Specyfika świętości małżonków w świetle "Gaudium et spes"

SPECYFIKA ŚWIĘTOŚCI MAŁŻONKÓW 43 s
zapatrywań jest fakt, iż autorami literatury małżeńskiej były najczęściej
osoby duchowne, chociaż również w kręgu katolików świeckich znajdowały
one sporo zwolenników 75 .
W sytuacji takiej młoda para — wkraczająca na drogę życia małżeńskiego,
a nie dostrzegająca realnej możliwości przeżywania swojej
wspólnoty osobowej w ramach wzorca, jaki został jej zaproponowany —
przeżywa głęboką wewnętrzną rozterkę i rezygnuje ostatecznie z wysiłku
w zdobywaniu doskonałości wewnętrznej 76 .
Zakorzeniona w umysłowości przeciętnego chrześcijanina opinia, iż
pozytywnym powołaniem Bożym jest wyłącznie wezwanie do życia w celibacie,
sugeruje, że ci wszyscy, którzy obierają stan małżeński, decydują
się na drogę minimalizmu 77 i nie osiągną tego stopnia świętości, jaki
stałby się ich udziałem w wypadku rezygnacji z małżeństwa 78 .
Nie najszczęśliwszym krokiem dla teologii moralnej na odcinku nauki
o małżeństwie było przyswojenie sobie języka i stylu prawa kanonicznego
79 . Suche sformułowania legalistyczne, uwzględniające głównie instytucję
małżeństwa w relacji do społeczeństwa, nie mogły wyczerpać
75
Por. U. Ranke-Heinemann,
32 (1959) 213.
Die christliche Ehe als Weg zur Heiligkeit, GuL
78
Por. J. Laskowski, Życie duchowe małżeństwa..., 155; „Wielu gorliwych
chrześcijan, rozpoczynając drogę życia małżeńskiego, odczuwa w głębi duszy jakiś
wewnętrzny niepokój, mniej lub bardziej niejasne poczucie kapitulacji, zgody na sposób,
życia, który wyraźnie wyrzeka się wspinania ku szczytom"; A. Christian, Ce
sacrement est grand — temoignage d'un loyer chretien, Paris 1953, 19.
77
Por. J. Kłys, Quid petis ab Ecclesia Dei? Problemy duszpasterstwa małżeństwa,
AK 71 (1968) z. 2, 109: „Młody człowiek, decydując o dalszych losach swego
życia, znajduje się w niezbyt korzystnej sytuacji. Utarło się bowiem niesłuszne przekonanie,
że pozytywnym powołaniem jest tylko wezwanie do życia w celibacie, podczas
gdy życie rodzinne jest przeznaczone dla tych, którzy nie zostali powołani. Stąd
w wyborze życia rodzinnego tkwią potencjalnie elementy pewnego minimalizmu tak,
jak gdyby człowiek decydując się na życie rodzinne, rezygnował dobrowolnie z doskonałości";
Sacramentum mundi, t. I, kol. 982.
78
Przykładem ilustrującym ten rodzaj mentalności może być epizod z biografii
Leona XIII; kiedy biskup Joachim Pecci z Perugii (późniejszy papież Leon XIII) otrzymał
wiadomość o śmierci Antoniego Fryderyka Ozanama, słynnego katolickiego historyka
literatury na uniwersytecie paryskim (r. 1853), powiedział obecny wówczas dygnitarz
kościelny: „tak, jego życie było życiem świętego; szkoda, że nie zrozumiał tego
i dał się złapać w pułapkę małżeństwa"; biskup odpowiedział na to, nie bez irytacji:
„nie wiedziałem, iż Pan nasz ustanowił sześć sakramentów i jedną pułapkę"; por.
A. Auer, Weltoliener Christ. Grundsätzliches und Geschichtliches zur Laienlrömmingkeit,
wyd. 3, Düsseldorf 1963, 212.
79
Por. A. Auer, Weltoflener Christ..., 217: „Wir leiden immer noch an einer
falsch verstandenen Beziehung von Moraltheologie und Kirchenrecht. Dies hat sich
zum Schaden der Moratheologie auswirken müssen, weil sie nicht nur die Methoden
des Kirchenrechtes übernommen hat, sondern zugleich die verschiedene Dimen'sion der
beiden theologischen Disziplinen zu verwechseln in Gefahr war"; K. H o f m a n n, Die
objektiven Ehezwecke nach dem Kirchenrecht, TQT 127 (1947) 347: „Für sein Gebiet
bedient sich das Kirchenrecht der juristischen Methode..., aber es verlangt nicht, dass
man sich in der Theologie auch ausserhalb des Kirchenrechtes derselben
bediene, es muss sogar davor warnen".
Methode
80
Por. D. Wendland, Der Mensch — Mann und Frau, (z serii: Was ist der
Mensch?, t. III), wyd. 2, Aschaffenburg 1962, 101: „...der der juridischen Betrachtung
zugrunde liegende Ehebegriff trifft die Ehe nur, insofern sie auf die Zeugung des
Kindes hingeordnet ist. Hierbei aber wird die Ehe nur in ihrer Gesellschafts-beziehung,
nicht aber in ihrer maritalen Gemeinschafts-beziehung gesehen...".