Anic, Klaic, Domovic - Rjecnik stranih rijeci-Prepravljeni.pdf - Gripe

protobionti 1179 protonotar
protobionti (grč. protos prvi, bios život)
mn. prvi živi organizmi u razvoju
živih bića na Zemlji
protofiti (grč. protos, fyton biljka) bot.
jednostanične biljke, prabiljke (jednostanične
algo, bakterije itd.), za
razliku od višeslaničnih biljki (metafita);
usp. proti sti
protogala (grč. protos, gala mlijeko)
med. prvo, majčino mlijeko
protogeja (grč. protos, ge Zemlja) prvi,
prvobitni oblik Zemlje (prema Ix;ibnizu)
protogeničan (grč. protos prvi, gcnkorijen
od gignomai rodim se, nastanem,
postanem) koji je prvi nastao,
prvonastali, prvostvoreni, prvorodeni
protoginija (grč. protos, gyne žena)
biol. kod nekih životinja i biljaka:
ranije razvijanje ženki nego mužjaka,
odnosno ženskih spolnih organa
nego muških; supr. protandrija
protografija (grč. protos, graha pisanje)
prvo crtanje, prvi crtež, pravljenje
nacrta; vještina pravljenja nacrta,
planova, skica; prvo pismo, prapismo
protohistorija (grč. protos, historia)
znanost koja proučava vrijeme o kojem
u drugim zemljama već postoje
pisani izvori i spomenici, ali ih još
nema u onoj zemlji u kojoj se obavljaju
proučavanja toga vremena, te
se poglavito proučava na osnovi ostataka
materijalne kulture
protojerej (grč. protos, hiereus svećenik)
v. prota
protokol (grč. protos, kolla ljepilo, protokollon)
1. zapisnik koji sadrži
odluke ih zaključke nekog kolegija,
zapisnik s iskazima saslušanih osoba;
zapisnik sjednice; 2. zapisnik diplomatske
konferencije koji sadrži
odluke donesene na takvoj konferenciji;
3. diplomatski pravilnik koji
sadrži propise o ceremonijalu kojeg
se valja pridržavati u dopisivanju i
službenim odnosima s pojedinim državama,
kao i prilikom sastanaka
šefova država ili njihovih predstavnika;
4. odjel pri ministarstvu vanjskih
poslova koji vodi ove poslove;
šef ovog odjela zove se šef protokola;
napravili protokol v. protokolirati
protokolant (lat. protocollum) v. protokolist
protokolnrni (lat. protocollarius) zapisnički
protokolirati (lat. protocollum) zapisati
po službenoj dužnosti; unijeti u zapisnik,
napraviti zapisnik, vodili zapisnik,
saslušati (ili: saslušavati) i
iskazano zapisati
protokolist (lat. protocollum) zapisničar
protolog (grč. proto-logos) prvi glumac,
onaj koji igra glavnu ulogu
protologija (grč. protos, logia) prva filozofija.
osnovna filozofija
protoma (grč. pro-temno, protome) slika
poprsja, poprsje, bista
protomus (grč. pro-temno) med. v. prošek
tor
proton (grč. protos prvi) fiz. pozitivna
jezgra vodikovog atoma čiji naboj ili
opterećenje iznosi jedan pozitivni
električni elementarni kvantum; protoni
se. zajedno s neutronima, nalaze
u sastavu atomske jezgre; usp. elektron
proton pseudos (grč. proton, pseudos
laž) fil. prva laž, prva zabluda, pogrešna
osnova, pretpostavka kao izvor
svih kasnijih pogrešnih zaključaka
(Aristotel)
protonema (grč. protos prvi, nema nit,
vlakno, preda, tkanje; prvobitna nit
što se stvara iz truski u mahovina;
prokličnica
protonotar (grč. protos, lat, noiarius
bilježnik, pisar) prvi pisar, glavni sekretar
(ili: tajnik); prvi svećenik poslije
patrijarha u Carigradu; u Kat.