223 P.K. S. 32, not 1 e göre, as- Ş uhayli, RavZ al-Unuf (1,6 M ı s ır baskıs ı 1914) da,'Abd Mallar ın peygamberin Kamar al-Batba "Mekkenin ta şl ı vadisinin ay ı" isimli birselefi oldu ğunu, annesi tarafından Ma/lira kul edildi ğini ve ona nisbetle 'Abd Manat diyeisimlendirilmi ş oldu ğunu yaz ıyor. Sonra babas ı Klış ayy, ismin 'Abd Manat b. Kinanaile karıştığını farketti (bak. Wüstenfeld, Geneal. Tabellen, Nr. 9) ve onu 'Abd Manâf olarakde ğiştirdi.224 Kar ş. P.K. S. 29,11 (19,16) ve bak. 32,10 (20,13) ve notlar ımızdan 201.225 Onlardan şifa ve sa ğlık dilemek için.226 P.K. S. 32, not 2 ye göre al-Câbii onu anm ış ve şiirlerinden pek ço ğunu al-Hayayankitab ına ve al-Bayan va-t-Tabyin kitab ının birinci k ısmına S. 22,24,215 almıştır.-O, bunun dışında da tan ınmışt ır ; mesela J. Guidis "Tables alphabetiques du Kit âb al-A ğ ani."227 Belirsiz isimler.228 Kar ş. Wellhausen S. 57: "Akbabalar çok tedbirlidir; le ş için can atarlar, fakat yanaşmaya cesaret edemezler, henüz canl ı olabilir diye korkarlar."229 İlk iki beyti Zaki Pa ş a Yakfit IV, 651,7 dan eklemi ştir.230 Tevrattan ö ğrendiğimize göre, İsrail o ğullar ında da baz ı evlerde bir Terafim, birev putu bulunuyordu. Kar ş. Tekvin 31,34; 1. Samuel 19,13.231 Böylelikle kutlula şacaklarnın umarlard ı. Burada putlarda bulunan güce eri şebilmekiçin yap ılan bir hareket buluyoruz, mesela, kutlu bir ki şinin elbiselerine, eline, sakal ına dokunmakgibiPutlar ın ve kutlu ta şların öpülmesi veya onlara dokunulmas ı, Yehova'ya ve Baal'eibadette de bulunur; bak. Ho şea 13,2; Eyub 31,27 ve 1. K ırallar 19,18. Arapça masaba, ibranicema ş ah' ın aynıdır.232 Peygamber.233 Sure 38,4.234 Yani Mekke'nin Kabesi.235 nu şub ço ğ. ansab, ibrauice matsevah gibi n ş b "dikmek" kökünden geliyor.236 Karş. P.K. S. 53,11 ve 12 (33,20 21 ve 6). İ bn al-Kalbi, şanam ve va ş an' ınaçıklamas ında çok defa tenakuza dü şer.237 Etrafında dönme adetinden ötürü kutlu ta şın kendisi davar "etraf ında dönülenşey" ad ını almıştır. kar ş. W.R. Smith, Religion 1889, S. 221, burada davar, bayram, eylencediye aç ıklanıyor. Kar ş. notlar ımızdan 306 ve 371.238 a ş afi, tencerenin oturtuldu ğu üç ta şt ır.239 P.K. S. 34, not 1 e göre, al-' atir a, Recep kurban ına aittir; ço ğ. 