Kujdesi spitalor për fëmijë - ICHRC

6. TemperaTura
6.12 Ethja Hemorragjike me Sindrom Veshkor
Ethja hemorragjike me Sindrom Veshkor është sëmundje akute ngjitëse me
etiologji virale. Sëmundja ka fillim të furishëm, ku dominojnë simptomet e toksinfeksionit,
dukuritë hemorragjike dhe sindroma specifike veshkore. Shfaqet në
vatrat natyrore më së shpeshti gjatë sezonës së pranverës e vonshme dhe gjatë
gjithë verës. Sëmundja është shumë ngjitëse dhe e pranishme në Kosovë.
Fillimi i sëmundje është i menjëhershëm, me temperaturë të lartë 38-40°C të shoqëruar
me ethe, plogështi të përgjithshme, dhembje muskujsh, dobësi, anoreksi,
marramendje dhe dhembje koke. Fytyra, qafa dhe pjesa e sipërme e krahërorit
janë të skuqura, konjuktivat janë të injektuara. Tonet e zemrës janë të dobëta dhe
është e shprehur bradikardia relative ndërsa tensioni i gjakut është normal. Ndër të
sëmurët e rëndë është e shprehur ndjeshmëria palpatore në bark, dhembjet e forta
të barkut dhe në regjion të veshkave që shkaktohen nga edema retroperitoneale,
për shkak të rritjes së përshkueshmërisë së enëve të gjakut.
Më pas shtypja e gjaku bie, gjë që shoqërohet me: tahikardi, puls të dobët,
hipotension, lëkurë të ftohtë dhe të djersitur. Nëse nuk korrigjohet me të shpejtë,
shoku bëhet i pakthyeshëm. Në këtë fazë ndodhin 1/3 e vdekjeve të përgjithshme.
Në disa raste, kjo fazë pasohet me hipertension të shkurtër (1-5 ditë) prej 100-
190 mmHg. Kjo dukuri e dallon Ethen Hemorragjike me Sindrom Veshkor nga
glomerulonefriti difuz, që shoqërohet me hipertension të zgjatur.
Në ditës e 9-18 të sëmundjes, temperatura fillon të bie në mënyrë të shpejt dhe
sëmundja bëhet më e rëndë. Shumë shpesh pacienti ka të vjella 6-8 herë në ditë,
dhembje barku dhe të shpinës, me gjasë të provokuar nga gjakderdhjet në organet
abdominale. Për shkak të disbalansit të elektrolitëve, shfaqen meteorizmat ose
parezat e zorrëve. Karakteristikë e veçantë e kësaj faze janë dukuritë hemorragjike,
sipas të cilave sëmundja ka marrë emrin. Prej ditës së 4-6 hasen ekzantemat në
lëkurë, petehiet e imta në qafë, gjoks, sqetulla, krahë, parakrahë dhe qiellzë të
gojës. Në vendin e dhënies së injeksioneve shfaqen hematomat masive. Në fund
të këtij stadi lajmërohen gjakderdhjet në sklera, në njërin apo të dy sytë, fenomen
ky që autorët amerikanë e quajnë “syri qershi”.
Sindromi veshkor është shenja karakteristike e sëmundjes. Rastet me hiperazotemi
të shprehur shoqërohen me edem të veshkës dhe fytyrë pastoze. Dhembjet
në regjionin e veshkave janë të forta.
Në fund të kësaj periudhe shfaqen çrregullime të SNQ. I sëmuri është euforik
apo konfuz, ka përgjumësi, dhembje koke e ndonjëherë edhe konvulzione. Nga
dita e dytë deri në atë të shtatën, të pamurit është jo i qartë. I sëmuri ka diplopi,
shikim të dobët dhe nuk mund të lexojë.
Nga dita e 13-21 të sëmundjes fillon përmirësimi klinik i të sëmurit, ndërpriten
174