Specyfika świętości małżonków w świetle "Gaudium et spes"

SPECYFIKA ŚWIĘTOŚCI MAŁŻONKÓW 89 s
Stwierdzenie powyższe wymaga podkreślenia, ponieważ bywało
w swoim czasie podważane przez takich teologów, cieszących się wielkim
autorytetem, jak: K. Rahner 3SS i B. Haring 389 . Byli oni skłonni uważać
normatywne rozstrzygnięcia papieskie za tzw. ,,normy docelowe", które
stanowią jedynie orientacyjne idee moralnego rozwoju i w aktualnej
sytuacji człowieka i społeczeństwa są, przynajmniej dla niektórych jednostek,
niezrozumiałe i niewykonalne, a więc tym samym pozbawione
charakteru ścisłego zobowiązania 390 .
Pogląd taki jest nie do przyjęcia z dwu zasadniczych racji. Pierwsza
racja wynika ze statusu normatywnego, jaki cechuje negatywne normy
prawa moralnego. Należy stwierdzić, iż normy dotyczące życia małżeńskiego,
zawarte w Humanae vitae, są normami negatywnymi. Jako
takie nigdy nie mogą być interpretowane w sensie ,,norm docelowych",
wyznaczają bowiem ,,dolną granicę moralnego dobra, poniżej której
znajduje się już zło moralne", a więc obowiązują ,,zawsze i wszędzie"
(semper et pro semperJ 391 .
Drugi powód przemawiający za kategorycznym odrzuceniem omawianego
poglądu wypływa z jego wyraźnej inklinacji w kierunku relatywizmu
etycznego. U jego podstaw bowiem leży, bardzo niebezpieczna,
w konsekwencjach, koncepcja ,,kompromisu" pomiędzy „wymogami
obiektywnych norm moralnych a życiową praktyką wiernych". Kompromis
ten miałby tłumaczyć pewnego rodzaju nieprzezwyciężalne opory
wewnętrzne w zrozumieniu słuszności nauki papieża w odniesieniu do
życiowej sytuacji małżonków 392 . Dowodem potwierdzającym tego rodzaju
opory jest, jak na to wskazują statystyki, powszechne stosowanie
przez małżonków w pożyciu seksualnym środków antykoncepcyjnych 393 .
W odpowiedzi należy skonstatować, że ani nastawienie małżonków
w stosunku do normatywnych orzeczeń papieskich, ani tym bardziej dane
statystyczne, nie mogą decydować o walorze zobowiązania normy etycznej.
Zaakceptowanie generalnej linii rozumowania wyżej wymienionych
teologów oraz uznanie zasadności ich zapatrywania mogłoby konsekwentnie
stanowić wystarczającą rację do podważania wielu innych norm
regulujących, równie ważne i trudne jak rodzicielstwo, dziedziny życia
888
K. R ahn er, Zur Enzyklika Humanae vitae, StZ 182 (1968) 193—210; tłumaczenie
polskie: Na marginesie encykliki Humanae vitae, Wi 12 (1969) 35—53.
889
B. Häring, Krise um Humanae vitae, Frankfurt a. M. 1968; tenże, Zur Situation
nach „Humanae vitae", TG 11 (1968) 227—230.
390
Por. T. Ślipko, Postulaty..., 282n; S. Smoleński, Zagadnienie wykonalności...,
357n. Tytułem przykładu warto przytoczyć w tym miejscu zaskakującą konkluzję,
do której dochodzi B. Häring: „Jene, welche die Lehre von Humanae vitae mit ehrlichen
und auch durch ernste Fachleute der Theologie, Medizin usw. informiertem Gewissen
nicht bejahen können, dürfen dieser ihrer aufrichtigen Überzeugung folgen. Eheleute
die aus gutten Gründen jene verantwortlichen Methoden der Geburtenregelung anwenden,
die nach ihrer Auffassung die bestmöglichen sind (die Abtreibung ausgenommen),
können das, ohne schuldig zu werden, tun" (B. Häring, Zur Situation..., 230).
391
Por. T. Ślipko, Postulaty..., 283.
392
Por. tamże 284; N. Seelhammer, Ehenot und Situationsethik, TThZ 60 (1951)
290—298.
393
Por. F. Bö ekle, Bulletin..., 411: „Ausgedehnte Umfragen bei katholischen Ärzten
haben immer wieder bestätigt, dass in unseren Gegenden schätzungsweise 90—'95°/o
aller fruchtbaren katholischen Ehepaare in ihrer Praxis de facto mehr oder weniger
häufig gegen die strengen Normen der Moral Verstössen".