AramızdanAyrılanlar

Sayfa 115
bilimlerde hemen hemen hiçbir gelişme bilmiyoruz. Demek ki, Batı uykudan uyanıp doğayı
anlamağa çalışırken biz yüzlerce yıl uyumuşuz. Bu durum yüzyıllar boyu kültürümüze sinerken,
birdenbire ulus devlet kurup bir takım olumlu adımlar atılarak, yüzlerce yıllık uyuşukluğun
hemen bertaraf edilmesi söz konusu olamazdı. Sonuç olarak bizler, Sanayi Devrimi’nin
bilimsel, teknolojik, siyasal, iktisadî ve toplumsal boyutlarını anlayıp değerlendiremedik. Batı’
nın yaşadığı gelişim çizgisini yaşamayan ülkemizde, siyasal iktidarların tutarlı ve büyük
hedeflere yönelen bilim ve teknoloji politikaları olmasını beklemek eşyanın doğasına uygun
olmazdı.
Bu kısa değerlendirmeyi yaptıktan sonra, Prof. Dr. Akdeniz in Uluslararası Kuramsal Fizik
Merkezi ve Türk Fiziği başlıklı makalesi hakkında daha sağlıklı görüşler ileri sürebiliriz diye
düşünüyorum . Makalede anlatılan İtalyan Fizik Okulu’ nun kuruluşundaki uzak görüşlülük,
Rönesansı yaşayan ve bilim geleneği yerleşmiş bir ülkenin ve onun siyasal kadrosunun
sonucudur. Makaledeki “Türk Fiziği” tanımlamasına ise katılmıyorum. Gelişmiş ülkelerde çeşitli
bilim dallarında bilim okulları ( burada okul sözcüğü belli bir yol, yöntem icat eden, izleyen ve
kendi anlayışına uygun bilim adamlarını yetiştirip kökleşen ekol anlamındadır) varken, bizde
ne yazık ki böyle bir oluşum meydana gelmemiştir. Eğer TÜBİTAK hedefleri doğrultusunda
çalışabilseydi, ODTÜ’ de Feza Gürsey’ in, Ankara Üniversitesi’ nde Âsım Barut’ un oluşturduğu
canlılık devam ettirilebilse ve bu iki ünlü fizikçi Türkiye’ de rahat çalışabilmek olanağı
bulabilselerdi, Trieste’ deki merkez Türkiye de kurulabilseydi, Türkiye de de bir fizik okulu
oluşabilirdi. O zaman “Türk Fiziği” tanımlamasını yapabilirdik. Benzer şekilde, Cahit Arf ve
Gündüz İkeda’ nın ODTÜ’ de sağladığı canlılık devam ettirilebilseydi Türkiye de de bir
matematik okulu oluşabilirdi. Bu iki dalda böyle bir oluşum meydana getirilebilse, bunun
zaman içinde teknolojiye yansımalarını görebilirdik. Ayrıca Türk fizik ve matematik okulları
oluşabilse, bu yine zaman içinde diğer bilim dalları için örnek oluşturacak ve Türkiye belki de
bilimin belli alanlarında dünyada önder ülkelerden biri olacaktı. Biz bırakın bilim okulları
kurmayı, yazımızda isimleri geçen ünlü bilim insanlarının, ülkemizde rahat ve huzurlu bir
şekilde bilim üretememeleri için elimizden geleni yaptık.
Burada bir noktayı daha belirtmeden geçemeyeceğim. Bir ülkenin bilim, teknoloji ve
eğitim politikası bütünlük arz etmelidir. Eğer ekoller oluşturmak istiyorsanız bunun temel
koşullarından biri de, ülkenin resmi diliyle bilim eğitimi yapmaktır; yabancı dille eğitim yapmak
değil. Her toplumun kültürü, doğaya bakışı, yaşamı değerlendirişi, bilime, sanata yaklaşımı
düşünce biçimiyle şekillenir. Düşünceyi oluşturan ise dildir. Hem yabancı dille eğitim yapıp
Aramızdan Ayrılanlar
Türk Fizik Derneği