AramızdanAyrılanlar

Sayfa 94
zaman, neden güney ülkelerinin bilim insanlarının Batılı meslektaşlarından farklı davranmaları
gerektiği ve temel bilimlerin bu ülkeler için oynadığı yaşamsal rol daha iyi anlaşılır.
ICTP olanakları ile birçok Türk fizikçi kısa süreli programlara katılarak fizikteki son
gelişmeleri takip edebilmişler, uzun süreli çalışarak ya da araştırma gruplarında yer alarak bilim
dünyasında seslerini duyurmuşlardır. Bugün, ülkemizdeki üniversitelerin fizik bölümlerinde ve
araştırma merkezlerinde çalışan yüzden fazla fizikçimiz, akademik dereceleri için gerekli
çalışmaları ICTP de ya da ICTP’ nin olanakları ile yapmışlardır. Kuşkusuz bunda en önemli
etken, ICTP’ nin kuruluş amacına ve gerçeklerine uygun stratejiler geliştiren Âsım Barut ve
onun çizdiği yolu izleyen birkaç öğrencisinin kişisel gayretidir.
Âsım Barut’ un Türkiye’ de fizik araştırmalarının zenginleşmesine ve yaygınlaşmasına
katkısı yalnızca ICTP ile sınırlı değildir. Sürekli yurt dışında yaşamasına rağmen Türkiye ile
bağlarını hep üst düzeyde tutmuş ve sık aralıklarla ülkemizi ziyaret etmiştir. Ayrıca, 1962
yılından itibaren genç Türk fizikçileri ve doktora öğrencileri Colorado Üniversitesi’ ne Barut’ un
yanına gitmişlerdir.
Âsım Barut’ un Türk üniversiteleri ile kurduğu işbirliğini Prof. Dr. Zekeriya Aydın’ ın Asım
Barut’ un Türkiye’ de Fiziğe Katkıları başlıklı makalesinden özetleyelim: “Profesör Barut’ un
Türkiye’ de işbirliğine girdiği ilk bölüm Ankara Üniversitesi Fizik Bölümü’ dür. 1962’ de doktora
sonrası araştırmacı sıfatıyla Colorado’ da Âsım Bey’ in yanında çalışan ilk Türk fizikçisi olarak
Burhan Cahit Ünal’ ı görüyoruz. Oradan Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi’ ne dönen Ünal,
1966’ da iki doktora öğrencisine Barut’ un önerdiği birer tez konusu veriyor. Bu öğrenciler,
doktoralarının son kısımlarını altışar ay gibi kısa sürelerle Barut ile, Trieste’ deki Uluslararası
Kuramsal Fizik Merkezi’ nde buluşarak tamamlıyorlar. O sıralarda, Ankara Üniversitesi Fen
Fakültesi’ nden mezun olan dört NATO bursiyeri öğrencisinden biri Colorado ya gidiyor ve
doktora çalışmasını Barut’ un yönetiminde bitiriyor. 1969 yılında, bir yarıyıl süreyle Ankara
Üniversitesi Fen Fakültesi’ ne misafir profesör olarak gelen Âsım Barut, hem dördüncü sınıf
öğrencilerine kuvantum mekaniği dersi veriyor, hem de o yıllarda artık 5-6 kişi olan Kuramsal
Fizik Ekibi’ni iyice araştırma havasına sokuyor.
Âsım Bey 1970’ li yıllarda Boğaziçi Üniversitesi, Karadeniz Teknik Üniversitesi ve Dicle
Üniversitesi ile de benzer bilimsel ilişkiler içine girmiş; 1978’ de bir yarıyıl için Boğaziçi
Üniversitesi Fizik Bölümü’ ne misafir profesör olarak gelmişti.”
Aramızdan Ayrılanlar
Türk Fizik Derneği