'atâ'ir. Ceylandanda Receb kurban ı olmuştur, yani ucuz olan ceylânlar, gerçek, k ıymetli koyun adağı yerinekurban edilir, böylece Wall aldat ılır. Bununla ilgili olarak al-Haris b. Hilliza al-Yaskuri[Mu'allaka v. 69 (51)] der ki: "Kötü ve haks ız davran ışla, a ğıldaki koyunun yerine ceylankurban eder gibi, Al-Cabii'in Kitâb al-blayavan' ından, 1. k ı s ım, S. 9.240 Diwan, ed. Ahlwardt X, 24.241 Ünlü, büyük eski şair.Kar ş. E.d. Isl. IV, 13,38 (F. Krenkow).Imra-alkays ve IN abi ğ a ile birlikte eski ça ğın, üç ünlü şairi sayılan Cahiliye şairi. Enünlü şiiri olan iki Arap kabile reisine övgü şark ı s ı, M ıl'allaka'da yer al ır.242 Yani, Şahin.243 Yani, paralanm ış bağırtlak ku şundan: al-katah.244 Kar ş. A'lam a ş- Ş antamarrnin Zuhayr' ın Divan ına Tefsiri (M ıs ır bask ıs ı, S.46) ve kar ş. P.K. S. 34, not 2.78
245 Yani kanla lekelenmi ş .246 Arap. nasaka: as ıl anlamı "sulamak", sonra "kurban kan ını dökmek". İbranicedenasah "dökmek" demektir. İbranicede şarap kurban ı, arapçada hayvan kurban ı için kullanılır,çünkü kan ta şın üzerine içirilerek dökülüyor. Kar ş. N öldek e, Z. D. M. G. 1887, S. 719 (A.Fischer, Nöldeke'nin aç ıklarnalar ından şüphe ediyor) ve Wellhausen S. 118 ve S. 142.247 Kar ş. Wüstenfeld S. 438.248 Kar ş. E.d. Isl. 1,1091 (D.B. Macdonald).Onlar, Cahiliye Ça ğında çölün insanlara dü şman perileri ve cinleriydiler. Müslüman gögüşünegöre onlar, yel veya alevden vücutlard ır, ak ıll ıdırlar, elle tutulamazlar, görünü ş şekillerinideğiştirebilir durumdad ırlar. Kur'an ı Kerimde 55. Surenin 4. ayetin göre, Allah, cinni,dumans ız alevden yaratm ıştır. ifrit, si'lâh, cinnlerin s ınıflar ıdır. Kar ş. D.B. Macdonald,Religious Attitude and life in Islam, Kap. V ve X, kar ş. Indeks.249 Sure 7,193.250 Bak. Wellhausen S. 45 ve dev.; E.d. Isl. IV, 623 ve dev. s.v. Tabâla (J. Tkatsch)ve kar ş. P.K. S. 47,7 (30,9).Wellhausen S. 47, Zill-Hala ş a'nın ilâhın as ıl adı olmayıp ünvan olduğunu söylüyor.11 ala ş, hala ş a bir çe şit güzel kokulu sarma şık bitkisidir. Şu halde, Z ıal-Ijalasa'danbu bitki ile sar ılmış bir ta ş tasavvur olunabilir. Buna benzer ba şka put isimleri de vard ır:Zfi'l-Kaffayn, Zat Anya -C-Kar ş . İbn Hi ş am 55.251 Karş. E.d. Isl. IV, 623 (J. Tkatsch).Kuzey Yemenin do ğusunda yer al ır. Hac yeri oldu ğu kadar pazar yeriydi de. Araplararas ında verirnlili ğiyle me şhurdu; Tabâla havzas ım Tabâla ahzar "ye şil" diye isimlendirirlerdi.Kar ş. Yâkût 1,164; abidrisi, ed. Jaubert, Paris 1836, 1,148, oray ı, devaml ı akan suları,ekin tarlalar ı ve hurmal ıklar ı olan bir yer olarak anlat ır.252 Kar ş. E.d. Isl. 11, s.v. Ha ş'am (G. Levi della Vida).Bu kabile M. 6. yüzy ıldan beri Ta'if ile Nacrân aras ında, Yemenden Mekkeye gidenkervan yolu boyunda otururlard ı. I:la ş 'am etnik bir birlik göstermeyen çe şitli boylardan meydanagelmi şti. isminin etimolojisi de bunu gösterir: t aha ş ' a m a "kendi üzerine kan f ışkırtmak"(bir birle şme kurulurken) demektir.