veya Bavz derler. Mu' cam mâ'sta' cam'de, Wüstenfeld'in ta ş basmas ında (1877, S. 426): ar-Rahû ırı diye geçiyor, elifsiz.-Yâhût 111,83, onu S arandib adas ı ile ilgili notlarında ar-Rahûn diye isimlendirir, Lisânal-`Arab ve Tâc al-' Arûs'da ar-Râhfı n diye geçer.- İ bn Battû. ta (IV, S. 181) bu da ğınüzerinde bulunan Âdem'in ayak izini anlat ır: ayn ı şekilde İ bn Fadl Allah, Masâlik al-Ab ş âr fi Mamâlik al-Am ş âr (1, S. 52) de onu anar.-Bak. E.d. Isl. 1, S. 134 ve dev. s.v.Adam (M. S eligsohn). (Efsaneye göre, Adem'in ayak izi, 70 kol uzunlu ğundadır ve kayalaragömülüdür).-Kar ş. Tekvin 4,16.365 Zaki, P.K. S. 50, not 3 de Yâhût'un Navz ve Wadd, okuyu ş şeklini Zakiyazmas ınınkine tercih ediyor [amra'a (IV) Navz va-acdaba (IV)Barhût], çünkü buradamaksat üstünlük (af'al at- tafiiI) ve ata sözünün kal ıpla şmas ıdır. Ve ismi Yâhût ve87
- Page 1:
ANKARA ÜNIVERSITESI İ L İ HIYAT
- Page 4 and 5:
IÇINDEKILERSayfaÖnsöz 5Kaynaklar
- Page 6 and 7:
KAYNAKLARIN LISTESI1. 'Abid b. al-A
- Page 8 and 9:
35 . Grether, Osk.: Name und Wort G
- Page 10 and 11:
KISALTMALARP. K. : Putlar Kitab ı
- Page 12 and 13:
İbn al-Kalbe sonra, şöhretini ge
- Page 14 and 15:
Levi della Vida, Leiden 1928 ba şl
- Page 16 and 17:
Fakat, İbn İsbals'tan yakla şık
- Page 18 and 19:
kendisine okuyor, ben de Muhammed b
- Page 20 and 21:
TERCÜMEİbn al-KalbiPUTLAR K İTAB
- Page 22 and 23:
Ba ğışlayan, Esirgeyen Allah ın
- Page 24 and 25:
Sonra a ğır bir hastal ığa tutu
- Page 26 and 27:
Hiçbir kabile Manat'a Avs ve Hazra
- Page 28 and 29:
. 'Ukaba'nın. oğluna, "Taym al-La
- Page 30 and 31: 'Uzzıl'ınn bekçileri, Bant't S
- Page 32 and 33: Abâ'l-Munzir dedi ki: Kuray şlile
- Page 34 and 35: Ve onun istemedi ği şekilde 'Abd
- Page 36 and 37: Ta şlar ının ve putlar ının ya
- Page 38 and 39: Azd soyundan al-Wıris b. Ya şkur
- Page 40 and 41: Al- Faztiri 310 (Kuray ş uygunsuz
- Page 42 and 43: Abraha al-A şram, 334 Şan'ii'da 3
- Page 44 and 45: Abâ 'Ali al-'Anazi bize anlatt ı,
- Page 46 and 47: aylı diye and ırd ı. Annesi ona
- Page 48 and 49: şumun devesini b ırak!" "O art ı
- Page 50 and 51: "Zaki Kütüphanesinin" nüshas ın
- Page 52 and 53: 15 İ bn 'Ulayl öl. H. 290 - Bak.
- Page 54 and 55: 33 Vukûf, "durmak, mola vermek" de
- Page 56 and 57: mi XVIII, 220; Lane sub vocibus as-
- Page 58 and 59: Ya ğ ü ş u için kar ş. Yakilt
- Page 60 and 61: Iki haham bunun için Tubbâ'ya ş
- Page 62 and 63: turmu ş olmalarından almahlar.-Ka
- Page 64 and 65: sizin için de ğil!" diye ba ğır
- Page 66 and 67: 148 Lammens S. 81, not 4, rabb bayt
- Page 68 and 69: 179 Kar ş. Smith S. 133.Araplar, N
- Page 70 and 71: Zemzem, Ismail'in kuyusu diye de ad
- Page 72 and 73: 223 P.K. S. 32, not 1 e göre, as-
- Page 74 and 75: ınuel 23,6 da, Abiatar, Ahimelek'i
- Page 76 and 77: Al- ak ş ar' ın küçültme ismi
- Page 78 and 79: Ona ve Allaha hayvanlar ından ve m
- Page 82 and 83: IÇ.âmfts'a dayanarak, Zaki yazmas
- Page 84 and 85: Kar ş. Nöldeke, Z. D. M. G. 41, S
- Page 86 and 87: 429 P.K. S. 60, not 1 e göre, an-n
- Page 88 and 89: INDEKSAbbasi, 13Abbasiler, 13, 16,
- Page 90 and 91: Batn ı Nahla, 34, 35, 45, 50al-Bay
- Page 92 and 93: İsmailoğullar ı, 27, 28İstanbul
- Page 94 and 95: Sas- Sa'ada Matb, 18Saba, 51as- Sac
- Page 96 and 97: ▪Lit;;CJJ ■•k:LJ%:,,jI• L4(
- Page 98 and 99: 'J ı ğsx,, °J5 f ,:4.: J ı; J
- Page 100 and 101: 5. 9 W 95 o o. o 9cY)::;„*.a, Ij}
- Page 102 and 103: ••• t „e .Lsr4- j 4-4c- j A
- Page 104 and 105: . j »L; 4J-!cc4; ıi c.)1,9- 14 J.
- Page 106 and 107: 9.9 , „,j ı_ ıc **•.3C...p z.
- Page 108 and 109: • 5'-u ' 335 , 5.-ı11 tr vI9Ja11
- Page 110 and 111: ▪r.;cs:JI: J, ,m, L 4.3. -! J I:J
- Page 112 and 113: c„;1.(j 4;U•_ -c.ı ls".3 -jp Z
- Page 114 and 115: )Tj :G CyT L5 J.51' .«- o ,.lr. Lr
- Page 116 and 117: juLl; J.,;! J11 J-İ5kP L51. ! jj..
- Page 118 and 119: 5LJI a.i .-(.5:JIji ?: .1„%"-ı",
- Page 120 and 121: LS5): JA Ltb* -,:.>301•fiJift;■
- Page 122 and 123: eA\
- Page 124 and 125: 4:11 ;IP c J ı.;J JLJ.(.) İğt .
- Page 126 and 127: R.C.'"1 (ii G 1G 4 cj I .» Al43 1c
- Page 128 and 129: G sk,..A.C3 1 LL c %LAL- tAkkies.L;
- Page 130 and 131:
-tS 5;: Jt;‘ ) .c».1.: Jt; c t -
- Page 133 and 134:
A t ;.?' 1 .4-^". ‘:-' 1 6-11 :ta