Filozofia przyrody, Kartezjusz i porządek życia społecznego

More documents

Recommendations

Info

Zakończenie Tak więc rozum poszukujący stał się instrumentem emancypacji, wyzwalający nie tylko prawdę, ale także autonomię pomiędzy ludźmi. Właśnie to połączenie autonomii i równości tworzyło fundament dla moralnej i politycznej treści działania ludzkiego. 421 Z taką koncepcją rozumu, etyki i polityki związana była silna pokusa redukcji ogromnej różnorodności form ludzkiego życia do karykaturalnych uproszczeń. 422 Powstałe koncepcje – materializmu, deizmu, ateizmu, sensualizmu – zwolennicy wiązali z rozumem, wierząc jednocześnie, że poprzez dyscyplinę umysłu prawda musi się pojawić i to zarówno w życiu prywatnym, jak i publicznym, a więc nie w oparciu o objawienie, ale na drodze argumentów i kontrargumentów, połączonych z obywatelskimi cnotami dobroczynności i nie nadużywania władzy. Widać więc, jak Bóg został stopniowo „wyeliminowany” ze świata, a jego miejsce zaczął coraz bardziej zajmować człowiek, wraz z jego zaufaniem do własnego rozumu. Można zatem powiedzieć, że wiele przejawów współczesnej negacji Boga – nieobecność rzeczywistości nadprzyrodzonej w codziennym życiu, mocno podkreślane znaczenie wolnej woli, 423 tolerancji i różnorodności w życiu społecznym, czy też „porządek bez autorytetu” – ma swoje źródło w filozofii przyrody Kartezjusza. Warto podkreślić, że proces wyalienowania Boga dokonywał się oczywiście na tle ówczesnej sytuacji kulturowej Europy Zachodniej. Wiek XVII był wiekiem wielkich przemian, a jedną z nich było pojawienie się kartezjańskiej filozofii przyrody. To właśnie głównie ludzie świeccy, a nie duchowni, stworzyli filozofię nowożytną i to bardziej na użytek królestwa ziemskiego, doczesnego niż nadprzyrodzonego. Można więc sądzić, że prawdy objawione znajdują się poza zasięgiem ludzkiego poznania rozumowego, a więc religię należy zamknąć w sferze bezrozumnej wiary, a nie intelektualnego poznania lub rozumowego dowodu. Było to świadome zanegowanie kultury europejskiej, z którego zaczęły wyłaniać się różnego rodzaju koncepcje stawiające podmiot na piedestale z pominięciem Boga Stwórcy: systemy sprzeciwiające się objawieniu, jak i zdrowemu rozumowi, niszczące wszelki ład społeczny, burzące jego podwaliny, a tym samym odmawiające człowiekowi prawa, godności i wolności. 424 Podsumowując można powiedzieć, że w pokartezjańskiej filozofii stopniowo osłabiały się i tak już zanegowane prawdy wiary i wypływająca z nich etyka, a wzmacniała się tendencja etyki naturalistycznej. 425 Kartezjusz wytworzył pogląd filozoficznoprzyrodniczy, który zawierał nie tylko swoistego rodzaju normę postępowania, ale na dodatek zamknął w swej koncepcji myśli, które dawały możliwość stawiania pytań. Przyczynił się do wiary w rozum, niemniej owe credo uwikłało „niezwykłe szaleństwo”. Jak twierdzi Maritain, rozum ludzki nie posiada innej zawartości niż ta, którą otrzymał od rzeczy. Rozbrojony rozum traci zdolność ujmowania rzeczywistości i po pewnym okresie zarozumiałości musi abdykować, wpadając wtedy w zło przeciwne – w antyintelektualizm, woluntaryzm, pragmatyzm. 426 (Dokończenie z poprzedniej strony) 418 Zob. tamże, 179. 419 Zob. J. Piegsa, Człowiek istota moralna, dz. cyt., s. 65. 420 KDK 19. 421 Zob. J. Legowicz, Zarys historii filozofii. Elementy doksografii, dz. cyt., s. 330-331; 347; 362-364 422 Zob. P. Mazanka, Źródła sekularyzacji i sekularyzmu w kulturze europejskie, dz. cyt., s. 240. 423 Zob. J. Sochoń, Ateizm, dz. cyt., s. 179. 424 Zob. Pius XI, Divini Redemptoris, tłum. S. Okoniewski, Warszawa 2003, p. 13, s. 17. 425 Należy tu mieć na uwadze wszystkie możliwe systemy filozoficzne, które w swych poszukiwaniach w sposób świadomy skupiły się na rozumie jako źródle etyki. 426 Zob. P. Mazanka, Źródła sekularyzacji i sekularyzmu w kulturze europejskie, dz. cyt., s. 243. 84
