AramızdanAyrılanlar

Sayfa 307
renk kuramına en büyük destek Feza Bey’in SU(6) kuramından gelmektedir. SU(6)’nın 56’lı
temsili bakışık bir temsil. Oysa fermiyonların, Pauli Dışlama İlkesi gereği, tüm kuvantum
durumları göz önünde bulundurulduğunda karşıt-bakışık (anti-simetrik) bir temsilde
bulunmaları gerekir. İşte bu yeni bakışım SU(3) bu özelliğin yerine getirilmesini sağlıyor.
Denilebilir ki SU(6), SU(3) renk bakışımını öngörüyor. Daha önce de bahsettiğim Weinberg-
Salam kuramıyla birleştirilince, temel parçacıkların, yani kuvark ve leptonların standart
kuramı SU(3)XSU(2)XU(1) ortaya çıktı. 1972
yılında, Stanford Lineer Hızlandırıcısı’nda
yapılan deneyler hadronların temel taşlarının
kuvarklar olduğunu doğruladı. Ama kuvarklar
hadronların içinden çıkarılıp gözlenebilir bir
hale getirilemiyor, yani hadronlar içinde
müebbet hapse mahkûm durumdalar. Alın
size yeni bir fizik problemi. Feza Bey tam bu
noktada devreye girip kuvarkların bu istisna
davranışının istisna bir matematikle
açıklanabileceğini düşünüyor: “Oktonyonlar”.
Oktonyonlar değişimli (komutatif) ve
birleşimli (asosyatif) olmayan bir sayı sistemi.
Gerçel (reel) sayılar, karmaşık sayılar ve
kuvaterniyonlardan sonra gelen bölüm
partisyon) cebirlerinin son üyesi. Murat Günaydın’ın tez konusu olacak bu çalışmada,
oktonyon cebirini muhafaza eden dönüşümlerin istisnaî Lie gruplarından olduğu
ayrıntılarıyla veriliyor. Kuvark hapsinin oktonyonların birleşimli olmayan özelliğinden ileri
geleceği hipotezi öne sürülüyor.
Aramızdan Ayrılanlar
Türk Fizik Derneği