-Kar ş. J. Pedersen, Der Eid bei den Semiten, S. 21-22,25-26.253 Kar ş. E.d. Isl. 1,580 (J• Hell).Güney Arabistan'dan kuzeye do ğru göçederek, Tü'ifdeki S ar at s ıradağlarının ortakısmını ele geçiren bir Arap göçebe kabilesidir. Daha İslâmdan önceki ça ğlarda kabileninyük kısm ı diğer kabilelerle kar ışmışlardır.254 Kar ş. E.d. Isl. 1,550 (Reckendorf).Azd Sarât, Sarât da ğlarında otururlard ı ve dokumac ılıklarıyle me şhurdular, bu sebeptende alay konusu olurlard ı .255 Kar ş. E.d. Isl. 11,311 (J. Schleifer).Büyük kuzey Arabistan kavmidir, Naci d'in Yemene bakan k ısmında (Mekkenin yak ı -nında), Hicaz ın do ğusunda otururlard ı .256 Kar ş. P.K. S. 28,5 (18,13).-Sure 5,4 şöyledir: "Fal oklar ına dan ışmak haramd ır"Fal oklar ı uçsuz ve tüysüz oklard ı .İ stiksam şunu ifade eder: Birisi mabedde putlar ınönünde oklar ı sallar çeker, o ne emrediyorsa yapar, neyi yasak ediyorsa yapmaz (Kar ş. WellhausenS. 132, not 3.)Arapça istiksüm' ın kar şılığı (anlamı herhalde puttan karar rica etmektir), ibranicedekesem'dir ve kesem fiili asl ında "oklarla karar aramak" demektir, sonra "fal bakmak" olmu ş-tur. Karş. Hezekiel 21,26 ve say ılar 22,24 Terafim ev ilah ıdır, fal hizmeti görür, t ıpkı Efodgibi (bu da bir put olmal ı), Efod, 1. Samuel 21,10 da, Noba tap ına ğının önünde bulunur. 1. Sa-79
- Page 1:
ANKARA ÜNIVERSITESI İ L İ HIYAT
- Page 4 and 5:
IÇINDEKILERSayfaÖnsöz 5Kaynaklar
- Page 6 and 7:
KAYNAKLARIN LISTESI1. 'Abid b. al-A
- Page 8 and 9:
35 . Grether, Osk.: Name und Wort G
- Page 10 and 11:
KISALTMALARP. K. : Putlar Kitab ı
- Page 12 and 13:
İbn al-Kalbe sonra, şöhretini ge
- Page 14 and 15:
Levi della Vida, Leiden 1928 ba şl
- Page 16 and 17:
Fakat, İbn İsbals'tan yakla şık
- Page 18 and 19:
kendisine okuyor, ben de Muhammed b
- Page 20 and 21:
TERCÜMEİbn al-KalbiPUTLAR K İTAB
- Page 22 and 23: Ba ğışlayan, Esirgeyen Allah ın
- Page 24 and 25: Sonra a ğır bir hastal ığa tutu
- Page 26 and 27: Hiçbir kabile Manat'a Avs ve Hazra
- Page 28 and 29: . 'Ukaba'nın. oğluna, "Taym al-La
- Page 30 and 31: 'Uzzıl'ınn bekçileri, Bant't S
- Page 32 and 33: Abâ'l-Munzir dedi ki: Kuray şlile
- Page 34 and 35: Ve onun istemedi ği şekilde 'Abd
- Page 36 and 37: Ta şlar ının ve putlar ının ya
- Page 38 and 39: Azd soyundan al-Wıris b. Ya şkur
- Page 40 and 41: Al- Faztiri 310 (Kuray ş uygunsuz
- Page 42 and 43: Abraha al-A şram, 334 Şan'ii'da 3
- Page 44 and 45: Abâ 'Ali al-'Anazi bize anlatt ı,
- Page 46 and 47: aylı diye and ırd ı. Annesi ona
- Page 48 and 49: şumun devesini b ırak!" "O art ı
- Page 50 and 51: "Zaki Kütüphanesinin" nüshas ın
- Page 52 and 53: 15 İ bn 'Ulayl öl. H. 290 - Bak.