Zakończenie Kartezjusz dążył do zbudowania jedności całej nauki, lecz zdecydowanie oddzielił zdobycze starożytności od nowożytności, metafizykę od fizyki. Starał się zbudować niepodważalne dowody na istnienie Boga, a radykalnie oddzielił wiarę od rozumu, prawdy religijne od prawd rozumu, osłabiając wiarę w Boga, a nawet przyczynił się do zerwania więzi z Transcendencją, co dokonało się w różnym stopniu już u myślicieli okresu pokartezjańskiego. 427 Taki był humanistyczny ideał Kartezjusza, który leży u początków nowożytnej filozofii. Poszukując mądrości, filozof przyczynił się do odwrócenia świata od największej mądrości, która zamyka się w życiu Bożym. Rzeczywistość świata nowożytnego zanegowała ją, pozostawiając coraz mniej miejsca dla świadomego przeżywania i afirmacji człowieka w świetle prawdy wiecznej – Boga. 427 Zob. tamże, s. 244. 418 Zob. tamże, 179. 85
Page 1 and 2:
Jakub Bartoszewski Filozofia przyro
Page 3 and 4:
Recenzja naukowa Dr Kazimierz Gryż
Page 5 and 6:
Spis treści Spis treści Spis tre
Page 7 and 8:
Przedmowa Przedmowa Zwykło się po
Page 9 and 10:
Wstęp Wstęp Filozofia przyrody uc
Page 11 and 12:
1. Średniowieczna filozofia przyro
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17 and 18:
Page 19 and 20:
Page 21 and 22:
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34: 1. Średniowieczna filozofia przyro
Page 39 and 40: 2. Filozofia przyrody rzeczy miały
Page 41 and 42: 2. Filozofia przyrody 2. 1. 2. Mate
Page 43 and 44: 2. Filozofia przyrody Przy takiej i
Page 45 and 46: 2. Filozofia przyrody pojawiło si
Page 47 and 48: 2. Filozofia przyrody właściwie k
Page 49 and 50: 2. Filozofia przyrody zewnętrzny d
Page 51 and 52: 2. Filozofia przyrody zgodnie prawa
Page 53 and 54: 2. Filozofia przyrody przyrody od a
Page 55 and 56: 2. Filozofia przyrody Boga z Jestem
Page 57 and 58: 2. Filozofia przyrody jeśli nie zd
Page 59 and 60: 2. Filozofia przyrody Fizyczno-przy
Page 61 and 62: 3. Konsekwencje 3. Konsekwencje Kar
Page 63 and 64: 3. Konsekwencje Filozofia przyrody
Page 65 and 66: 3. Konsekwencje Bo rzeczywiście [p
Page 67 and 68: 3. Konsekwencje jak i na oznaczenie
Page 69 and 70: 3. Konsekwencje principium filozofi
Page 71 and 72: 3. Konsekwencje postaci, np. twierd
Page 73 and 74: 3. Konsekwencje w filozoficzno-przy
Page 75 and 76: 3. Konsekwencje tego działanie roz
Page 77 and 78: 3. Konsekwencje 3. 3. 1. Życie spo
Page 79 and 80: 3. Konsekwencje rzeczy posiadają j
Page 81 and 82: Zakończenie doprowadziło do mecha
Page 83: Zakończenie poziomie własnego roz
Page 87 and 88: Bibliografia Bartoszewski J., Idea
Page 89 and 90: Bibliografia Cornford A. C. Kosmolo
Page 91 and 92: Bibliografia Kurdziołek M., Średn
Page 93 and 94: Bibliografia III Słowniki i Encykl
Page 96: ISBN 978-83-61546-01-6
show all

Filozofia przyrody, Kartezjusz i porządek życia społecznego

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?