AramızdanAyrılanlar

Sayfa 81
Genç Barut, 1954’de Read Koleji’nde
yapılan bisiklet yarışında. Bisiklete
binmeyi bu yarışta deniyor gibi. Sonuç
hezimet, ama azmine diyecek yok.
fiziğe eninde sonunda geçeceğime göre, beş sene
denel fizikte zaman kaybettim denilebilir. Fakat belki
de bu çalışmalar bana ileride faydalı olacak bir fiziksel
his, bir önsezi verdi ki bundan sonra daima formal
aksiyomatik fizikten biraz kaçındım. Bugün bile, fizikte
formal sistemlere yüzde yüz güvenmenin, onlara
daima bağlı kalmanın doğru olduğuna inanmıyorum.”
Doktorasını 1952’ de ETH de “elektron yayımı”
ile ilgili bir konuda tamamladıktan sonra, 1953
güzünde kazandığı bir Rockefeller bursu ile Chicago
Üniversitesi Matematik Fakültesi’ ne gider. Barut’ un
Amerika’daki o ilk günlerini, fizikte saha
değiştirmesini ve fizikte ne yapmak istediğini de özyaşam öyküsünden öğreniyoruz: “Bir sene
saf matematik ve fizik öğrendim. Deneysel fizikten matematiğe ve sonunda ikisinin ortası
kuramsal fiziğe geçiş!
Enrico Fermi, Chicago da, 1953-1954 yılında kuvantum mekaniği dersini veriyordu. Ne
yazık ki, bu onun son dersi oldu. Diyebilirim ki, bu kuramı o zaman ilk olarak biraz anlamaya
başladım. Fikrimce, tam olarak kuvantum kuramını bugün bile kimse anlamıyor. Anladıklarını
zannedenler Bergen Davis’ in sözüyle ‘hep bir araya gelip aynı şeyi yineliyorlar.’ Son yıllardaki
çalışmalarımın bazıları beni tekrar kuvantum kuramının tam başına götürüyor.
Zannımca,Planck sabiti (h) yı (yahut
α=1/137) hesap etmeden kuvantum kuramını tam
anlayamayacağız. Son yirmi yıl içinde yaptıklarımı uzun uzun anlatmayayım. Yalnız kendi bilim
hayatım için en önemli gördüğüm yolu söyleyeyim. Doğanın, maddenin basit fakat bütün
olayları içine alan bir modelini bulmak. Bu da dışarı bir doğanın varlığını kabul etmek ve onun
gayet az, derin, kaçınılmaz kanunlarla geliştiğine inanmak demektir. Birçok modern fizikçiler
bu filozofiyi ortadan kaldırmak istiyorlar, yalnız doğada gördüğümüz kuralları, oranları tasvir
edelim, yeter diyorlar. Bence bu yeterli değil ve zannımca, parçacık fiziğinin son senelerdeki
kendine has dili ile serbest genişlemesi, geleneksel fizikten ayrılması ve tavus kuşu gibi
renklenmesi bu filozofiden gelmekte. Ne ise, son beş altı yıldır, maddenin basit kaynaklara
dayanan bir elektromanyetik modeli ile uğraştım. Model yapmak hipotez yapmak demektir ve
hipotez yapmak olumlu bir etkinliktir, çünkü gerçeği bulmağa yardım eder. Manyetik
kuvvetlerin küçük mesafedeki büyük rolleri, fizik tarihinin garip bir olayı olarak, üzerinden
Aramızdan Ayrılanlar
Türk Fizik Derneği