Kujdesi spitalor për fëmijë - ICHRC

6. TemperaTura
malaria e rënDë
142
ritmi i Galopit, kërcitjet/krepitacionet e imta/njoma në bazë të mushkërive
dhe/apo fryrja e venave të qafës kur ngrihet. Edemi i kapakëve të syve është
shenjë e dobishme tek foshnjat.
• Nëse, pas dhënies së kujdesshme të lëngjeve, urina e eliminuar brenda 24
orëve është më pak se 4 ml/kg të peshës trupore, jep furosemid IV, fillimisht 2
mg/kg peshë trupore. Nëse nuk ka diurezë të duhur, dyfisho dozën në intervale
të preferuara kohore, deri në maksimum 8 mg/kg peshë trupore (të dhënë mbi
15 minuta).
• Tek fëmijët pa shenja të dehidrimit, siguro që të ipen lëngje ditore të nevojshme,
por kujdes të mos tejkalohen kufijtë e rekomanduar (shih sesionin 10.2, faqe
277). Keni kujdes në mbikqyrjen e dhënies së lëngjeve IV.
Komplikimet
Koma (malaria cerebrale)
• Vlerëso shkallën e vetëdijes, bazuar në AVPU apo ndonjë shkallë tjetër lokale
për komë për fëmijët (shih faqen 17).
• Ofro kujdes infermierik të përpiktë dhe kushtoi kujdes të posaçëm rrugëve të
frymëmarrjes, syve, mukozave dhe nevojave për lëngje.
• Përjashto shkaktarët e tjerë të trajtueshëm të komës (p.sh. hipoglikeminë,
meningjitin bakterial). Kryeje punksionin lumbal, nëse nuk ka shenja të rritjes
së shtypjes intrakraniale (shih më poshtë). Nëse nuk mund të kryesh punksionin
lumbal dhe nuk mund të përjashtosh meningjitin, jepi antibiotikë si për
meningjitin bakterial.
ä Konvulsionet janë të shpeshta para dhe pas fillimit të komës. Kur konvulsionet
janë të pranishme, jepi trajtim antikonvulsiv duke dhënë diazepam rektal apo
paraldehid (shih Tabelën 9, faqe 14) apo paraldehid IM (shih Shtojcën 2, faqe
346). Korrigjo ndonjë shkaktar të mundshëm kontribues, siç është hipoglikemia
apo temperatura shumë e lartë. Nëse nuk ka konvulsione të përsëritura, jepni
phenobarbiton (shih faqe 347).
Disa fëmijë mund të kenë të ftohtë, lëkurë të ftohtë dhe të lagësht. Disa nga ta
mund të jenë në gjendje shoku (ekstremitetet e ftohta, pulsi i dobët, rimbushja e
kapilarëve më shumë se 3 sekonda). Këto tipare nuk janë zakonisht vetëm si pasojë
e malaries. Dysho një bakteremi shtesë dhe jepi të dyja: trajtimin antimalarik dhe
atë me antibiotikë, sikur për septikemi (shih seksionin 6.5, faqe 158).
Anemia e rëndë
Anemia e rëndë manifestohet me zbehje të rëndë palmare, shpesh me frekuencë të
shpejtuar të pulsit, frymëmarrje të vështirësuar, konfuzion dhe shqetësim. Shenjat
e pamjaftueshmërisë së zemrës, siç është ritmi i Galopit, mëlçia e zmadhuar dhe
rrallë edemi mushkëror (frymëmarrja e shpejtuar, kërcitjet/krepitacionet bazale
të imta në auskultim) mund të jenë të pranishme.