- Page 54 and 55: 33 Vukûf, "durmak, mola vermek" de
- Page 56 and 57: mi XVIII, 220; Lane sub vocibus as-
- Page 58 and 59: Ya ğ ü ş u için kar ş. Yakilt
- Page 60 and 61: Iki haham bunun için Tubbâ'ya ş
- Page 62 and 63: turmu ş olmalarından almahlar.-Ka
- Page 64 and 65: sizin için de ğil!" diye ba ğır
- Page 66 and 67: 148 Lammens S. 81, not 4, rabb bayt
- Page 68 and 69: 179 Kar ş. Smith S. 133.Araplar, N
- Page 70 and 71: Zemzem, Ismail'in kuyusu diye de ad
- Page 74 and 75: ınuel 23,6 da, Abiatar, Ahimelek'i
- Page 76 and 77: Al- ak ş ar' ın küçültme ismi
- Page 78 and 79: Ona ve Allaha hayvanlar ından ve m
- Page 80 and 81: 339 Kar ş. Sure 9,36 ve 37: "Gök
- Page 82 and 83: IÇ.âmfts'a dayanarak, Zaki yazmas
- Page 84 and 85: Kar ş. Nöldeke, Z. D. M. G. 41, S
- Page 86 and 87: 429 P.K. S. 60, not 1 e göre, an-n
- Page 88 and 89: INDEKSAbbasi, 13Abbasiler, 13, 16,
- Page 90 and 91: Batn ı Nahla, 34, 35, 45, 50al-Bay
- Page 92 and 93: İsmailoğullar ı, 27, 28İstanbul
- Page 94 and 95: Sas- Sa'ada Matb, 18Saba, 51as- Sac
- Page 96 and 97: ▪Lit;;CJJ ■•k:LJ%:,,jI• L4(
- Page 98 and 99: 'J ı ğsx,, °J5 f ,:4.: J ı; J
- Page 100 and 101: 5. 9 W 95 o o. o 9cY)::;„*.a, Ij}
- Page 102 and 103: ••• t „e .Lsr4- j 4-4c- j A
- Page 104 and 105: . j »L; 4J-!cc4; ıi c.)1,9- 14 J.
- Page 106 and 107: 9.9 , „,j ı_ ıc **•.3C...p z.
- Page 108 and 109: • 5'-u ' 335 , 5.-ı11 tr vI9Ja11
- Page 110 and 111: ▪r.;cs:JI: J, ,m, L 4.3. -! J I:J
- Page 112 and 113: c„;1.(j 4;U•_ -c.ı ls".3 -jp Z
- Page 114 and 115: )Tj :G CyT L5 J.51' .«- o ,.lr. Lr
- Page 116 and 117: juLl; J.,;! J11 J-İ5kP L51. ! jj..
- Page 118 and 119: 5LJI a.i .-(.5:JIji ?: .1„%"-ı",
- Page 120 and 121: LS5): JA Ltb* -,:.>301•fiJift;■
- Page 122 and 123:
eA\
- Page 124 and 125:
4:11 ;IP c J ı.;J JLJ.(.) İğt .
- Page 126 and 127:
R.C.'"1 (ii G 1G 4 cj I .» Al43 1c
- Page 128 and 129:
G sk,..A.C3 1 LL c %LAL- tAkkies.L;
- Page 130 and 131:
-tS 5;: Jt;‘ ) .c».1.: Jt; c t -
- Page 133 and 134:
A t ;.?' 1 .4-^". ‘:-' 1 6-11 :ta