Filozofia przyrody, Kartezjusz i porządek życia społecznego

Wstęp
W tym miejscu można postawić pytanie mianowicie, czym kierował się autora
przygotowując ową publikację?
Odpowiadając można powiedzieć, iż motywem napisania niniejszej książki była
chęć zwrócić uwagę na fakt, iż filozofia zawiera w sobie ogromne bogactwo treści.
Dlatego warto przypominać sobie to, co było, czy to, co zostało już odkryte i utworzone.
Dzięki temu można ponownie uświadomić sobie własne korzenie a także zdać sobie
sprawę, czemu propaguje się taki a nie inny obraz świata.
Książka pt.: Filozofia przyrody, Kartezjusz i porządek życia społecznego nie jest
podręcznikiem, a jedynie sprawozdaniem w oparciu o zastaną literaturę. Pozycja ta
więc składać się będzie z trzech rozdziałów: pierwszy dotyczyć będzie, oczywiście
w zarysie średniowiecznej filozofii przyrody. Należy zauważyć, że rozdział ten nie
będzie tylko sprawozdaniem w oparciu o osiągnięcia historii filozofii. W stosunku
do następnych dwóch rozdziałów posiada charakter przygotowawczy i w tym aspekcie
można go nazwać rozdziałem wstępnym.
Drugi rozdział obejmie rozważania dotyczące kartezjańskiego systemu filozoficznego-przyrodniczego.
Podejmie się w sposób szczegółowy takie zagadnienia jak: ideał
wiedzy, podstawowe zasady kartezjańskiej filozofii przyrody oraz ich skutki.
Ostatni rozdział niniejszej książki ukaże konsekwencje kartezjańskiej filozofii
przyrody, czyli „nowy porządek życia społecznego”.
Natomiast zakończenie pozwoli spojrzeć na ów tekst w perspektywie przeprowadzonych
badań.
(Dokończenie z poprzedniej strony) Według jego biografa W. F. Asmusa mogła to być albo idea uniwersalnej
matematyki, albo idea reformy algebry, albo wreszcie idea wyrażenia wszelkich wielkości za pośrednictwem
linii a linii za pośrednictwem znaków algebraicznych. W następnych latach często podróżował
po Europie, spotykając się z wieloma uczonymi oraz dokonując obserwacji różnych zjawisk. Podczas
pobytu we Włoszech w roku 1624 prowadził między innymi obserwacje obsuwania się lawin. Kilkakrotnie
przebywał również w Paryżu, gdzie nawiązał kontakty między innymi z Gassendim i Pascalem. W roku
1628, szukając spokoju koniecznego do prowadzenia badań naukowych, zdecydował się na zamieszkanie
w Holandii. Przebywał kolejno w Amsterdamie, Lejdzie, Daventer, ponownie w Amsterdamie, Utrechcie,
w Santpoor, w pobliżu Harlemu, Harderwijk oraz Endegeest. W roku 1644 osiedlił się w Egmondzie,
gdzie przebywał aż do swego wyjazdu do Szwecji w roku 1649, odbywając w międzyczasie (rok 1647
i 1648) dwie podróże do Francji. Zimą 1650 roku zachorował na zapalenie płuc, które doprowadziło go
do zgonu. Prochy jego zostały sprowadzone do Francji w 1666 roku. W swoim dorobku filozoficznym pozostawił
kilka znaczących rozpraw. Pierwszą z nich napisaną prawdopodobnie w latach 1628-1629, są
Regulae ad directionem ingenii. W opozycji do panujących wówczas przekonań przedstawił w nich podstawowe
zasady własnej logiki, zasadnicze warunki, które winny być postawione wiedzy naukowej, oraz
ogólny zarys swojej metodologii. W latach 1630-1633 pracował nad – jak sam twierdził – Wielkim traktatem
o świecie. Składał się on z trzech części zatytułowanych kolejno: Dioptryka, Meteory oraz Geometria.
Jednak najprawdopodobniej na wieść o skazaniu Galileusza, z którym podzielał ideę heliocentryczną,
sam je zniszczył; zachował się z niego jedynie ogólny zarys opublikowany po raz pierwszy w 1664
roku, a także wstęp, opublikowany pt. Rozprawa o metodzie. W roku 1640 wydał swoje najważniejsze
dzieło Meditationes de prima philosophia. W roku 1644 opublikował Kartezjusz Principia philosophiae,
które w jego zamierzeniu miały być podręcznikiem do nauczania filozofii. Faktycznie zaś są syntetycznym
kompendium jego poglądów filozoficznych. Zob. A. M. Ziółkowski, Filozofia René Descartes'a,
Warszawa 1989, s. 5-12; Zob. także, EK, t. 3, dz. zb. pod red. R. Łukaszczyka, L. Bienkowskiego,
F. Gryglewicza, Lublin 1985, s. 1192-1195; Zob. także, Z. Drozdowicz, Główne nurty w nowożytnej filozofii
francuskiej, Poznań 1991, s. 35-49; Zob. także, SłF, dz. zb. pod red. I. Krońskiej, Warszawa
1966, s. 158-162; Zob. także, Nowa encyklopedia powszechna, t. 2, dz. zb. pod red. B. Petrozolin-Skowrońskiej,
Warszawa 1998, s. 63.
10